Loại quả giá vài nghìn đồng đang vào màu được ví như nhân sâm của người nghèo, tốt như tiên dược

Quất hồng hì - Loại quả dân dã nhưng giàu dinh dưỡng

Quất hồng bì, hay còn gọi là hoàng bì, quất bì, tơ nua, có tên khoa học là Clausena lansium thuộc họ Cam quýt (Rutaceae). Loại cây này mọc hoang hoặc được trồng phổ biến ở các tỉnh miền Bắc như Ninh Bình, Hòa Bình, Quảng Ninh. Cây cao khoảng 3-6 mét, lá kép mọc so le, hoa trắng mọc thành chùm, còn quả có hình cầu nhỏ, đường kính khoảng 15mm, vỏ mỏng phủ lông tơ, thịt quả chua ngọt, thơm mát.

Không chỉ là loại quả ăn vặt quen thuộc, quất hồng bì còn là dược liệu quý trong y học cổ truyền. Tất cả các bộ phận của cây – từ quả, lá, hạt đến rễ – đều có thể sử dụng làm thuốc, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe mà ít ai ngờ tới. Với giá thành rẻ, dễ tìm, quất hồng bì thực sự là “báu vật” của người dân Việt.

Tác dụng của quất hồng bì

1. Giảm Ho, Long Đờm Hiệu Quả

Một trong những công dụng nổi bật nhất của quất hồng bì là khả năng trị ho và long đờm. Theo y học cổ truyền, quả quất hồng bì có vị chua ngọt, tính bình hơi ấm, giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ khạc đờm. Người dân thường ngậm 2-3 quả quất tươi với chút muối hoặc hấp quất với đường phèn để trị ho gió, ho có đờm, đặc biệt hiệu quả với trẻ nhỏ.

Ngoài ra, vỏ quả quất hồng bì chứa nhiều chất xơ và vitamin C, có tính kháng viêm, kháng khuẩn, giúp giảm viêm họng và tăng cường miễn dịch. Một bài thuốc dân gian phổ biến là sử dụng 50g quả quất khô, kết hợp với các dược liệu như tang bạch bì, củ sả, ô mai, cát cánh, nấu thành siro trị ho, phù hợp cho cả trẻ em và người lớn.

2. Hỗ Trợ Tiêu Hóa, Kích Thích Ăn Ngon

Quất hồng bì còn được biết đến với khả năng kích thích tiêu hóa, đặc biệt hữu ích cho những người chán ăn, đầy bụng, khó tiêu. Hạt và rễ cây có vị đắng, cay, tính ấm, giúp giảm đau dạ dày, đau thượng vị và hỗ trợ điều trị các vấn đề co thắt đường ruột. Một bài thuốc phổ biến là sắc 30g rễ quất hồng bì, 20g rễ sử quân và 20g quả khế chua, uống trong ngày để cải thiện tiêu hóa và phòng bệnh cho phụ nữ sau sinh.

Quả quất hồng bì tươi hoặc khô cũng được dùng để làm mứt, ngâm đường phèn hoặc mật ong, không chỉ thơm ngon mà còn giúp kích thích vị giác, tăng cảm giác ngon miệng. Đây là lý do mà loại quả này thường xuất hiện trong các bữa ăn gia đình hoặc được chế biến thành thức uống giải khát mùa hè.

3. Thanh Nhiệt, Giải Độc Cơ Thể

Trong những ngày hè oi ả, quất hồng bì là lựa chọn lý tưởng để thanh nhiệt và giải độc. Nhờ hàm lượng vitamin C và các chất chống oxy hóa cao, loại quả này giúp cơ thể chống lại các gốc tự do, tăng cường sức đề kháng và phòng ngừa cảm cúm, say nắng. Người dân thường dùng lá quất hồng bì sắc nước uống hoặc nấu nước xông hơi để giải cảm, hạ sốt.

Ngoài ra, vỏ quả quất hồng bì giàu chất xơ, hỗ trợ làm trơn thành ruột, giảm táo bón và đào thải chất cặn bã ra khỏi cơ thể. Một ly nước quất hồng bì ngâm đường phèn, thêm vài viên đá, không chỉ giải khát mà còn mang lại cảm giác sảng khoái, dễ chịu.

4. Làm Đẹp Tóc, Da Từ Thiên Nhiên

Không chỉ tốt cho sức khỏe, quất hồng bì còn được phụ nữ yêu thích nhờ công dụng làm đẹp. Lá quất hồng bì có tính bình, vị cay đắng, thường được nấu nước gội đầu để làm sạch gàu, giúp tóc mượt mà, bóng khỏe. Một số nghiên cứu hiện đại còn cho thấy lá quất có khả năng bảo vệ tế bào gan, hạ đường huyết và kiểm soát lipid máu, gián tiếp góp phần cải thiện sức khỏe làn da.

Cách sử dụng quất hồng bì

Để tận dụng tối đa công dụng của quất hồng bì, người dùng có thể áp dụng nhiều cách chế biến khác nhau:

Ăn trực tiếp: Quả quất hồng bì tươi có thể ăn cả vỏ, giúp giảm ho, kích thích tiêu hóa. Lưu ý rửa sạch và ngâm nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn.

Ngâm mật ong hoặc đường phèn: Lấy 500g quất tươi, rửa sạch, thái lát hoặc để nguyên quả, xếp vào lọ thủy tinh, đổ mật ong hoặc đường phèn ngập quả. Sau vài ngày, hỗn hợp này có thể dùng để pha nước uống hoặc ngậm trực tiếp khi bị ho.

Sắc thuốc: Sử dụng lá (20-40g), rễ (10-20g) hoặc quả khô (4-6g) sắc với nước, uống trong ngày để trị cảm, ho hoặc hỗ trợ tiêu hóa.

Làm mứt: Quất hồng bì làm mứt không chỉ thơm ngon mà còn là món ăn vặt lành mạnh, hỗ trợ sức khỏe.

Lưu ý khi sử dụng quất hồng bì

Dù là dược liệu quý, quất hồng bì không phù hợp với tất cả mọi người. Phụ nữ mang thai, người đang cho con bú, người có thể trạng yếu hoặc mắc bệnh mạn tính cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Ngoài ra, những người dị ứng với các thành phần của quất hồng bì nên thận trọng để tránh tác dụng phụ.

Với giá thành rẻ, dễ tìm và công dụng đa dạng, quất hồng bì xứng đáng được gọi là “nhân sâm của người nghèo”. Loại quả này không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn là bài thuốc tự nhiên, giúp chăm sóc sức khỏe một cách an toàn và hiệu quả. Trong bối cảnh người dân ngày càng ưa chuộng các sản phẩm từ thiên nhiên, quất hồng bì đang dần trở thành “ngôi sao” trong danh sách những dược liệu dân dã nhưng quý giá.

Hãy thử đưa quất hồng bì vào chế độ ăn uống hoặc bài thuốc gia đình bạn, để cảm nhận sự kỳ diệu từ loại quả nhỏ bé này. Và đừng quên, trước khi sử dụng với mục đích chữa bệnh, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.