Cái ngu “Làm mai”
Theo quan niệm của người xưa, làm mai được coi là cái ngu đứng đầu trong những "cái ngu" của con người. Làm mai ở đây có nghĩa là mối duyên mối do người thân quen đứng ra, chứ không phải dịch vụ mai mối chuyên nghiệp.
Trước kia, khi chưa có dịch vụ mai mối, người làm mai thường là một người trong làng, quen biết cả hai gia đình. Việc làm mai không đòi hỏi nhiều công sức, đôi khi chỉ nhận vài đồng từ gia đình để làm "dịch vụ" này.
Tuy nhiên, khi đôi bên gia đình không có sự hiểu biết đầy đủ về nhau, nếu có bất trắc xảy ra, người làm mai sẽ trở thành đối tượng bị trách móc vì không cung cấp đủ thông tin. Đã có những trường hợp người làm mai bị chỉ trích nặng nề, bị cả gia đình dâu rể lẫn đôi bên trách mắng.
Theo quan niệm của người xưa, làm mai được coi là cái ngu đứng đầu trong những "cái ngu" của con người.
Chính vì thế, ông cha xưa đã xếp cái ngu làm mai lên đứng đầu trong bốn cái ngu của thiên hạ.Ngày nay, với xã hội cởi mở hơn, các cặp đôi thường tự tìm hiểu nhau trước khi quyết định kết hôn. Người làm mai chỉ còn là cầu nối giúp đôi bên gặp gỡ. Tuy nhiên, vẫn cần thận trọng, vì không ít trường hợp người làm mai vẫn bị "mắc oán".
Cái ngu “Lãnh nợ”
Cái ngu thứ hai chính là lãnh nợ, tức là bảo lãnh cho người khác vay nợ. Nếu khoản vay mượn được thực hiện rõ ràng và minh bạch thì không có vấn đề gì. Nhưng đa phần, những người đi vay thường gặp khó khăn tài chính, không thể trả nợ đúng hạn.
Khi đó, người đòi nợ sẽ oán trách bạn, còn người vay nợ lại đổ lỗi vì bạn không giúp đỡ họ. Bạn giúp bên này thì mất lòng bên kia, mà không giúp ai cả lại làm mất lòng cả hai bên. Tình bạn hay tình anh em vì món nợ mà trở nên khác biệt, không còn tự nhiên như trước. Vì những lý do này, các bậc tiền bối đã đúc kết rằng việc lãnh nợ là một hành động ngu ngốc, chỉ khiến bạn tự rước họa vào thân.
Cái ngu “Gác cu”
"Gác cu" xưa và nay vẫn là một thú vui điền viên của người dân, nhưng dù chỉ là một trò chơi, nó lại tiêu tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Để bẫy được chim cu, người "gác cu" phải bỏ ra không ít công sức để chọn lựa, nuôi dưỡng và thuần hóa một con chim mồi.
Mặc dù vậy, việc này luôn tiềm ẩn rủi ro: đôi khi, dù đã bỏ nhiều công sức, họ lại không bẫy được chim nào mà con chim mồi còn bay mất. Chính vì thế, người nuôi chim mồi thường bị cho là “ngu” vì sự vô ơn và bạc nghĩa của loài chim này.
"Gác cu" xưa và nay vẫn là một thú vui điền viên của người dân, nhưng dù chỉ là một trò chơi, nó lại tiêu tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc.
Cái ngu “Cầm chầu”
Cầm chầu là một hoạt động đặc trưng trong ca trù hay hát ả đào, nơi người nghe tham gia vào việc đánh trống để khen chê đào kép trong buổi hát. Người cầm chầu không phải là thành viên trong đoàn hát mà là một thính giả có hiểu biết, được chọn từ làng để tham gia.
Họ dùng trống để chấm câu hát, đồng thời đưa ra những lời khen, chê về ca nương hay kép đàn. Tuy nhiên, việc khen chê trong lúc này rất dễ làm mất lòng người khác, vì vậy, nó cũng tiềm ẩn những nguy cơ không mong muốn.
Vì lý do đó, ông cha ta khuyên rằng, để cuộc sống an yên, tốt nhất nên tránh làm những việc trên, vì lợi ích thu được thường không xứng đáng với cái giá phải trả.
