Trao đổi với Phunutoday xung quanh đặc trưng hài Nam - Bắc, NSƯT Chí Trung cho biết hài Bắc là phở Bắc, phở Hà Nội, hài Nam là hủ tiếu, hủ tiếu Nam Vang. Thế bao giờ anh trả lời cho tôi được câu hỏi phở Bắc ngon hơn hay hủ tiếu ngon hơn thì tôi sẽ trả lời...
Ngoài ra, theo đánh giá của NSƯT Chí Trung thì các diễn viên hài miền Nam rất thông minh, có khả năng xoay chuyển và diễn rất sáng tạo. Còn miền Bắc máy móc, nếu đạo diễn không dàn dựng thì diễn viên cứ ì ra, chẳng nghĩ ngợi gì.
PV: Là một diễn viên hài được khán giả trong Nam ngoài Bắc yêu thích, anh có thể cắt nghĩa sự khác nhau giữa hài miền Nam và hài miền Bắc?
NSƯT Chí Trung: Nó khác nhau là người miền Nam và người miền Bắc. Chẳng riêng gì hài. Món ăn miền Nam, miền Bắc cũng khác. Khí hậu miền Nam và miền Bắc đều khác. Thổ nhưỡng tiếng nói khác nhau. Nó khác tất cả tổng thể.
Mỗi miền có đặc trưng riêng, chính vì thế, khí hậu, thổ nhưỡng, vùng miền ấy tạo ra tính cách từng miền.
Người miền Nam bộc trực thẳng thắn, do đó tạo ra cái hài cũng rất bộc trực, thẳng thắn, tiếng cười trực diện.
Còn miền Bắc một năm có 8 mùa (xuân, hạ, thu, đông cộng 4 mùa nhờ nhờ) thì sẽ sinh ra con người nó không trực diện, không thẳng cho nên cái hài, tiếng cười có thể ẩn sâu vào trong trí tuệ.
PV: Vậy theo anh, có thể dung hòa giữa hài miền Bắc và miền Nam để khán giả cả hai miền xem được, hiểu được tiếng nói của nhau?
NSƯT Chí Trung: Theo tôi thì không thể dung hòa giữa hài miền Bắc và miền Nam.
Đầu tháng 4 tới trên VTV1 sẽ có chương trình Đối thoại với Lê Hoàng. Trong chương trình này, tôi cũng đã có một cuộc đối diện và đấu võ với Lê Hoàng xoay quanh vấn đề hài Bắc hài Nam và tiếng cười Bắc, tiếng cười Nam.
Có một bạn độc giả tên Hoài Nam trên mạng nói rằng, tiếng cười Bắc được coi là trí tuệ còn tiếng cười Nam là "rẻ tiền".
Anh Lê Hoàng hỏi một câu: Theo Chí Trung thì hài Bắc hài Nam thì cái nào hay hơn?
Tôi trả lời là hài Bắc là phở Bắc, phở Hà Nội, hài Nam là hủ tiếu, hủ tiếu Nam Vang. Thế bao giờ anh trả lời cho tôi được câu hỏi phở Bắc ngon hơn hay hủ tiếu ngon hơn thì tôi sẽ trả lời cho anh hài Bắc hay hơn hay hài Nam hay hơn?
Rất đơn giản, mỗi vùng miền có đặc trưng riêng, ẩm thực, thổ nhưỡng, tính cách riêng. Câu hỏi này không có câu trả lời. Bởi người miền Nam sẽ bảo hủ tiếu ngon nhưng người miền Bắc sẽ bảo phở Hà Nội ngon. Vì thế câu hỏi không trả lời được.
Câu trả lời này chỉ sợ nhất là với một khán giả, hoặc một người thưởng thức ẩm thực mà ăn phở chùi mép lại ăn tiếp hủ tiếu, rồi bảo hai cái đều ngon. Nó không rõ ràng.
 |
| NSƯT Chí Trung. Ảnh: IE |
PV: Anh có hay xem hài miền Nam không?
NSƯT Chí Trung: Tôi cũng ít được xem hài miền Nam. Kể cả hài Bắc tôi cũng ít khi xem. Tôi chỉ xem hài của nhà hát Tuổi trẻ.
