Phụ nữ ở tỉnh thành nào sinh đủ hai con trước 35 tuổi được khen, thưởng tiền?

Phụ nữ Tiền Giang được khen vì sinh đủ 2 con trước 35 tuổi

Theo số liệu điều tra dân số, vùng Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực có sự gia tăng dân số rất thấp, mức sinh trung bình thấp hơn cả nước. Giai đoạn 1999-2009 tỉ lệ tăng dân số trung bình là 0,64% (cả nước là 1,17%); giai đoạn 2009-2019 tỉ lệ này giảm xuống còn 0,05% thấp nhất so với các vùng khác. Trong khi tốc độ già hóa dân số lại xếp hạng cao nhất so với các vùng khác.

Cũng chính vì lý do này, nhằm khuyến khích các gia đình sinh đủ 2 con và nâng cao chất lượng dân số, tăng tỉ lệ sinh cơ học…, nhiều tỉnh trong vùng đã ban hành các chính sách dân số để khuyến khích người dân.

Cụ thể, HĐND tỉnh Tiền Giang có nghị quyết 26/2021 quy định "mức hỗ trợ công tác viên dân số và chính sách khen thưởng tập thể, cá nhân trong công tác dân số".

Trong đó, mục khen thưởng của nghị quyết 21 quy định phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được khen kèm hỗ trợ số tiền 1 triệu đồng.

Trong nghị quyết này còn có các chính sách khác như: khen thưởng xã, phường, thị trấn có 3 - 5 năm liên tục đạt và vượt tỉ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh con sinh đủ 2 con; mức khen hỗ trợ 30 - 50 triệu đồng; khen thưởng xã đạt 100% người cao tuổi có thẻ BHYT…

Thông tin về trường hợp người phụ nữ được khen thưởng trên mạng xã hội, lãnh đạo huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang cho biết kể từ khi thực hiện chính sách khen thưởng về dân số theo nghị quyết HĐND tỉnh, đầu năm 2022 đến tháng 6-2023 đã khen thưởng 390 phụ nữ tại địa phương đạt tiêu chí này.

Theo Chi cục Dân số, trực thuộc Sở Y tế Tiền Giang, sở dĩ có việc khen thưởng này là do mức sinh của tỉnh thấp. Từ đầu năm 2022 đến nay, các địa phương đã thực hiện, có huyện 6 tháng tổ chức khen một đợt, có huyện mỗi năm khen một đợt. Thống kê một năm tại địa phương có khoảng 2.000 phụ nữ được xét khen theo tiêu chí sinh đủ 2 con dưới 35 tuổi.

Tuy nhiên, theo Chi cục Dân số, ngoài tiêu chí này, người được khen còn phải đáp ứng các tiêu chí khác như gia đình thực hiện tốt các chính sách pháp luật về thuế, gia đình văn hóa…

Tình trạng mức sinh hiện nay ở Việt Nam

Trong vòng 30 năm trở lại đây, mức sinh của Việt Nam có sự suy giảm một cách nhanh chóng, thậm chí giảm gần một nửa. Việc áp dụng dân số kế hoạch hoá gia đình đã đạt được mục tiêu giảm sinh với khẩu hiệu "mỗi gia đình hai con" để nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, đảm bảo cho con trẻ được phát triển toàn diện, đầy đủ, được quan tâm, chăm sóc cẩn thận. Mặc dù xu hướng sinh hai con vẫn là phổ biến nhưng tình trạng sinh nở muộn ở phụ nữ ngày càng tăng cao về độ tuổi. Đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tân tiến, các ông bố bà mẹ có thể lựa chọn được giới tính của con mình, vì vậy mà không ít những phụ nữ dù đã ngoài 40 nhưng muốn có con trai vẫn áp dụng những biện pháp hỗ trợ để có con.

Việc mức sinh ngày càng giảm cùng với độ tuổi sinh nở ngày càng tăng cao như một hồi chuông đáng báo động đến sức khoẻ cũng như tính mạng của cả mẹ và con. Sự thay đổi mức sinh có sự khác nhau giữa từng khu vực, từng vùng miền. Hiện nay, mức sinh ở khu vực nông thôn cao hơn thành thị, mức sinh ở vùng núi cao hơn ở vùng đồng bằng.

Vì sao lại khen thưởng, hỗ trợ đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi

Như đã trình bày ở trên có thể thấy hai lý do lớn nhất khiến Nhà nước đề ra chính sách khen thưởng, hỗ trợ khuyến khích phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi:

Thứ nhất, mức sinh ở nhiều khu vực giảm đáng kể

Hiện nay, vì áp lực tiền bạc, nhà cửa, công việc mà nhiều cặp vợ chồng chỉ quyết định sinh một con, thậm chí có cặp vợ chồng vẫn chưa sinh con đầu lòng vì chưa chưa ổn định được cuộc sống. Trong khi đó, phụ nữ có trình độ học vấn càng cao thì mức sinh lại càng thấp. Đặc biệt ở những khu vực kinh tế phát triển như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội là những thành phố lớn, là mũi nhọn của nền kinh tế cả nước, dân số tập trung đông đúc nhưng mức sinh lại đạt ở mức rất thấp.

