“Bà ấy đã trải qua một cơn đột quỵ vào sáng nay và đã ra đi trong yên bình”, Tim Bell – người phát ngôn của bà Thatcher cho hay.
[links()]
 |
| Thatcher là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất làm thủ tướng Anh. Ảnh: Rex Features |
Hãng tin Bloomberg đưa tin, Margaret Thatcher - cựu Thủ tướng Anh được biết đến với biệt danh “Người đàn bà Thép” - vừa qua đời ở tuổi 87.
"Với niềm thương tiếc vô hạn, Mark và Carol Thatcher thông báo rằng mẹ của họ, bà Thatcher đã ra đi thanh thản sáng nay sau cơn đột quỵ", cố vấn lâu năm của bà là Tim Bell thay mặt gia đình bà đầm thép thông báo.
Từ điện Buckingham, Nữ hoàng Elizabeth II bày tỏ nỗi buồn trước sự ra đi của cựu thủ tướng Anh. "Nữ hoàng buồn khi nghe tin về cái chết của nữ Nam tước Thatcher. Bà sẽ gửi lời chia buồn riêng tới gia đình", điện Buckingham cho hay.
Bà Thatcher, người lãnh đạo nước Anh từ năm 1979 tới năm 1990, mắc chứng giảm trí nhớ và hiếm khi xuất hiện trước công chúng trong những năm gần đây. Tháng 12 năm ngoái, bà nhập viện để trải qua một ca tiểu phẫu nhằm cắt bỏ khối u ở bàng quang. Con gái của Thatcher từng tiết lộ bà luôn nhớ về việc người chồng Denis qua đời vào năm 2003.
Cựu lãnh đạo đảng Bảo thủ là nữ thủ tướng duy nhất trong lịch sử nước Anh và là người nắm giữ vị trí này lâu nhất trong thế kỷ 20. Thatcher được các bác sĩ khuyên không phát biểu trước đám đông từ một thập kỷ trước, sau khi bị những cú đột quỵ nhẹ.
Bà đầm thép
Sinh ngày 13/10/1925, bà bắt đầu sự nghiệp chính trị từ cuộc bầu cử năm 1950 và 1951 với tư cách là ứng cử viên trẻ nhất của Đảng Bảo thủ. Năm 1959 Thatcher đắc cử vào Hạ viện.
Năm 1970, Thatcher trở thành Bộ trưởng Giáo dục và Khoa học. Sau khi nhậm chức, vì bị áp lực phải cắt giảm ngân sách giáo dục, Thatcher phải dành ưu tiên cho mảng trí dục và ra lệnh ngưng chương trình cung cấp sữa miễn phí cho học sinh lứa tuổi từ 7-15. Công luận phẫn nộ và mang gọi bà là Kẻ cướp sữa.
 |
| Margaret Thatcher khi giữ trọng trách thủ tướng Anh. Ảnh: Rex Features |
Trong cuộc tổng tuyển cử năm 1979, đảng Bảo thủ giành được thế đa số 144 ghế tại Hạ viện, Margaret Thatcher trở thành Thủ tướng Anh. Khi bước chân vào Dinh Thủ tướng ở số 10 đường Downing, bà nói: “Nơi nào có bất hòa, chúng ta đem đến đó sự hòa thuận. Nơi nào có sai sót, chúng ta đem đến chân lý. Nơi nào có nghi ngờ, chúng ta đem đến đức tin. Và nơi nào có tuyệt vọng, chúng ta đem đến niềm hi vọng”.
Thatcher nắm quyền với trọng trách đảo ngược tình trạng suy thoái kinh tế của đất nước cũng như thu nhỏ vai trò của nhà nước trong các chức trách về kinh tế và lấy lại uy tín của Anh như một cường quốc trên vũ đài thế giới.
Lập trường của Thatcher về kinh tế và chính trị tập chú vào việc giảm thiểu sự can thiệp của nhà nước, mở rộng thị trường tự do, và phát triển doanh nghiệp.
