Những khoảnh khắc lịch sử trong cuộc đời ’bà đầm thép’

Margaret Thatcher, nữ thủ tướng đầu tiên của Anh, được biết đến với hình ảnh "người đàn bà thép", là người góp phần kết thúc Chiến tranh Lạnh và là nhà cải cách kinh tế của đất nước, đã qua đời ở tuổi 87 sau một cơn đột quỵ.

Ngày 8/4, người phát ngôn của "bà đầm thép" Margaret Thatcher xác nhận bà đã qua đời ở tuổi 87 sau một cú đột quỵ, khép lại quãng thời gian dài đấu tranh với bệnh tật.

Bà Thatcher, người lãnh đạo nước Anh từ năm 1979 tới năm 1990, mắc chứng giảm trí nhớ và hiếm khi xuất hiện trước công chúng trong những năm gần đây. Thatcher được các bác sĩ khuyên không phát biểu trước đám đông từ một thập kỷ trước, sau khi bị những cú đột quỵ nhẹ.

Margaret Roberts chào đời ngày 13/10/1925, trong một căn gác nhỏ ở thành phố Grantham, phía bắc London. Trong ảnh là cô bé Margaret 4 tuổi (trái) bên cạnh người chị gái Muriel vào năm 1929. Năm thập kỷ sau, Margaret trở thành nữ thủ tướng Anh đầu tiên, đồng thời cũng là người phụ nữ châu Âu đầu tiên giữ cương vị này.

Margaret cùng cha bà là ông Alfred Roberts. Ông Roberts là người có ảnh hưởng cực kỳ lớn đối với nữ thủ tướng Anh tương lai, đồng thời là người thầy đầu tiên trong đời đã dạy bà những phẩm chất của một nhà lãnh đạo. Bà luôn khắc cốt ghi tâm lời dạy của cha từ thuở nhỏ: Đừng bao giờ bám đuôi đám đông, tốt hơn là kéo đám đông về phía mình.

1/2/1945: Margaret (19 tuổi) trong bức ảnh chụp cùng gia đình vào thời điểm tháng cuối cùng của Thế chiến 2. Lúc bấy giờ cô đang là sinh viên năm thứ 2 của Học viện Sommevil của Đại học Oxford, một trong những trường đại học danh tiếng bậc nhất thế giới. Cố Thủ tướng Ấn Độ Indira Gandhi cũng từng học ở đây. Ngay khi vào đại học, Margaret tham gia vào Câu lạc bộ Đảng Bảo thủ của trường. Năm 23 tuổi, Thatcher trở thành người tranh cử Nghị viên khu Duutfawx và là người tranh cử Nghị viên trẻ tuổi nhất nước Anh.

Năm 1951, bà kết hôn với doanh nhân đã từng ly dị vợ, Denis Thatcher, và bắt đầu học thi trở thành luật sư năm 1953.

Năm 1953, bà sinh cặp song sinh Mark và Carol.

Bà Thatcher đang nói chuyện với một người quét ống khói ở Dartford khi tranh cử vào năm 1951. Bà đã bị thua vào năm đó, nhưng cuối cùng vào được quốc hội năm 1959, giành được một ghế của đảng Bảo thủ ở Finchley.

Chỉ hai năm sau, tháng 10/1961, Margaret chiếm một vị trí trên hàng ghế đầu của Quốc hội trong cương vị Thư ký đặc trách Quỹ Hưu trí và Bảo hiểm Quốc gia, Thatcher nắm giữ chức vụ này cho đến khi đảng Bảo thủ đánh mất quyền lực trong cuộc tuyển cử năm 1964. Khi Sir Alec Douglas-Home từ nhiệm, Thatcher ủng hộ Edward Heath trong cuộc bầu phiếu chọn lãnh tụ đảng, và được tưởng thưởng chức vụ phát ngôn nhân đảng Bảo thủ về Gia cư và Điền thổ. Trong cương vị này, Thatcher khôn khéo ủng hộ chủ trương bán nhà công cho người thuê mướn đang được tiến hành bởi người đồng viện, James Allason; động thái này khiến bà chiếm được cảm tình của cử tri trong các cuộc bầu cử kế tiếp.

Ngày 4/5/1979, Thatcher trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của nước Anh với cam kết đảng Bảo thủ sẽ cắt giảm thuế thu nhập, giảm chi tiêu công, tạo điều kiện để người dân mua nhà dễ hơn và kiềm tỏa quyền lực của các liên đoàn.

Ngay sau khi lên nắm quyền, bà đã khai thác triệt để hình ảnh là một “bà đầm thép” cứng rắn.

