1. Ở vùng cao nguyên Adamawa, nơi xưa kia vốn là một cánh đồng cổ trải rộng ra mênh mông khắp miền trung nước Cộng hòa Cameroon, tiếp giáp với Nigeria, những người đàn ông thuộc bộ tộc Gba Yas duy trì cuộc sống của mình và các thành viên trong gia đình bằng một nghề vô cùng độc đáo, đặc biệt song cũng chứa đầy nguy hiểm. Đó là nghề săn bắt những con trăn khổng lồ bằng… tay không.
Cao nguyên Adamawa là nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm, mang đặc trưng của vùng đất Trung Phi. Nơi đây cũng được biết đến là nơi sinh sống của một trong những loài trăn lớn nhất thế giới, thuộc họ mãng xà.
Ở châu Mỹ, người ta vẫn biết đến loài trăn Anaconda với kích thước khổng lồ. Những con trăn Anaconda trưởng thành có thể dài tới 9m và nặng tới 550kg. Ở châu Á có loài trăn gấm hoa với kích thước khổng lồ tương tự. Chiều dài của những con trăn gấm vào khoảng 10m và trọng lượng là hàng trăm kg.
Còn ở châu Phi mà đặc biệt là vùng cao nguyên Adamawa, loài trăn khổng lồ cũng đạt tới kích thước “khủng” không kém. Những con trăn khổng lồ này khi trưởng thành có thể dài tới 10m và nặng khoảng 100kg. Với kích thước lớn như vậy, loài trăn khổng lồ này hoàn toàn có thể xiết chặt những con mồi vô cùng lớn, thậm chí là lớn hơn cả cơ thể của chúng cho đến chết rồi nuốt chửng.
Là loài động vật nguy hiểm như vậy song trăn khổng lồ ở cao nguyên Adamawa lại là mục tiêu săn bắt của những người đàn ông bộ tộc Gba Yas, là một phần nguồn lợi đem lại thu nhập sống của bộ tộc Trung Phi này.
2. Cứ bắt đầu bước vào tháng 11 hàng năm, những người đàn ông trong bộ tộc Gba Yas bắt đầu tổ chức những chuyến đi săn bắt trăn khổng lồ trên cao nguyên Adamawa. Thời gian của những chuyến đi săn bắt trăn này sẽ kéo dài cho đến hết tháng 3 của mùa xuân năm sau.
 |
Khoảng thời gian bốn tháng, từ tháng 11 đến tháng 3 này chính là khoảng thời gian mà những con trăn khổng lồ ngủ đông và bước vào mùa sinh sản. Chính bởi vậy, những con trăn khổng lồ sẽ chọn những hang đất lớn để làm tổ ngủ đông và đẻ trứng. Đây chính là thời cơ tốt cho những người đàn ông thuộc bộ tộc Gba Yas để có thể tìm kiếm và bắt những con trăn khổng lồ. Những hang đất mà trăn khổng lồ cư trú trong khoảng thời gian bốn tháng ngủ đông và sinh sản được tạo thành do một loài lợn đất cũng sinh sống trên cao nguyên Adamawa.
Những con lợn đất này có hình dáng vô cùng đặc biệt. Chúng có cái mõm giống như mõm lợn. Đôi tai của chúng to và dài như tai thỏ trong khi thân hình lại giống loài gấu. Và đuôi thì to, tròn như đuôi của loài Kangaroo. Thức ăn ưa thích của loài lợn đất này là một loài kiến có tên Aardvark.
Mỗi khi màn đêm buông xuống trên cao nguyên Adamawa là những con lợn đất này lại bắt đầu hành trình kiếm thức ăn của mình. Chúng thường dùng những móng cứng, sắc nhọn của mình để đào đất tìm kiếm ổ kiến. Sau đó, những con lợn đất sẽ dùng đuôi để ủn đất ra ngoài. Việc tìm thức ăn của lợn đất đã góp phần tạo nên những chiếc hang lớn, ngang dọc trên khắp cao nguyên Adamawa.
Và chính những chiếc hang bỏ trống này sẽ trở thành ngôi nhà lý tưởng cho loài trăn khổng lồ trong thời gian ngủ đông và bước vào mùa sinh sản. Bản thân loài trăn không thể đào hang nên chúng thường tìm đến những chiếc hang trống này, tận dụng nó làm nơi cư trú trong suốt mùa đông và mùa xuân. Và cứ như vậy, mỗi khi loài trăn khổng lồ bắt đầu cư trú trong hang cũng là lúc những người đàn ông của bộ tộc Gba Yas bắt đầu công cuộc tìm và bắt loại động vật khổng lồ này bằng tay không.