Bà cam kết chấm dứt điều bà cho là sự can thiệp thái quá của chính phủ vào nền kinh tế, và hành động để tư hữu hóa các doanh nghiệp quốc doanh, và bán nhà công cho người thuê mướn.
Sáng sớm ngày 12/10/1984, một ngày trước sinh nhật thứ 59, Thatcher thoát khỏi một vụ đánh bom bởi Đạo quân Lâm thời Cộng hòa Ireland tại Grand Hotel ở Brighton, địa điểm tổ chức Đại hội Đảng Bảo thủ. Năm người bị thiệt mạng. Ngay sau đó Thatcher tuyên bố hội nghị sẽ được khai mạc đúng giờ vào ngày mai, bà sẽ đọc diễn văn như đã định nhằm bày tỏ sự phản đối với những kẻ đánh bom.
Quyết định này của Thatcher đã dấy lên sự ủng hộ rộng khắp trên chính trường do người ta nhìn thấy rõ ở bà bản lĩnh sắt thép của một nhà chính trị lãnh đạo một cường quốc.
Những quyết định đối ngoại lừng danh thế giới
Uy tín của bà tăng cao khi Argentina xâm chiếm Quần đảo Falkland vào tháng 4/1982. Trong vòng vài ngày, Thatcher ra lệnh gởi ngay một lực lượng đặc nhiệm của hải quân đến tái chiếm quần đảo. Ngày 14/6, Argentina đầu hàng. Chiến dịch quân sự của lực lượng đặc nhiệm được xem là thành công, đồng thời kích hoạt làn sóng ái quốc giúp gia tăng sự ủng hộ của công chúng dành cho Thatcher.
 |
| Thatcher trong ngày cưới |
Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Thatcher ủng hộ chính sách răn đe của Tổng thống Mỹ Ronald Reagan nhắm vào Liên Xô. Quyết định của Thatcher cho phép quân đội Mỹ bố trí hỏa tiễn cruise tại các căn cứ của Anh làm dấy lên những cuộc tụ họp phản kháng.
Năm 1984, Thatcher đến thăm Trung Quốc và ký với Đặng Tiểu Bình bản tuyên bố chung Trung-Anh ngày 19/12, theo đó Trung Quốc trao cho Hồng Kông quy chế "Vùng Hành chính Đặc biệt" theo những điều kiện gọi là Một Quốc gia, Hai Chế độ. Trung Quốc cam kết giữ nguyên trạng các thể chế kinh tế của Hồng Kông trong năm mươi năm kể từ ngày bàn giao lãnh thổ này vào ngày 1/6/1997.
Tháng 11/1979, tại Hội đồng Châu Âu Dublin, Thatcher cho rằng nước Anh đóng góp nhiều hơn những gì họ nhận được từ Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC). Câu nói trứ danh của bà tại hội nghị thượng đỉnh này là "Chúng tôi không xin Cộng đồng hay bất cứ ai khác. Chúng tôi chỉ đòi họ phải trả lại tiền cho chúng tôi". Năm 1984, EEC đồng ý về mức cắt giảm hằng năm cho Anh Quốc lên đến 66% chênh lệch giữa mức đóng góp và nhận từ Liên minh châu Âu.
Một trong những hành động của cuối cùng của Thatcher trong cương vị thủ tướng là gây áp lực lên Tổng thống Mỹ George H. W. Bush để gởi quân đến Trung Đông nhằm trục xuất quân đội của Saddam Hussein khỏi Kuwait với lời khuyên "đây không phải là lúc để chần chừ!".
Margaret Thatcher chiếm vị trí thứ 16 trong danh sách 100 người Anh vĩ đại nhất thuộc mọi thời đại, do đài BBC thực hiện năm 2002.
Suốt trong thời gian đảm trách chức vụ thủ tướng, hiếm khi bà ngủ quá 4 tiếng mỗi đêm.
| Những khoảnh khắc lịch sử trong cuộc đời ’bà đầm thép’ |
- P. V (Tổng hợp VNE, NCĐT/AFP/Wikipedia)