Không phải loạn ngôn, ngạo mạn gì mà chỉ đơn giản tôi không có thời gian. Kể cả những chương trình truyền hình mà tôi đã đóng, được thể hiện tôi cũng không xem.
Chỉ trừ chương trình Táo quân là tôi được xem vì Tết, không ai mời đi diễn. Một ngày cứ quay cuồng 24/48 việc vì vậy rất là khó để xem.
PV: Trong số các gương mặt của làng hài phía Nam, anh đánh giá cao diễn viên nào nhất?
NSƯT Chí Trung: Trong miền Nam có nhiều kiểu hài khác nhau như của Bảo Quốc, Chí Tài, Tấn Beo, Thúy Nga ... nhưng tôi thích nhất là lối hài của anh Thành Lộc và chị Hồng Vân.
Đó là hài từ kịch bản, hài từ tình huống, hài bác học.
PV: Anh có hay hợp tác hay biểu diễn cùng các cây hài phía Nam ?
NSƯT Chí Trung: Có chứ, tôi sắp vào trong đó biểu diễn!
PV: Gần đây, diễn viên hài Công Lý thẳng thắn bày tỏ quan điểm không thích xem hài miền Nam bởi anh không hiểu được ngôn ngữ nói của diễn viên miền Nam. Và khi đứng chung sân khấu, diễn cùng tiểu phẩm với diễn viên Trấn Thành thì anh ấy thấy “Ở trong Nam hay có kiểu diễn tự biên tự tiện nên tôi phải tiết chế Trấn Thành. Cậu ấy cứ bô lô ba loa, tập một đằng, diễn một nẻo nên tôi phải tiết chế cậu ấy”, anh nghĩ sao về quan điểm này của Công Lý?
NSƯT Chí Trung: Như tôi đã nói, không có hài nào độc tôn và dùng cả cho các miền. Nhưng tôi nghĩ rộng hơn Công Lý một chút, thực ra các nghệ sĩ hài miền Nam rất thông minh. Các bạn ấy có khả năng xoay chuyển.
Như câu nói của NSND, Đạo diễn Doãn Hoàng Giang đã từng nói, trong một vở diễn, một tiểu phẩm, hay một tình huống thì một nghệ sĩ miền Bắc, tập khai thác 10 kiểu thì vẫn chỉ diễn được 1 kiểu, trong khi nghệ sĩ miền Nam tập 1 kiểu thì diễn được 10 kiểu.
Họ rất thông minh, khai thác được rất nhiều lối diễn.
Cá nhân tôi thì thấy diễn viên hài miền Nam rất thông minh, và có nhiều vở diễn đa dạng phong phú và hay.
Như trong chương trình Gặp nhau cuối năm, tôi thấy, khi bắt được cái e của họ, thì các bạn nghệ sĩ hài miền Nam sáng tạo vui lắm.
Tuy nhiên, vì phải đối chọi với thị trường, với thực tế các bạn lan man và sợ mất trục. Nhưng nếu gặp các đạo diễn chắc tay, gặp bạn diễn tốt thì họ đều quay trở lại được.
Miền Bắc máy móc, nếu đạo diễn không dàn dựng thì diễn viên cứ ì ra, chẳng nghĩ ngợi gì cho nên một vở diễn không khai thác được 10 kiểu diễn khác nhau.
Không ai hay hơn ai, vấn đề là khán giả lựa chọn. Ví dụ, có những khán giả miền Nam thì cực kỳ không thích hài kịch miền Bắc, ngược lại có những khán giả cực kỳ không thích hài miền Nam. Vì vậy, hãy khoanh vùng khu vực khán giả, chứ không nên khoanh vùng khu vực nghệ thuật.
PV: Một số khán giả nhận xét, khi xem hài miền Nam thường khó nghe rõ lời của các nghệ sĩ. Vậy còn anh thì sao?
NSƯT Chí Trung: Tôi nghe rõ, bình thường.
Tháng 6,7 tới tôi vào TP.HCM và diễn trong đó cả tháng. Khách đông và mọi người cũng thích. Bởi vì một tiếng cười xanh sạch đẹp thì ở đâu cũng có giá trị.
