5 sai lầm khi nuôi dạy con khiến con lớn lên sống dựa dẫm, không thể làm chủ cuộc đời

Chuyện gì cũng làm giúp con

Khi con đang cố gắng cài cúc áo, thay vì làm cho con thì cha mẹ hãy kiên nhẫn quan sát. Khi con đang mải mê với trò xếp hình, thay vì chỉ trích con ghép sai và làm thay thì cha mẹ nên để tự con khám phá.

Nhiều cha mẹ can thiệp quá sâu vào hoạt động của con cái, thường xuyên hỗ trợ hoặc chỉ dẫn con mà không nhận ra hành động đó có thể gây cản trở cho sự phát triển độc lập của trẻ. Cha mẹ có thể nghĩ rằng mình đang giúp đỡ con, bảo vệ con nhưng thực tế là đang cản trở cơ hội để trẻ học cách tự tìm hiểu, khám phá và hoàn thành công việc một cách độc lập. Khả năng tập trung và tự giác sẽ được cải thiện qua những lần trải nghiệm và khám phá cá nhân của bé.

Vậy nên, khi trẻ đang chơi hoặc tự thực hiện một công việc nào đó, cha mẹ nên kiên nhẫn và chỉ nên hỗ trợ khi thực sự cần thiết, khi trẻ yêu cầu sự giúp đỡ. Điều này không hề làm mất đi thời gian mà còn góp phần quan trọng trong việc nuôi dưỡng sự tự lập cho con trẻ.

Luôn nói “Có” với con

Một nghiên cứu được công bố trên Science Daily vào năm 2013 về mối quan hệ giữa gen và hành vi ích kỷ ở trẻ em đã chỉ ra rằng việc cha mẹ chiều chuộng quá mức có thể dẫn đến việc khi trưởng thành, những đứa trẻ này có xu hướng chỉ lo cho bản thân mình. Những đứa trẻ này thường không biểu hiện sự cảm thông, có hành vi không phù hợp với người khác và thiếu chuẩn mực đạo đức trong làm việc.

Để nuôi dưỡng lòng nhân ái trong trẻ, phụ huynh cần biết khi nào nên nói "không". Điều này có nghĩa là không giúp trẻ dọn dẹp, không mua mọi thứ trẻ muốn và không cho phép trẻ nói hay hành động theo cách tiêu cực.

Áp dụng hậu quả đối với các hành vi không tích cực của trẻ sẽ giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức và xem xét các tình huống từ nhiều quan điểm khác nhau.

Cho trẻ mọi thứ mà chúng không cần biết ơn

Khi trẻ làm việc không chỉ để nhận thưởng mà còn vì là một phần của gia đình, chúng học được việc hỗ trợ người khác, qua đó hiểu được giá trị của cộng đồng và tầm quan trọng của việc làm việc nhóm.

Trẻ em phát triển lòng biết ơn khi chúng không có mọi thứ theo ý muốn. Trẻ cần được khuyến khích nói lời “Cảm ơn” kể cả đối với những món quà nhỏ như một chiếc bánh trái cây không theo sở thích của chúng.

"Ở nhà chúng tôi, có một bảng trắng đặt ngay cửa ra vào và trẻ em cần phải viết ra câu trả lời cho một câu hỏi cố định mỗi ngày trước khi chúng đi chơi. Câu hỏi này thường liên quan đến việc nhận thức và bày tỏ lòng biết ơn," Tiến sĩ và chuyên gia về giáo dục Traci Baxley chia sẻ.

Luôn cố gắng chăm sóc con hết mức

Nhiều mẹ tin rằng 6 năm đầu đời của trẻ chỉ cần tập trung vào sức khỏe, thúc đẩy chúng ngủ nhiều và ăn uống đầy đủ. Một cơn hắt hơi hay sổ mũi nhỏ có thể khiến mẹ quyết định cho trẻ nghỉ học, thậm chí là cả tuần để "đảm bảo" an toàn, dẫn đến việc trẻ thường xuyên vắng mặt ở trường, chưa kịp làm quen hay kết bạn. Theo quan điểm này, ngủ nhiều giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển trí tuệ, và bữa ăn phải đủ chất theo yêu cầu của mẹ, kể cả khi phải ép trẻ ăn.

Tuy nhiên, cách tiếp cận này có thể không tạo điều kiện cho trẻ học cách thích nghi với môi trường học đường. Trẻ sẽ phải bắt đầu lại quá trình thích nghi từ đầu sau mỗi lần nghỉ, làm chậm chu kỳ học tập của mình. Trẻ có thể không học được cách chơi với bạn bè, không phát triển kỹ năng ngôn ngữ và tương tác xã hội đúng cách.

Ngoài ra, việc ngủ quá nhiều và thiếu tham gia vào các hoạt động hàng ngày (vì mọi việc như ăn, mặc đều do mẹ làm) cũng có thể khiến trẻ ít có cơ hội tương tác và vận động, dẫn đến tư duy thụ động và chậm phát triển.

Dung túng mọi hành vi vô lý của con

Các bậc cha mẹ ủng hộ quan điểm tự do thường để cho con cái họ tự do khám phá và sống thoải mái. Điều này có vẻ như là một môi trường lý tưởng cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, không có giới hạn nào có thể dẫn đến việc trẻ hành động một cách quá thoải mái và thiếu kiểm soát.

Không có quy định nào cả, trẻ sẽ khó lòng học được cách đưa ra quyết định phù hợp. Cần phải có những hướng dẫn cơ bản để trẻ biết cách phân biệt giữa đúng và sai, công bằng và bất công. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng trẻ cũng cần không gian tự do để không trở nên cứng nhắc và thiếu sự linh hoạt. Sự không linh hoạt có thể gây ra những điều đáng tiếc trong gia đình.

Phải tìm ra điểm cân bằng giữa quyền tự do và việc tuân thủ nguyên tắc, để xây dựng nên một phương pháp giáo dục cá nhân hóa, không hạn chế sức sáng tạo của trẻ trong khi vẫn dạy cho chúng cách tuân thủ các quy định cần thiết.

Tác giả: Trần Thu Thủy