Nuôi loài vật ‘yểu mệnh’, vốn ít, nông dân Tây Ninh thu về gần tỷ đồng mỗi năm

Nuôi dế: Hướng đi kinh tế mang lại thu nhập cao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi dế đã trở thành một lựa chọn tiềm năng cho những người nông dân tìm kiếm thu nhập ổn định, mặc dù chưa nhiều người áp dụng thành công. Một ví dụ tiêu biểu là ông Trần An Vinh, nông dân đến từ huyện Bến Cầu, Tây Ninh, đã gây chú ý với thu nhập ấn tượng từ việc nuôi dế.

Bắt đầu dấn thân vào nghề nuôi dế thương phẩm gần 10 năm trước, ông Vinh đã khẳng định mình là một trong những người tiên phong trong lĩnh vực này. Mỗi tháng, doanh thu từ việc bán dế thịt, cung cấp trứng dế và thức ăn cho dế đã mang lại cho gia đình ông khoảng 70 triệu đồng sau khi trừ đi các chi phí. Tổng thu nhập hàng năm ước tính đạt khoảng 840 triệu đồng, một con số đáng mơ ước cho nhiều người nông dân.

Khi chia sẻ về hành trình đến với nghề nuôi dế, ông Vinh cho biết vào năm 2013, ông đã bắt đầu khởi nghiệp từ một khay trứng dế cho thử nghiệm. Nhờ kiên trì học hỏi và áp dụng các kỹ thuật, ông đã phát triển bền vững mô hình nuôi dế và các dịch vụ liên quan, góp phần tăng thu nhập và cải thiện đời sống gia đình. Sự thành công này không chỉ thể hiện tiềm năng của nghề nuôi dế mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều người khác trong cộng đồng nông dân.

Gia đình anh Trần An Vinh rất thích món dế rang, nhưng mỗi lần vợ đi chợ sớm đều không thể tìm thấy dế đồng để mua. Nhận thấy nhu cầu tiêu thụ dế thương phẩm đang tăng cao, anh quyết định bắt tay vào việc nuôi dế. Để tích lũy kiến thức, anh đã đến các trang trại dế tại tỉnh Long An để học hỏi kỹ thuật và mang về một khay trứng dế để thử nghiệm.

Khởi đầu từ một khay trứng, chỉ sau 35 ngày chăm sóc, anh đã thu hoạch khoảng 3 kg dế thịt cùng với 3 khay trứng mới. Nhận ra tiềm năng lớn từ loài động vật này, anh Vinh quyết tâm đầu tư lâu dài vào nghề nuôi dế.

Sau nhiều năm tích lũy kinh nghiệm, anh Vinh đã quyết định vay ngân hàng 40 triệu đồng để xây dựng chuồng trại. Từ những thành công ban đầu, anh không ngần ngại chia sẻ kiến thức với các nông dân khác, thành lập Tổ hợp tác nuôi dế với 13 thành viên, và trở thành Tổ trưởng. Hiện tại, anh quản lý 30 lồng nuôi, mỗi lồng có kích thước 2m x 3m x 0,5m, với sản lượng xuất khẩu khoảng 1,5 tấn dế thương phẩm mỗi tháng.

Chia sẻ về bí quyết thành công của mình, anh Vinh cho biết: "Khi bắt đầu nuôi, tôi cũng có nhiều lo lắng, nhưng sau một thời gian thực hành, tôi nhận ra rằng kỹ thuật nuôi dế rất đơn giản, yêu cầu ít vốn đầu tư, có khả năng kháng bệnh tốt, không cần diện tích rộng và thời gian thu hoạch ngắn." Anh nói thêm rằng, sau khi mua trứng, chỉ khoảng 7-8 ngày thì trứng sẽ nở, và công đoạn chăm sóc rất dễ dàng.

Dế chỉ cần một môi trường thoáng mát để sinh sống, thức ăn chỉ cần là cám gà con cùng các loại rau, cỏ như cỏ voi, bẹ chuối hay lá mì, và được tưới phun sương để cung cấp nước. Sau khoảng 30-35 ngày nuôi, dế có thể được thu hoạch để bán; trong khi đó, sau 40-45 ngày, anh có thể thu được trứng.

Điều thú vị là khi nghe tiếng dế gáy, đó chính là dấu hiệu dế sắp đẻ trứng. Anh chuẩn bị các khay đất cát, tạo độ ẩm để dế dễ dàng đẻ trứng. Khi thu hoạch dế, anh cũng tranh thủ vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ và thu gom phân dế làm phân bón cho cây trồng, điều này không những góp phần cải thiện đất mà còn tạo ra một vòng tròn bền vững cho sản xuất nông nghiệp.

