Trong những ngày tháng này, gia đình ông Lê Chí Dũng tại thôn Bình Minh, xã Phong Bình, huyện Gio Linh đang tất bật chuẩn bị cho mùa thu hoạch cá leo. Mặc dù thời tiết oi bức với nhiệt độ lên tới 39 độ C, gương mặt ông Dũng vẫn rạng rỡ, ánh lên niềm vui từ những thành công trong vụ nuôi cá vừa qua.
Ông Dũng cho biết, nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền cùng với Trung tâm Khuyến nông tỉnh, vào giữa tháng 4/2024, ông đã thả nuôi 2.400 con cá leo giống (size 75 con/kg) trong một hồ có diện tích 120m³. Sau khoảng 4 tháng chăm sóc, đàn cá leo đã phát triển vượt bậc, mỗi con hiện nặng khoảng 1,3kg, trong khi một số con có thể đạt tới 1,8kg.
Theo lời ông Dũng, với mức giá bán hiện tại là 85.000 đồng/kg, sau khi trừ đi tất cả các khoản chi phí như giống cá, thức ăn, vitamin C, vôi, chi phí làm lồng, nhân công và các chi phí khác, ông dự kiến lãi khoảng 35 triệu đồng. Ông cũng cho biết rằng vụ nuôi tiếp theo sẽ có lợi thế hơn vì đã có sẵn hệ thống lồng nuôi.
Chia sẻ những kinh nghiệm trong việc nuôi cá leo bằng hình thức lồng, ông Lê Chí Dũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lựa chọn khu vực nuôi. Đầu tiên, phải đảm bảo rằng nguồn nước là sạch sẽ và trong lành.
Khung lồng nuôi được ông Dũng chế tạo từ ống sắt, toàn bộ kết cấu được cố định chắc chắn bằng dây neo ở bốn góc. Để lồng luôn nổi trên mặt nước, hệ thống phao làm từ thùng phuy nhựa được gắn xung quanh, đảm bảo độ nổi của lồng luôn duy trì ở mức khoảng 20cm.
Lưới bao quanh lồng được làm từ loại HPE (High polyethylene) có khả năng chống chịu tốt và kích thước mắt lưới là 1cm, giúp giữ cá bên trong một cách an toàn. Các túi lưới được cố định bằng dây giềng, với bốn dây buộc chì ở góc đáy nhằm tạo hình lưới, ngăn không cho nó bị thu hẹp.
Ngoài ra, mặt trên của lồng cũng được thiết kế có nắp lưới, giúp ngăn chặn cá nhảy ra ngoài. Trong suốt quá trình nuôi, cần chú ý thường xuyên kiểm tra và dọn dẹp, tránh để rác thải hay sinh vật bám vào lưới, vì điều này có thể làm giảm khả năng trao đổi nước trong lồng.
Khi chọn giống cá, ông Dũng khuyến cáo nên chỉ chọn những con khỏe mạnh, không bị dị hình hay xây xát, với màu sắc đuôi và râu đồng đều, mang kích thước gần giống nhau để đảm bảo quá trình nuôi đạt hiệu quả cao nhất.
Cá leo, một loài cá ăn tạp, có thể tiêu thụ nhiều loại thức ăn khác nhau, bao gồm cả cá biển và cá nước ngọt. Bên cạnh đó, việc sử dụng thức ăn công nghiệp có chứa hàm lượng đạm từ 25% đến 35% cũng là lựa chọn hợp lý, theo ông Lê Chí Dũng. Ông cũng chia sẻ rằng tại các khu vực lòng hồ, nông dân có thể lắp đặt hệ thống lưới chàn để thu hoạch cá tự nhiên, từ đó tiết kiệm chi phí thức ăn cho cá leo.
Trong lịch trình cho ăn, ông Dũng cho biết cá leo được cho ăn hai lần một ngày, vào buổi sáng và chiều tối, với 65% lượng thức ăn được cung cấp vào buổi chiều. Đặc biệt, việc bổ sung vitamin C vào khẩu phần ăn cũng rất quan trọng giúp tăng cường sức đề kháng cho loài cá này.
Được biết, cá leo có tính cách hung dữ, vì vậy việc cung cấp đủ thức ăn là rất cần thiết. Nếu không được cho ăn đầy đủ, chúng có thể tấn công nhau, dẫn đến thiệt hại đáng kể. Ngoài ra, việc giữ cho môi trường nuôi dưỡng ổn định cũng rất quan trọng, vì sự xáo trộn có thể làm cá bỏ ăn, ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của chúng.
Anh Trần Đức Dũng, một người nuôi cá leo có kinh nghiệm, đã chia sẻ rằng việc tuân thủ quy trình nuôi cá một cách nghiêm ngặt đã giúp cho trọng lượng cá leo bình quân sau 4 tháng đạt được 1,2 kg/con, trong khi đó cá lớn nhất có thể đạt 2,5 kg/con. Với giá cá leo hiện tại, sau khi trừ hết chi phí, mỗi vụ nuôi gia đình anh thường thu về khoảng 65 triệu đồng lợi nhuận.
Cùng trải qua 5 năm nuôi cá leo, anh Trần Đức Tuấn (sinh năm 1980, cư trú tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu, huyện Gio Linh) cho biết, anh quản lý 4 hồ nuôi với tổng diện tích lên đến 10.000 m², trong đó thả nuôi khoảng 20.000 con giống mỗi đợt. Nhờ vào việc áp dụng công nghệ và chọn thời điểm thả nuôi phù hợp, sản lượng cá leo mà anh sản xuất rất lớn và không gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Hiện tại, anh Tuấn trực tiếp thu hoạch cá và cung cấp cho các nhà hàng cả trong và ngoài tỉnh, với thu nhập mỗi năm lên đến khoảng 300 triệu đồng.
Ông Phan Văn Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị, thông tin rằng trên địa bàn tỉnh có nhiều hồ và đập, tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân tận dụng diện tích mặt nước để nuôi trồng thủy sản. Ngoài cá leo, còn có các loại cá khác như cá chình, cá lăng chấm. Cá leo được xem là một trong những loài có tốc độ tăng trưởng nhanh, thịt ngon và có giá trị kinh tế cao. So với các loài cá truyền thống như cá trắm hay cá chép, cá leo nổi lên như một lựa chọn mới đầy tiềm năng, mang lại cơ hội làm giàu cho nông dân.
Một ví dụ thành công trong việc nuôi cá leo là gia đình anh Trần Đức Dũng, cư trú ở thôn Xung Phong, xã miền núi Vĩnh Khê, huyện Vĩnh Linh. Anh Dũng chia sẻ rằng trước đây chỉ quen với việc nuôi các loài như cá diêu hồng, trắm cỏ và cá chép - những loài đã phổ biến và dễ gây áp lực lên thị trường tiêu thụ. Để mở rộng đối tượng nuôi, anh đã tìm đến Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị để được hướng dẫn kỹ thuật nuôi cá leo trong lồng, với quy mô 200m3, nhằm đa dạng hóa sản phẩm nuôi trồng và gia tăng thu nhập.