Thứ hai, độ tuổi sinh nở ngày càng già hoá

Tâm lý chung của các cặp vợ chồng hiện nay đó là muốn cuộc sống, công việc ổn định mới tính tới chuyện sinh con đẻ cái. Do vậy, trong khoảng thời gian sinh nở thích hợp nhất thì lại được tập trung cho công việc, đến khi ổn định thì đã quá tuổi sinh nở. Ngoài ra, như đã phân tích ở trên thì việc có con nhờ những biện pháp hỗ trợ sinh sản như phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm ngày càng phát triển, do vậy những phụ nữ dù đã cao tuổi nhưng mong muốn có con trai vẫn sẽ sử dụng các biện pháp hỗ trợ để có con trai.

Có thể thấy, việc giảm mức sinh gây ảnh hưởng lớn tới dân số thế hệ tương lai và việc tăng độ tuổi sinh nở gây nguy hiểm tới sức khoẻ của cả mẹ và bé. Do vậy, để giúp cho phụ nữ có thể sinh con trong độ tuổi sinh sản phù hợp, Nhà nước đã đề ra những chính sách khen thưởng, hỗ trợ phụ nữ sinh 02 con trước 35 tuổi để khuyến khích các bà mẹ có cái nhìn khách quan hơn về độ tuổi sinh sản phù hợp.

Các tỉnh, thành phố được khen thưởng, hỗ trợ đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi

Với tình trạng mức sinh ngày càng giảm và độ tuổi sinh nở ngày càng già hoá, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 01/2021/TT-BYT hướng dẫn địa phương ban hành chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số.

Căn cứ vào điểm b khoản 2 Điều 3 Thông tư số 01/2021/TT-BYT có quy định khuyến khích duy trì vững chắc mức sinh thay thế tại các tỉnh thuộc mức sinh thấp theo Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính Phủ: "Căn cứ vào thực tiễn, địa phương lựa chọn, quyết định khen thưởng, hỗ trợ tiền hoặc hiện vật cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi".

Các tỉnh, thành phố được khuyến khích khen thưởng, hỗ trợCăn cứ vào thực tiễn mức sinh tại các tỉnh, thành trên cả nước, Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính Phủ có liệt kê 21 tỉnh, thành phố được khuyến khích khen thưởng, hỗ trợ đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi. Bao gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hoà, Long An, Bạc Liêu, Tây Ninh, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Bình Thuận, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Kiên Giang.

Trên đây là các tỉnh, thành phố có mức sinh còn thấp, vì vậy mà Nhà nước muốn khuyến khích các cặp vợ chồng sinh sống và làm việc trên địa bàn trên có thể sinh con trước khi phụ nữ 35 tuổi. Việc khuyến khích, khen thưởng, hỗ trợ có thể bằng tiền mặt hoặc hiện vật.

Chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với các tập thể, cá nhân thực hiện tốt các công tác dân số

Chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với các tập thể, cá nhân thực hiện tốt các công tác dân số của Nhà nước là hợp lý, phù hợp với bối cạnh hiện nay khi công tác dân số kế hoạch hoá gia đình có sự khác nhau giữa các khu vực, vùng miên.

- Tại các tỉnh thuộc mức sinh cao:

+ Tập thể:

Thôn đạt 03 năm liên tục không có người sinh con thứ 03 trở lên được đề xuất UBND cấp xã khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật;

Thôn đạt 05 năm liên tục không có người sinh con thứ 03 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật;

Xã đạt 03 năm liên tục không có người sinh con thứ 03 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật;

Xã thuộc vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn, xã có mức sinh cao đạt 01 năm không có người sinh con thứ 02 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền và hiện vật;

Xã đạt 05 năm liên tục không có người sinh con thứ 03 trở lên được đề xuất UBND cấp tỉnh khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

+ Cá nhân:

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có đủ 02 con và tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai dài hạn (triệt sản, đặt dụng cụ tử cung, cấy thuốc tránh thai) thì được khuyến khích, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Cộng tác viên dân số, nhân viên y tế thôn bản đạt và vượt các chỉ tiêu về vận động phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có đủ 02 con, tự nguyện sử dụng các biện pháp tránh thai dài hạn thì được khuyến khích, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Tác giả: Vũ Ngọc