Mô hình nuôi dế của anh Vinh hiện đang chứng tỏ khả năng cung cấp đầu ra ổn định, rất thích hợp cho những nông hộ có diện tích đất hạn chế. Không yêu cầu quá nhiều sức lao động, mô hình này giúp bà con tận dụng thời gian nhàn rỗi để gia tăng thu nhập. Nuôi dế không chỉ tạo ra nguồn thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng mà còn thân thiện với môi trường, mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho cộng đồng. Chính vì vậy, mô hình này cần được nghiên cứu, áp dụng và nhân rộng trong thời gian tới để mang lại lợi ích cho nhiều nông dân hơn.

Để nâng cao thu nhập cho gia đình, anh Vinh đã đầu tư thêm hai xe tải nhẹ nhằm thu mua dế thương phẩm từ các hội viên nông dân tại huyện Bến Cầu, Gò Dầu và Trảng Bàng. Trung bình, anh thu mua khoảng 15 tấn dế thịt mỗi tháng để cung cấp cho thị trường tại TP.HCM, Long An, Đồng Nai và các khu vực lân cận.

Ông Lê Văn Trọng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Lợi Thuận, huyện Bến Cầu (tỉnh Tây Ninh), đã có những lời khen ngợi dành cho anh Vinh: "Anh Vinh là một hội viên mẫu mực, đi đầu trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của xã, đặc biệt là trong lĩnh vực chăn nuôi dế. Ngoài việc cải thiện kinh tế gia đình, anh Vinh còn rất tích cực tham gia vào các hoạt động của Hội và các phong trào thi đua địa phương, nhất là chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong nhiều năm qua, anh đã nhận được nhiều bằng khen từ các cấp, và gia đình anh cũng được công nhận là hộ nông dân sản xuất - kinh doanh giỏi cấp huyện, cũng như là hội nông dân tiêu biểu của xã."

Kinh nghiệm nuôi dế cho người mới bắt đầu

Dế là một loại côn trùng sống phổ biến trong tự nhiên, đặc biệt tại các vùng nông thôn, với tuổi thọ trung bình không vượt quá 2 tháng. Việc nuôi dế ngày càng được nhiều hộ gia đình lựa chọn do không yêu cầu vốn đầu tư cao, quy trình chăm sóc đơn giản và thời gian thu hoạch ngắn. Điều này không chỉ mang lại lợi nhuận khá cao mà còn giúp các hộ nuôi dế duy trì một nguồn thu nhập ổn định.

Cũng như anh Vinh, chị Phạm Thị Bích Hằng ở huyện Bến Cầu đã gặp nhiều khó khăn trong việc đảm bảo chi phí sinh hoạt cho gia đình dù có 0,4ha đất vườn. Sau hơn ba năm chăm chỉ gieo trồng mà không đủ đáp ứng nhu cầu, chị quyết định thử nghiệm với phong trào nuôi dế đang nở rộ tại địa phương. Chị Hằng cho biết, sau khi mua dế non về và nuôi trong một chuồng rộng 4,5m², chỉ sau 30 ngày, chị đã thu được lãi. Nhận thấy tiềm năng của mô hình này, chị đã mở rộng quy mô nuôi lên 20 chuồng và có kế hoạch tăng thêm 10 chuồng trong tương lai. Chị chia sẻ: "Với một chuồng, tôi thu được từ 60 đến 70kg dế thương phẩm. Với 20 chuồng, sau khi trừ chi phí thức ăn và các khoản khác, tôi lãi khoảng 12 triệu đồng mỗi tháng. Tôi rất muốn mở rộng thêm diện tích, nhưng hiện tại tôi chưa có đủ vốn."

Theo những người có kinh nghiệm trong ngành nuôi dế, việc chuẩn bị chuồng trại khá đơn giản, thường sử dụng thân cây mì (cây sắn non) làm vật liệu chính. Bên cạnh đó, điều quan trọng là cung cấp thức ăn tự nhiên và duy trì độ ẩm vừa phải để dế phát triển như ở môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, do cần một lượng lớn thân cây mì, các hộ nuôi nên chủ động trồng thêm để đảm bảo cung cấp đủ nguyên liệu. Ngoài ra, trong quá trình chăm sóc, cần lưu ý không để thân cây mì cản trở đường đi lại của dế và thường xuyên thay mới để tránh nấm bệnh.

Trong thời gian qua, mô hình nuôi dế đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho nhiều nông dân tại Tây Ninh. Ông Nguyễn Thái Bình, Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Bến Cầu, nhận xét: "Dù mô hình nuôi dế ở Tiên Thuận còn mang tính tự phát, nhưng nó đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Mặc dù đã trải qua nhiều thách thức, nhưng người nuôi vẫn kiên trì theo đuổi nghề này. Việc nuôi dế không chỉ tạo ra việc làm mà còn cải thiện thu nhập cho nhiều hộ gia đình. Chúng tôi sẽ phối hợp với các ngành chuyên môn để tổ chức tập huấn kỹ thuật nuôi cũng như phòng trừ dịch bệnh, nhằm xây dựng thương hiệu cho dế Tiên Thuận đạt chuẩn OCOP."

Tác giả: Trần Thu Thủy