Để học giỏi tiếng Việt, việc sở hữu một vốn từ phong phú là "vũ khí" quan trọng. Tuy nhiên, việc trau dồi từ vựng tiếng Việt đòi hỏi một quá trình rèn luyện dài lâu. Đối với học sinh tiểu học, đây là một môn học đầy thử thách bởi vốn từ vựng của các em chỉ mới ở giai đoạn sơ khai và còn rất hạn chế.
Vì vậy, trong nhiều tình huống, khi cô giáo giao bài tập, kết quả của các "mầm non" thường khiến mọi người đi từ bất ngờ này đến ngạc nhiên khác. Với suy nghĩ còn ngây thơ và hồn nhiên, nhiều đứa trẻ đã mang đến cho người lớn những trận cười sảng khoái với những câu trả lời cực kỳ "độc đáo".
Chẳng hạn như gần đây, một bài tập tiếng Việt của học sinh đã lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội và khiến các bậc phụ huynh "khóc cười lẫn lộn". Bài tập yêu cầu điền vào chỗ trống để hoàn thiện câu có ý nghĩa phù hợp. Trong đó, có cả những câu thành ngữ quen thuộc mà các bé có thể đã nghe nhiều từ cuộc sống hàng ngày.
Tuy nhiên, có vẻ như các em vẫn chưa thuộc bài lắm nên đã "sáng tạo" ra những câu trả lời vô cùng hài hước. Điều này không chỉ khiến cô giáo mà cả bố mẹ và bất kỳ ai xem qua cũng phải ngạc nhiên và thán phục trước sự hóm hỉnh và trí tưởng tượng phong phú của các "mầm non tương lai".
Cụ thể, đề bài đã cung cấp sẵn ba từ: chúc mừng, có phúc, nhút nhát để học sinh lựa chọn và điền vào các câu cho phù hợp. Đáp án chính xác nhất sẽ là: "Lớp em có mấy bạn hơi nhút nhát", "Chúng em chúc mừng thầy cô giáo nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11", và "Con hơn cha là nhà có phúc".
Tuy nhiên, thay vì điền đáp án như mong đợi, học sinh lại tận dụng "năng lực sáng tạo có phần hạn chế" của mình để cho ra những câu trả lời vô cùng hài hước: "Lớp em có mấy bạn hơi có phúc", "Con hơn cha là nhà nhút nhát". Mặc dù chỉ có một câu đúng và hai câu còn lại sai hoàn toàn, nhưng ai cũng phải bật cười và gật gù trước khả năng tư duy "bá đạo" của học sinh. Nhiều người hài hước bình luận rằng đứa trẻ này cũng có quan điểm riêng, bởi "Nếu cha để con vượt qua dễ dàng thì thật là nhút nhát."
Nhiều người hài hước bình luận rằng đứa trẻ này cũng có quan điểm riêng, bởi "Nếu cha để con vượt qua dễ dàng thì thật là nhút nhát."
Trên thực tế, dạng bài tập điền từ vào chỗ trống để hoàn thành câu không phải lúc nào cũng dễ dàng đối với nhiều học sinh. Đặc biệt là những trẻ chưa phát triển đầy đủ kỹ năng tư duy và có vốn từ vựng hạn chế. Nếu không được rèn luyện và trau dồi thường xuyên, các em sẽ gặp không ít khó khăn, dẫn đến kết quả học tập và thi cử không đạt được như mong muốn.
Do đó, để giúp con học tốt các dạng bài tập điền từ, bố mẹ có thể áp dụng những phương pháp rèn luyện sau:
Trước tiên, bố mẹ cần chú trọng rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và nắm bắt nghĩa từ cho trẻ. Điều này rất quan trọng bởi để hoàn thành tốt bài tập điền từ, trẻ cần hiểu rõ ý nghĩa của từng từ và câu. Cha mẹ có thể cùng con đọc sách và thảo luận về ý nghĩa của từ vựng trong bài, và yêu cầu con giải thích lý do lựa chọn một từ cụ thể. Qua đó, trẻ sẽ nắm vững kiến thức từ vựng và biết cách ứng dụng chúng hiệu quả hơn trong bài tập.
Cha mẹ có thể cùng con đọc sách và thảo luận về ý nghĩa của từ vựng trong bài
Thứ hai, bố mẹ cần chỉ dẫn trẻ về các quy tắc chính tả khi viết. Các bài tập điền từ thường đòi hỏi trẻ vận dụng kiến thức về cách kết hợp nguyên âm, phụ âm, và viết đúng các vần, âm tiết. Do đó, bố mẹ cần giải thích chi tiết những quy tắc này và hướng dẫn trẻ cách nhận biết, phân biệt chúng trong quá trình làm bài.
Thứ ba, bố mẹ cần phát triển kỹ năng suy luận và đoán từ cho trẻ. Nhiều bài tập điền từ yêu cầu trẻ dựa vào ngữ cảnh và logic của câu để phán đoán từ thích hợp. Bố mẹ có thể khuyến khích trẻ tư duy, phân tích câu và từ ngữ để đưa ra lựa chọn chính xác. Điều này không chỉ giúp trẻ hoàn thiện kỹ năng điền từ mà còn phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
Thứ tư, bố mẹ cần xây dựng một môi trường luyện tập tích cực cho trẻ. Việc chuẩn bị nhiều bài tập điền từ đa dạng, tạo không khí vui tươi và động viên con tham gia sẽ giúp trẻ dần nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Cuối cùng, bố mẹ nên thường xuyên kiểm tra, nhận xét và giải thích cho trẻ. Bằng cách chỉ ra các lỗi sai cùng với lý do và hướng dẫn con cách tự kiểm tra, chỉnh sửa bài, sẽ giúp trẻ học hỏi từ những sai lầm của mình. Qua đó, trẻ sẽ hoàn thiện kỹ năng làm bài tập điền từ ngày càng tốt hơn.
Bố mẹ nên thường xuyên kiểm tra, nhận xét và giải thích cho trẻ
Bằng cách kết hợp những giải pháp trên, bố mẹ sẽ đóng góp rất nhiều vào việc cải thiện khả năng hoàn thành bài tập điền từ của trẻ.
Ngoài ra, để giúp trẻ mở rộng vốn từ vựng tiếng Việt, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:
- Đọc truyện, sách, báo hàng ngày: Cùng trẻ đọc, gợi ý trẻ đoán nghĩa từ mới và giải thích cách sử dụng chúng trong câu.
- Tương tác thường xuyên bằng tiếng Việt: Trò chuyện, hỏi đáp và thảo luận với trẻ bằng tiếng Việt, khuyến khích trẻ phát âm chính xác và sử dụng từ ngữ phù hợp.
- Chơi trò chơi từ vựng: Tổ chức các trò chơi liên quan đến nhận biết, phân loại và tìm kiếm từ ngữ để tăng cường sự tò mò và hứng thú của trẻ với ngôn ngữ.
- Dạy từ vựng theo chủ đề: Chia nhóm từ theo các lĩnh vực và hoạt động quen thuộc với trẻ, giúp trẻ liên kết và ghi nhớ các từ có cùng chủ đề.
- Khuyến khích trẻ sáng tạo câu và đoạn văn: Trao đổi và thảo luận về những gì trẻ viết, giúp trẻ sửa lỗi và tìm từ ngữ diễn đạt phù hợp hơn.
Tác giả: Trần Thu Thủy