Đặc sản xưa không ai dám ăn vì ghê, nay được dân thành phố ‘lùng mua’ giá lên tới 900.000 đồng/kg

Sâu chít hay còn gọi là sâu song, sâu thau. Đây là ấu trùng của loài bướm Brihaspa astrostigmella, sống ký sinh bên trong thân cây mít, cây le, cây đót vào mùa đông. Chúng mọc hoang nhiều tại khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, được dân gian xem như là Đông trùng hạ thảo của Việt Nam.

Trước đây ít ai biết đến loài côn trùng này và có biết cũng không dám ăn vì trông chúng khá đáng sợ. Tuy nhiên thời gian gần đây sâu chít đã trở thành đặc sản nổi tiếng của Lạng Sơn, Điện Biên, Sơn La. Từ tháng 10 đến tháng 11 chính là thời gian người dân bắt sâu.

Theo lời người dân thì không phải cây chít nào cũng có sâu. Kinh nghiệm là chỉ những cây chít héo úa, sâu bệnh, có mùn đùn ra từ thân cây mới có sâu ở bên trong. Người dân sẽ chặt những cây này đem về bó thành từng bó để bán cho khách du lịch. Mỗi bó như vậy gồm 100 cây chít, mỗi cây thường chỉ chứa 1 con sâu.

Người đồng bào khi chế biến sâu chít sẽ dùng dao chẻ đôi dọc theo thân cây chít, dùng tay tẽ thân cây, con sâu béo tròn vàng óng sẽ lộ ra. Sâu chít khi vào chính vụ được người đồng bào rao bán với giá 900.000 đồng/kg tươi, 1.400.000 đồng/kg đã sấy khô. Khách du lịch hoặc dân thành phố thường tìm mua về đổi bữa hoặc tẩm bổ sức khỏe.

Từ con sâu chít có thể chế biến thành nhiều món ăn như rang giòn, xào trứng, sấy khô, tán bột, nấu cháo hoặc có thể ngâm rượu uống. Những món ăn chế biến từ sâu chít mang hương vị thơm ngon và béo ngậy, gây ấn tượng ngay lần đầu thưởng thức.

Theo y học cổ truyền, sâu chít có vị cam, tính ấm, có tác dụng bổ phế, ích thận, tráng dương khí, an thần, được dùng để chữa chứng thận âm hư (nóng sốt về chiều, ra mồ hôi trộm, đau lưng, tiểu sẻ đỏ, liệt dương, mỏi gối, di tinh, hoạt tinh,…), các bệnh thuộc phế (như ho, thổ huyết, suyễn), thận dương suy yếu,…

Theo nhận định của các nhà khoa học thì sâu chít rất giàu đạm, một lượng đạm cao cấp rất cần thiết cho cơ thể. Chính vì vậy mà sâu chít có tác dụng điều trị suy dinh dưỡng, nâng cao thể trạng và sức đề kháng của cơ thể, chống lại sự xâm nhập của vi sinh vật gây bệnh. Bên cạnh đó, sâu chít còn có hàm lượng axit béo không no đạt tới 58,37%, đây là thành phần tạo ra chất có hoạt tính sinh học cần thiết mà cơ thể không tự tổng hợp được.

Theo một số nghiên cứu có thể dùng sâu chít thay thế cho đông trùng hạ thảo, một vị thuốc quý hiếm hay được dùng trong bài thuốc tăng cường sinh lực, có hàm lượng protein cao. Sâu chít còn là một vị thuốc quý nên nhiều người gọi nó là sâm chít.

Tác giả: Trần Thu Thủy