Loại cá có hình thù kì lạ, là món ăn được săn lùng nhất của người Việt

Không chỉ gây chú ý bởi hình dáng khác lạ, cá chìa vôi còn được xem là một trong những loài cá biển hiếm và khó mua.

Chúng thường xuất hiện gần các rạn san hô, nơi có làn nước trong xanh, độ mặn ổn định và hệ sinh thái biển phong phú. Tại Việt Nam, cá chìa vôi được ghi nhận nhiều nhất ở vùng biển miền Trung, đặc biệt là khu vực Đà Nẵng. Trên phạm vi rộng hơn, loài cá này cũng phân bố rải rác tại một số quốc gia Đông Nam Á.

Mỗi năm, chỉ vào khoảng tháng 10–11, cá chìa vôi mới bắt đầu vào mùa. Tuy nhiên, sản lượng đánh bắt rất hạn chế, ngư dân chỉ có thể thu được số lượng nhỏ, càng khiến loài cá này trở nên đắt giá.

Không chỉ hiếm, cá chìa vôi còn được đánh giá cao nhờ chất lượng thịt vượt trội. Cấu trúc cơ thể của cá khá đặc biệt: chỉ có một trục xương sống chạy dọc ở giữa, phần còn lại là thịt nạc dày, săn chắc, hầu như không có xương dăm. Thịt cá mang vị ngọt tự nhiên, khi chế biến giữ được độ dai mềm vừa phải, rất được ưa chuộng trong các bữa tiệc cao cấp. Chính vì vậy, cá chìa vôi thường được xem là “đặc sản dành cho người sành ăn”.

Về giá trị dinh dưỡng, cá chìa vôi là nguồn protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa, phù hợp với nhiều đối tượng. Thịt cá giàu vitamin nhóm B như B6, B12, niacin cùng các khoáng chất thiết yếu gồm sắt, canxi, phốt pho và kẽm. Đặc biệt, hàm lượng omega-3 trong cá khá dồi dào, có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch, trong khi lượng chất béo tổng thể lại thấp, phù hợp với chế độ ăn lành mạnh. Ngoài ra, thịt cá còn chứa collagen tự nhiên, góp phần hỗ trợ sức khỏe da và xương khớp.

Trong y học cổ truyền, cá chìa vôi còn được biết đến với tên gọi hải long, được sử dụng làm dược liệu tại Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á. Theo Đông y, hải long có vị ngọt, tính ấm, quy vào kinh thận, thường xuất hiện trong các bài thuốc bổ thận, tráng dương, hỗ trợ sinh sản, giảm đau lưng và nâng cao thể trạng.

Ngư dân địa phương còn gọi cá chìa vôi là cá phóng lao, bởi hình dáng của nó được đánh giá là độc đáo bậc nhất trong thế giới sinh vật biển. Cá có thân dài, tròn như ống, da màu hồng đỏ, không trơn nhẵn như lươn hay cá chình. Điểm nổi bật nhất chính là vây lưng phát triển thành một đoạn xương cứng, sắc và dài, chìa thẳng lên trên, trông giống chiếc que dùng quệt vôi ăn trầu – cũng là lý do cái tên “cá chìa vôi” ra đời.

Giá trị kinh tế cao cũng là nguyên nhân khiến cá chìa vôi luôn bị thương lái ráo riết săn tìm. Trên thị trường, giá cá vào mùa thường dao động từ 250.000 – 400.000 đồng/kg. Tuy nhiên, với những con cá lớn, cá hiếm, mức giá có thể tăng lên 1,4 – 2 triệu đồng/kg, thậm chí cao hơn. Trong bối cảnh sản lượng tự nhiên ngày càng suy giảm do khai thác nhiều, cá chìa vôi đang trở thành một trong những loài hải sản khan hiếm và đắt đỏ bậc nhất hiện nay.