Chủng Delta biến mất ở Nhật, phải chăng virus đã ‘tự tuyệt chủng’?

Từ khi chủng Delta xuất hiện và hoành hành, có ngày Nhật Bản ghi nhận tới 26.000 ca mắc. Tuy nhiên những tuần gần đây chỉ ghi nhận dưới 200 ca mỗi ngày. Ngày 7/11, lần đầu tiên sau 15 tháng Nhật Bản không ghi nhận ca tử vong nào.

Theo các học giả nhận xét thì con số dưới 200 là vô cùng thấp. Dù tỉ lệ tiêm ngừa ở Nhật cao (75,7% dân số), giãn cách xã hội tốt, thói quen đeo khẩu trang,… cũng không giải thích được.

Báo Japan Times đưa tin, mới đây một nhóm các nhà nghiên cứu do giáo sư Ituro Inoue thuộc Viện Di truyền quốc gia Nhật đưa ra một giả thuyết khá táo bạo: chủng Delta ở Nhật đã “tự tuyệt chủng” trong quá trình lây lan và đột biến.

Cụ thể hơn, bộ gene của virus SARS-CoV-2 thay đổi với tốc độ khoảng 2 đột biến mỗi tháng. Nhưng chủng Delta ở Nhật tích lũy quá nhiều đột biến trên "protein sửa chữa" của nó gọi là nsp14. Kết quả là virus không kịp "vá lỗi" trong quá trình phân chia (trong cơ thể người bệnh) và dẫn đến tự diệt.

Các nghiên cứu trước đó cho thấy tỉ lệ dân số châu Á mang trong cơ thể loại enzyme phòng vệ APOBEC3A chuyên tấn công RNA virus, bao gồm virus SARS-CoV-2 gây COVID-19, cao hơn so với dân châu Âu và châu Phi. Phát hiện này khiến các nhà khoa học Nhật tò mò cách APOBEC3A tác động lên protein nsp14.

Giáo sư Inoue cho biết: “Chúng tôi bị sốc trước phát hiện của mình... Xét thực tế ca nhiễm ở Nhật không tăng trong thời gian qua, chúng tôi nghĩ vào một chu kỳ đột biến nào đó virus đã đi thẳng vào con đường tự diệt. Nếu virus còn sống và khỏe, ca nhiễm chắc chắn phải tăng vì khẩu trang và vắc xin không thể ngăn toàn bộ lây nhiễm".

Kể từ lúc đạt đỉnh vào giữa tháng 8-2021, ca nhiễm ở Nhật giảm liên tục xuống dưới 5.000 vào giữa tháng 9, rồi tiếp tục xuống dưới 200 vào cuối tháng 10, bất kể mọi hoạt động đã trở lại bình thường. Tàu điện, nhà hàng... những ngày này đông kín người.

Tuy vậy, giáo sư Inoue cảnh báo Nhật không vì thế mà "miễn nhiễm" trước các làn sóng dịch tiếp theo (nếu có). "Chúng ta ổn vì chủng Delta ngăn không cho các chủng virus khác xâm nhập. Nhưng giờ không còn gì ngăn chúng được nữa, chỉ vắc xin không đủ giải quyết vấn đề. Tôi cho rằng các biện pháp kiểm soát nhập cảnh bây giờ là rất quan trọng" - vị chuyên gia đánh giá.

Trái ngược với Nhật Bản, các ca nhiễm Covid-19 ở nhiều khu vực thuộc châu Âu lại tăng cao. Dữ liệu của Tổ chức Y tế thế giới WHO cho thấy ca tử vong ở châu Âu tăng 5% trong tuần lễ trung tuần tháng 11, là khu vực duy nhất trên thế giới có ca tử vong tăng.

Tại Áo, Chính phủ quốc gia này áp lệnh phong tỏa toàn quốc từ ngày 22/11 và kéo dài 20 ngày. Đồng thời Áo cũng trở thành quốc gia Tây Âu đầu tiên bắt buộc toàn bộ người dân tiêm vắc xin từ ngày 1/2/2022.

Tác giả: Trần Thu Thủy