Quất hồng bì thuộc họ cam quýt, loại cây này được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Bắc nước ta.
Quả quất khi chín có màu vàng, mọng nước và có vị chua ngọt. Quất ngoài công dụng làm món ăn vặt, còn là một phương thuốc tự nhiên có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Mỗi bộ phận của cây quất hồng bì đều ẩn chứa những thành phần đa dạng, bất ngờ:
- Lá hồng bì chứa clausenamid, cycloclausenamid, neoclausenamid.
- Hạt hồng bì chứa các loại tinh dầu sabinene, pynen, limonen, myreen,... và lansumamid A, B,C…
- Rễ có chứa dehydroindicolacton, heptaphylin...
Mỗi phần của quả quất đều có tính vị và dược tính khác nhau.
Công dụng của quả quất hồng bì trong Đông y
Quả hồng bì còn có tên gọi là do mai, hoàng bì, quất hồng bì và kim đạn tử. Loại quả này thường được sử dụng để điều trị chứng ho gió, sốt, cảm lạnh và giảm nôn mửa, chướng bụng, chậm tiêu hóa.
Theo Đông y, mỗi phần của quả quất đều có tính vị và dược tính khác nhau. Phần quả có vị chua ngọt, tính nóng có tác dụng giảm đờm, giảm ho, ngăn ngừa cảm giác buồn nôn, kích thích tiêu hóa. Lá có tính bình, vị hơi đắng có tác dụng hạ sốt, ho cảm cúm, long đờm, say nắng...
Vỏ rễ và hạt của quất hồng bì có vị hơi hăng, đắng, tính ấm, được dùng để tăng cảm giác ngon miệng, giúp tiêu hóa, giảm các triệu chứng đau khớp. Xông hơi bằng lá quất hồng bì có tác dụng trị cảm hay gội đầu bằng nước quất cũng có tác dụng sạch gàu, bóng mượt.
Đặc biệt, quất hồng bì có tác dụng hỗ trợ giảm bệnh viêm họng do virus gây ra. Áp dụng bài thuốc trị viêm họng bằng quả hồng bì có thể làm giảm chứng ho có đờm, đau rát họng, nghẹn khi nuốt…
Cách làm: Quất hồng bì 7 quả bỏ hạt, đem trộn với 20 gam đường phèn. Hấp chín hoặc đồ cách thủy cho chín rồi ăn ít một, nuốt dần.
Quất hồng bì đường phèn
Ngày làm 3 lần có tác dụng nhuận hầu họng, hỗ trợ giảm kích ứng họng, khám viêm, trị họng đỏ đau.
Tác dụng của quất hồng bì trong y học hiện đại
Nhờ vào thành phần hóa học trong quả quất hồng bì mà có thể sử dụng để giảm độc của ký sinh trùng, chống co thắt và kháng khuẩn.
Theo y học hiện đại, quất hồng bì có tác dụng chữa:
- Ho, ho có đờm, nhất là ở trẻ em khi ho.
- Sốt cao, cảm lạnh.
- Chữa phong thấp, phụ nữ sau khi sinh cũng có thể sử dụng.
- Chữa đau dạ dày, đau quặn bụng, đau vùng thượng vị.
Trong y học hiện đại quất hồng bì cũng có nhiều tác dụng chữa bệnh.
Tùy vào mục đích sử dụng mà sử dụng theo nhiều cách với liều lượng khác nhau như sắc thuốc uống, ăn tươi, ủ lên men, dùng ngoài da...
Lưu ý:
Những đối tượng sau cần phải thận trọng khi sử dụng quất hồng bì:
- Những người thể chất suy yếu, có bệnh nặng mạn tính lâu ngày.
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú
- Người bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào chứa trong quất hồng bì.
Tác giả: Dương Ngọc