3. Những người đàn ông bộ tộc Gba Yas sẽ chia thành những nhóm nhỏ để thực hiện các chuyến đi săn trăn khổng lồ. Mỗi nhóm đi săn này sẽ có khoảng 3 người đàn ông ở nhiều độ tuổi khác nhau để có thể hỗ trợ, giúp đỡ cho nhau. Đó có thể đều là những người đàn ông trưởng thành với nhiều năm kinh nghiệm bắt trăn khổng lồ bằng tay không. Song cũng có thể là những thanh niên nhỏ tuổi, được đi theo để học hỏi kinh nghiệm và thực hiện những lần đi săn đầu tiên trong cuộc đời mình.
Để bắt được trăn khổng lồ, người đi săn phải dùng tới mưu trí, mánh lới, mưu mẹo và điều quan trọng nhất là họ phải dũng cảm, bình tĩnh, sẵn sàng đối mặt với những nguy hiểm có thể xảy ra.
Trước hết, nhóm đi săn sẽ cùng nhau tìm kiếm những chiếc hang mà loài lợn đất đã bỏ lại. Bằng kinh nghiệm của mình, họ phán đoán xem trong đó có trăn khổng lồ trú ngụ hay không. Việc đoán biết khả năng có trăn cư trú ở dưới hang dựa vào mùi mà con trăn phát ra hoặc các vết trườn lớn mà con trăn khổng lồ để lại khi di chuyển vào hang. Sau khi đoán biết là có trăn khổng lồ ở dưới hang, một người đàn ông trong số ba người sẽ dùng cỏ khô hun khói vào một trong các cửa hang.
Theo làn khói tỏa lên, những người đi săn sẽ xác định được các ngõ ngách bên trong hang và đoán định vị trí con trăn đang trú ngụ. Việc xác định ngõ ngách của hang là vô cùng quan trọng vì nó sẽ giúp cho người đi săn tiếp cận nhanh chóng đến con trăn, tránh bị ngạt thở trong hệ thống hang nhỏ hẹp, ngoằn nghèo có thể lên tới hơn 100m đó. Tiếp đó, một người thợ săn sẽ dùng bụi gai làm đuốc, thận trọng chui vào hang tối, bắt đầu công cuộc tìm kiếm con trăn khổng lồ. Hành trang của người thợ săn này chỉ có một bó bùi nhùi thổi lửa để nhìn đường và một miếng da thú lớn, buộc bao lấy một bên tay.
 |
Khi đó, người thợ săn sẽ chui xuống dưới hang, tay cầm theo bó bùi nhùi thổi soi đường. Cái nóng cũng như sự chật chội của đường hầm khiến người thợ săn toát mồ hôi như tắm. Tuy nhiên, điều đó cũng giúp cho cơ thể người thợ săn trơn hơn, dễ bò và trườn đi trong hang đất nhỏ hẹp hơn. Thông thường, những con trăn sẽ ở vị trí sâu 15m trong hang. Cá biệt, có một số con sẽ chọn vị trí ngủ và sinh nở sâu hơn nữa cho mình. Khi đó, người thợ săn sẽ vất vả hơn rất nhiều. Họ buộc phải bò sâu vào trong hơn, đối mặt với nhiều nguy hiểm hơn.
Khi tìm thấy con trăn, phần lớn chúng đang ngủ đông hoặc đang cuộn tròn để ấp trứng, những người thợ săn sẽ thổi bó bùi nhùi cho nó cháy to lên đặt bên cạnh đầu con trăn. Lửa cháy to và khói sẽ làm cho nó bị lóa mắt. Khi đó, nhanh như cắt, trong lúc con trăn còn đang bị lúng túng, người thợ săn sẽ chộp lấy cổ của con trăn. Cũng có thể, người thợ săn sẽ dùng tay đã bọc miếng da thú, đấm thẳng vào miệng con trăn, để nó cắn lấy bàn tay rồi dùng tay kia giữ chặt mình nó, lôi ra ngoài.