Tuy nhiên, tôi sẽ nói chậm lại một chút. Thay vì những từ ngữ thổ âm như là phích nước thì thay bằng bình thủy; hay vào thì thay bằng vô.
Nhưng nói vậy, tiếng chuẩn của Hà Nội vẫn là tiếng chuẩn, cũng không nên thay nhiều quá, đến độ mất đi cái âm sắc của người Hà Nội chuẩn.
Bởi vì, nghĩ đến cùng mình mang hương hoa sữa của Hà Nội vào để trình bày cho khán giả miền Nam, chứ không phải mang một loại nước lợ, hương lợ, hương trung tính vào, để đồng hóa cùng trong đó. Vì thế, chúng tôi vẫn giữ cái nước cốt, cái hồn cái men của người Hà Nội.
PV: Anh có xem chương trình Hỏi xoáy đáp xoay không?
NSƯT Chí Trung: Tôi chưa bao giờ xem chương trình Hỏi xoáy đáp xoay vì thứ 7 nào cũng phải đi diễn.
Khi chương trình bắt đầu phát sóng, tôi thấy loáng thoáng một môtip truyền hình rất hay. Nhưng qua vụ lùm xùm đợt này, tôi càng chứng minh được một điều rằng đánh giá của tôi về Đinh Tiến Dũng là không sai.
Đó là một con người cực kỳ thông minh và biết nhảy ra khi đất dưới chân mình bắt đầu rung rinh và bị lún. Và hôm nay trên trang facebook của mình, Đinh Tiến Dũng cũng nói anh ấy đã cảm nhận được điều đó. Một con người rất thông minh.
Nói chung, những chương trình hài ngày trước tôi làm như Gặp nhau cuối tuần nó cứ đuối dần, đuối dần.
Kịch bản vô cùng quan trọng. Một câu nói của anh Công Vượng tôi thấy rất hay: "Kịch bản hay nhưng mà diễn viên dở thì cũng phải nổi tiếng. Một kịch bản dở, diễn viên nổi tiếng bỗng nhiên thành một thằng điên" (cười).
PV: Hiện nay, dư luận cho rằng hài miền Bắc đang nhạt dần, đuối sức dần. Anh có ý kiến gì về ý kiến trên?
NSƯT Chí Trung: Tôi vừa đi diễn ở 7 tỉnh miền Trung. Khán giả ở đây rất thích xem hài miền Bắc, nói đúng hơn thì thích xem hài của nhà hát Tuổi trẻ.
Tuy nhiên, có một khán giả nhận xét rằng hài miền Bắc không hay, rẻ tiền, và nhạt dần. Tôi mới hỏi khán giả đó xem hài sân khấu hay hài truyền hình. Nếu là hài truyền hình thì không phải chúng tôi. Chúng tôi là hài sân khấu.
Hài miền Bắc bằng hài sân khấu cộng với hài truyền hình. Hài truyền hình là một món ăn của phở mậu dịch, cứ bật lên, không thích thì chuyển kênh khác, vẫn chả sao, họa chăng có vài bài báo, vài comment chửi.
Còn hài sân khấu khác hẳn, nếu nhạt thì chết ngay trên sân khấu, bởi vì tức khắc khán giả sẽ la ó, ném giầy, ném dép, đứng dậy bỏ về. Do thế, hài sân khấu không thể làm không hay được.
Chúng tôi có đạo diễn, có tác giả, có dàn diễn viên tập luyện đến hay mới trình diễn trước công chúng. Tất nhiên cũng không thể nói bông hoa nào cũng khoe hương khoe sắc nhưng đều cố gắng trở thành một bông hoa.
Thế nên, không thể lấy hài truyền hình quy chụp cho hài sân khấu, hài miền Bắc nói chung được. Hay cũng đừng nói hài sân khấu, hay hài miền Bắc đang nhạt.
Nó làm mất đi công sức của bao nhiều nghệ sĩ hài đang miệt mài làm việc để cống hiến tới khán giả những vở diễn hay.
| Công Lý: Trấn Thành diễn hài cứ luyên tha, luyên thuyên |
- Phạm Lý
[links()]
