Bồ kết – Loài cây quen thuộc với người Việt
Bồ kết vốn là loài cây mọc hoang dại, phổ biến ở nhiều tỉnh miền Bắc nước ta như Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nam, Thanh Hóa, Nghệ An… Ngày nay, cây đã được nhân giống và trồng rộng rãi để phục vụ nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu. Riêng ở đảo Cát Bà (Hải Phòng), hiện có khoảng 40.000 cây bồ kết, mỗi năm cho sản lượng lên tới 40 tấn quả.
Trái bồ kết khô tại Việt Nam được bán với giá khá bình dân, khoảng 150.000 - 170.000 đồng/kg. Thế nhưng tại Trung Quốc, loại quả này lại được xếp vào nhóm dược liệu quý, có giá bán có thời điểm lên đến 600 nhân dân tệ mỗi kg (tương đương khoảng 2,1 triệu đồng). Điều này cho thấy bồ kết không chỉ có giá trị với đời sống người Việt mà còn được đánh giá cao trong y học cổ truyền của nhiều quốc gia.
Tại sao bồ kết lại được ưa chuộng đến vậy?
Không chỉ là nguyên liệu gội đầu giúp mái tóc óng mượt, chắc khỏe, bồ kết còn được sử dụng để chăm sóc sức khỏe toàn thân. Ở Trung Quốc, người dân thường dùng bồ kết đun nước để tắm hoặc ngâm chân như một liệu pháp thư giãn và hỗ trợ điều trị các vấn đề ngoài da.
Nước bồ kết có đặc tính làm sạch mạnh mẽ nhờ chứa các hợp chất tự nhiên như saponin, có khả năng tạo bọt nhẹ, giúp loại bỏ bụi bẩn, mồ hôi và vi khuẩn trên da. Nhờ đó, việc tắm hoặc gội đầu bằng nước bồ kết không chỉ làm sạch da đầu, cơ thể mà còn giúp phòng ngừa các tình trạng viêm da, ngứa ngáy hay nổi mụn nhọt do nóng trong.
Ngoài ra, bồ kết còn được cho là có tác dụng hỗ trợ giảm đau nhức và cải thiện tuần hoàn máu khi sử dụng để ngâm chân. Nước ấm từ bồ kết giúp đôi chân được thư giãn sau một ngày dài làm việc, đồng thời làm mềm da chân, giảm mùi hôi và hỗ trợ phòng ngừa nấm chân hiệu quả. Đây cũng chính là bí quyết được nhiều người Trung Quốc áp dụng, coi như một phần trong liệu trình chăm sóc sức khỏe tại nhà.
Cách sử dụng bồ kết trong chăm sóc sức khỏe
Để tận dụng những công dụng tuyệt vời của loại quả này, chị em có thể dễ dàng thực hiện tại nhà mà không tốn quá nhiều thời gian, công sức. Chị em có thể áp dụng những mẹo sau ngay tại nhà:
Tắm với nước bồ kết
Lấy khoảng 3-5 quả bồ kết khô, nướng sơ trên lửa nhỏ cho dậy mùi thơm rồi đun với 2-3 lít nước trong 15-20 phút. Để nước nguội bớt rồi dùng để tắm hoặc lau người. Nước bồ kết sẽ giúp làm sạch da, loại bỏ mồ hôi, bã nhờn và hỗ trợ giảm các vấn đề ngoài da như rôm sảy, ngứa ngáy.
Thư giãn đôi chân với nước bồ kết ấm
Đun nước bồ kết tương tự như trên, để nước ấm vừa phải rồi dùng ngâm chân từ 15-20 phút. Việc này có thể thực hiện vào buổi tối trước khi đi ngủ để giúp thư giãn, cải thiện tuần hoàn máu và mang lại giấc ngủ ngon hơn.
Chăm sóc mái tóc bằng nước đun bồ kết
Đây là cách dùng phổ biến nhất. Bạn có thể kết hợp bồ kết với vỏ bưởi, hương nhu, sả… để đun nước gội đầu, giúp tóc chắc khỏe, hạn chế gãy rụng và ngăn ngừa gàu.
Điều cần biết khi dùng bồ kết để chăm sóc sức khỏe
Mặc dù bồ kết là nguyên liệu tự nhiên, an toàn, nhưng chị em vẫn nên thử trước với một lượng nhỏ để đảm bảo da không bị kích ứng, nhất là với những ai có làn da nhạy cảm. Ngoài ra, cần đun kỹ và lọc bỏ cặn trước khi dùng để tránh bã bám vào tóc hay da.
Đặc biệt, không nên uống nước bồ kết hay để nước bồ kết dính vào mắt vì có thể gây kích ứng, tổn thương niêm mạc. Với phụ nữ mang thai, việc sử dụng bồ kết cần tham khảo ý kiến bác sĩ vì một số tài liệu y học cổ truyền cho rằng mùi bồ kết nướng đậm đặc có thể không phù hợp.
Giá trị bền vững từ loại cây dân dã
Có thể thấy, từ một loại quả mọc dại, bồ kết đã và đang trở thành nguồn nguyên liệu quý không chỉ trong nước mà còn với thị trường nước ngoài. Việc khai thác, nhân giống và phát triển cây bồ kết không chỉ góp phần bảo tồn nguồn dược liệu truyền thống mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho người nông dân ở nhiều vùng miền.
Nếu có dịp, chị em hãy thử tận dụng những lợi ích tuyệt vời mà loại quả thân thuộc này mang lại. Đơn giản, dễ làm nhưng lại giúp chăm sóc sức khỏe cả gia đình một cách tự nhiên và an toàn.