Thông thường, khi bị phá bĩnh giấc ngủ đông hoặc chiến đấu chống lại kẻ xâm phạm ổ trứng của mình, những con trăn vô cùng tức giận. Chúng có thể mở rộng miệng, lao ra và đớp mạnh vào đối phương. Và mặc dù không có nọc độc song với những cú đớp với lực vô cùng mạnh, những con trăn cũng khiến người thợ săn phải chịu rất nhiều đau đớn.
Vì thế, những lúc bị trăn khổng lồ tấn công lại, người đi săn sẽ giơ cánh tay bọc da thú để che chắn và chịu những cú đớp nhằm giảm đau đớn. Sẽ nguy hiểm hơn, nếu như người đi săn không thể kiểm soát được con trăn và bị chúng dùng sức mạnh, quấn chặt lấy người. Khi đó, người đi săn có thể bị chết ngạt ngay trong hang.
Khi đã bắt được con trăn ở trong hang, những người thợ săn sẽ từ từ kéo con trăn ra ngoài. Quá trình này vẫn không kém phần nguy hiểm. Một mặt, những người thợ săn vẫn phải tiếp tục khống chế con trăn khổng lồ đang không ngừng giẫy giụa. Mặt khác, người thợ săn cũng phải tìm cách để đi lùi ra ngoài cửa hang trong điều kiện chật hẹp.
Trong lúc này, người thợ săn cũng đối mặt phải nguy cơ tấn công của những loài côn trùng khác sinh sống trong hang. Chính lúc đó, người thợ săn sẽ cần đến sự giúp đỡ của hai người đi cùng. Họ sẽ kéo chân, giúp người thợ săn ra ngoài một cách nhanh hơn, đỡ mất nhiều sức lực hơn. Ngay sau khi lên khỏi mặt đất, con trăn khổng lồ sẽ hung hăng tìm cách tấn công lại thợ săn bằng cách quấn chặt quanh cổ người thợ săn.
Lúc này, cả ba người thợ săn phải hết sức khéo léo để thu phục được con trăn khổng lồ mà vẫn đảm bảo rằng nó còn sống để có thể bán được giá cao. Đối với những con trăn sống và lành lặn, những người thợ săn có thể bán cho lái buôn với giá hơn 100 USD. Nếu con trăn chết, người thợ săn sẽ lột da, phơi khô thịt rồi mới bán. Giá của con trăn lúc này bị giảm đi rất nhiều, chỉ còn khoảng 60 USD.
4. Cho đến nay, những người thợ săn trăn ở bộ tộc Gba Yas không còn nhiều, một phần vì tính chất quá nguy hiểm của những cuộc đối mặt với trăn khổng lồ. Thế nhưng, vẫn có những người gắn bó với nghề săn trăn này và coi nó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình. Ông Sambo, năm nay đã 55 tuổi và đã có 40 năm kinh nghiệm săn bắt trăn khổng lồ. Ông kể lại rằng mình đã bắt đầu chuyến đi săn trăn khổng lồ đầu tiên trong cuộc đời vào năm 15 tuổi. Ông nói rằng, ngày đó ông sợ trăn lắm.
 |
Ông không dám chui vào trong hang nhưng cha ông bắt ông phải chui vào lỗ trăn và bít kín đầu hang không cho ông chui ra, trừ khi ông lôi được một con trăn từ trong hốc ra. Sambo bảo rằng mỗi lần nghĩ đến ngày đó ông vẫn còn rùng mình. Nhưng rồi, hơn 40 năm trôi qua, không biết bao nhiêu lần đã đối mặt với những con trăn khổng lồ, nỗi sợ hãi của ông cũng theo đó mà qua dần, chỉ còn lại kinh nghiệm dày dặn và bản lĩnh khi phải đối mặt với loài động vật khổng lồ này. Hiện tại, Sambo đang huấn luyện cho người con trai Abou, 22 tuổi của ông để có thể nối nghiệp truyền thống của gia đình.
Sambo nói thêm rằng, bộ tộc ông tin tưởng rằng loài trăn khổng lồ trên cao nguyên Adamawa được nở từ trứng rồng từ hồi khai thiên lập địa. Và đó chính là nguồn sống mà các vị thần đã ban cho bộ lạc của ông. Chính bởi đó, trước khi săn trăn khổng lồ, những người đàn ông thuộc bộ tộc Gba Yas sẽ giết gà, lấy máu để cúng tế thần linh. Sambo tin rằng, nghề săn trăn khổng lồ sẽ vẫn tiếp tục được duy trì như một truyền thống quan trọng của bộ tộc ông.
Lâm Linh
