Mùa lạnh ăn gì tốt cho gan thận? 3 món quen thuộc giúp cơ thể khỏe hơn mỗi ngày

Mè đen – nguồn dưỡng chất nhỏ bé nhưng giàu giá trị

Mè đen từ lâu đã gắn liền với bữa ăn của nhiều gia đình Á Đông, thường xuất hiện trong các món chè, cháo hoặc rắc kèm cơm trắng. Ít ai để ý rằng những hạt mè nhỏ bé này lại chứa hàm lượng cao chất béo không bão hòa, vitamin E và nhiều hợp chất chống oxy hóa tự nhiên.

Trong mùa lạnh, khi quá trình trao đổi chất chậm lại, các tế bào gan dễ chịu tác động của stress oxy hóa. Việc bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp giảm gánh nặng này, đồng thời hỗ trợ duy trì tính đàn hồi của mạch máu – yếu tố quan trọng với người trung niên và cao tuổi. Ngoài ra, mè đen còn có tác dụng nhuận tràng nhẹ, góp phần cải thiện tình trạng táo bón thường gặp khi uống ít nước và giảm vận động vào mùa đông.

Tuy nhiên, mè đen cũng là thực phẩm giàu năng lượng. Cách sử dụng phù hợp là rang chín, xay thô để tăng khả năng hấp thu, dùng với lượng vừa phải và kết hợp cùng các món ăn khác thay vì ăn riêng số lượng lớn.

Hạt dẻ – nguồn năng lượng ấm áp cho những ngày lạnh

Nhắc đến mùa lạnh, hạt dẻ là thực phẩm quen thuộc với hương vị bùi, ngọt nhẹ và cảm giác “ấm bụng” sau khi ăn. Không giống nhiều loại hạt giàu chất béo, hạt dẻ cung cấp chủ yếu là tinh bột tự nhiên đi kèm chất xơ và vitamin nhóm B.

Đối với cơ thể trong mùa lạnh, nguồn năng lượng hấp thu chậm từ hạt dẻ giúp duy trì thân nhiệt ổn định, hạn chế tình trạng uể oải kéo dài. Vitamin nhóm B tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, hỗ trợ gan thực hiện chức năng chuyển đổi dưỡng chất hiệu quả hơn, đồng thời giảm cảm giác mệt mỏi thường thấy khi thời tiết thay đổi.

Với người lớn tuổi, hạt dẻ hấp hoặc hầm mềm dễ nhai, dễ tiêu, phù hợp với hệ tiêu hóa nhạy cảm. Dù vậy, do chứa lượng tinh bột đáng kể, việc sử dụng hạt dẻ cũng cần điều độ, đặc biệt với những người có rối loạn chuyển hóa hoặc cần kiểm soát đường huyết.

Khoai mỡ – thực phẩm dân dã hỗ trợ tiêu hóa và cân bằng năng lượng

Khoai mỡ là loại củ quen thuộc trong bữa ăn gia đình Việt, thường được chế biến thành món hấp, nấu canh hoặc hầm. Điểm đặc biệt của khoai mỡ nằm ở hàm lượng mucin – chất nhầy tự nhiên có khả năng bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa.

Khi thời tiết lạnh, dạ dày và ruột dễ bị kích ứng hơn, dẫn đến cảm giác đầy bụng, khó tiêu. Mucin trong khoai mỡ giúp làm dịu niêm mạc, hỗ trợ tiêu hóa trơn tru, từ đó gián tiếp giảm áp lực chuyển hóa cho gan. Bên cạnh đó, khoai mỡ cung cấp carbohydrate hấp thu chậm, giúp duy trì năng lượng ổn định và hạn chế tình trạng tụt đường huyết, nhất là ở người cao tuổi.

Việc chế biến khoai mỡ cần chú ý nấu chín kỹ để tránh gây kích ứng. Sử dụng với lượng vừa phải và kết hợp cùng chế độ ăn đa dạng sẽ giúp phát huy lợi ích mà không gây quá tải cho thận.

Ăn uống hợp lý – nền tảng bảo vệ gan thận lâu dài

Dù là những thực phẩm có lợi, mè đen, hạt dẻ hay khoai mỡ đều không nên được xem như “thần dược”. Hiệu quả chỉ đạt được khi chúng được đưa vào khẩu phần ăn một cách cân đối, phù hợp với thể trạng và tình trạng sức khỏe của từng người.

Bên cạnh ăn uống, thói quen sinh hoạt trong mùa lạnh cũng đóng vai trò quan trọng. Uống đủ nước ấm, duy trì vận động nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần ổn định giúp gan và thận hoạt động hiệu quả hơn. Với những người có bệnh lý mạn tính liên quan đến gan, thận hoặc rối loạn chuyển hóa, việc điều chỉnh chế độ ăn cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh tự ý thay đổi theo cảm tính.

Mùa lạnh không chỉ là thử thách đối với hệ miễn dịch mà còn là phép thử cho khả năng thích nghi của các cơ quan nội tạng. Một chế độ ăn giản dị, khoa học, tận dụng tốt những thực phẩm quen thuộc chính là cách bền vững để bảo vệ gan, thận và duy trì sức khỏe lâu dài khi thời tiết trở lạnh.