20/7/1982: Bà Thatcher “ăn điểm” với quyết định cứng rắn và liều lĩnh trong cuộc chiến đảo Falklands với Argentina. Trước đó, ngày 2/4/1982, Argentina xâm chiếm Quần đảo Falkland. Từ thập niên 1980, Argentina tuyên bố chủ quyền trên quần đảo này. Trong vòng vài ngày, Thatcher ra lệnh gởi ngay một lực lượng đặc nhiệm của hải quân đến tái chiếm quần đảo. Ngày 14/6, Argentina tuyên bố đầu hàng. Chiến dịch quân sự của lực lượng đặc nhiệm Anh được xem là thành công, đồng thời kích hoạt làn sóng ái quốc cuồng nhiệt giúp gia tăng sự ủng hộ của công chúng dành cho Thatcher vào thời điểm uy tín của bà xuống đến mức thấp nhất trong suốt thời gian làm thủ tướng.

Năm 1983, bà Thatchet tái đắc cử

Năm 1984, bà Thatcher thoát chết khi nhóm phiến quân ly khai IRA cho nổ tung khách sạn Brighton, nơi bà đang ở trong khi diễn ra đại hội đảng Bảo thủ. Vụ nổ đã khiến một ống khói đổ xuống, khiến 5 người chết.Vụ nổ đã khiến một ống khói đổ xuống, khiến 5 người chết.

Bà Thatcher đã hình thành được mối quan hệ đặc biệt với Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, người bạn tâm giao chính trị của bà.

Khi ông Reagan qua đời, bà đã gọi ông là một người Mỹ vĩ đại, “đã giành chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh”.

Năm 1984, bà Thatcher đến thăm Trung Quốc và ký với Đặng Tiểu Bình bản tuyên bố chung Trung-Anh ngày 19/12, theo đó Trung Quốc sẽ trao cho Hồng Kông qui chế "Vùng Hành chính Đặc biệt" theo những điều kiện gọi là Một Quốc gia, Hai Chế độ. Trung Quốc cam kết giữ nguyên trạng các thể chế kinh tế của Hồng Kông trong năm mươi năm kể từ ngày bàn giao lãnh thổ này vào ngày 1/6/1997

Năm 1987, tiếp tục giành thắng lợi trong kỳ tổng tuyển cử, nhờ sự bùng nổ trong phát triển kinh tế và do chống lại chủ trương của đảng Lao động đối lập ủng hộ việc giải giới đơn phương, Margaret Thatcher trở thành thủ tướng có thời gian tại chức dài nhất của Anh quốc kể từ Lord Liverpool (1812-1827), và là thủ tướng đầu tiên chiến thắng trong ba kỳ bầu cử liên tiếp kể từ Lord Palmerston năm 1865.

Tại Bruges, Bỉ, năm 1988, Thatcher đọc diễn văn chống lại những đề án của Cộng đồng châu Âu (EC). "Chúng ta không thể thu hẹp lãnh thổ nước Anh chỉ để nhìn thấy nó được sắp xếp lại trong khuôn khổ của Âu châu, với một siêu quốc gia hành xử quyền cai trị từ Brussels". Bà đặc biệt quan ngại đến chủ trương sử dụng một loại tiền tệ chung cho cả Liên minh châu Âu. Bài diễn văn gây ra nhiều ý kiến phản bác từ các nhà lãnh đạo châu Âu và lần đầu tiên phô bày tình trạng phân hóa bên trong đảng Bảo thủ về các vấn đề châu Âu.

Năm 1989, uy tín của bà Thatcher lại sút giảm khi nền kinh tế bị thiệt hại do lãi suất được nâng cao để kìm hãm sự bùng nổ không bền vững trong phát triển kinh tế. Trong một buổi họp trước hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Âu châu vào tháng 6/1989, Bộ trưởng Tài chính, Nigel Lawson và Bộ trưởng Ngoại giao Geoffrey Howe ép Thatcher nên chấp nhận hoàn cảnh để gia nhập Hệ thống Hối suất, chuẩn bị cho việc phát hành đồng tiền chung châu Âu. Cả hai bộ trưởng tuyên bố sẽ từ chức nếu yêu cầu của họ không được đáp ứng. Thatcher trả đũa bằng cách giáng chức Howe và quan tâm hơn đến những lời khuyên của cố vấn Sir Alan Walter về các vấn đề kinh tế. Tháng 10/1989, Lawson từ chức.

Một trong những hành động của cuối cùng của Thatcher trong cương vị thủ tướng là gây áp lực lên Tổng thống Hoa Kỳ George H. W. Bush để gởi quân đến Trung Đông nhằm trục xuất quân đội của Saddam Hussein khỏi Kuwait với lời khuyên "đây không phải là lúc để chần chừ!"

Bà Thatcher đã bị chính đảng Bảo thủ phế truất ngôi vị lãnh đạo đảng và kéo theo đó là vị trí thủ tướng Anh vào năm 1990. Sau thất bại, bà đã trở về số 10 phố Downing, dinh thự thủ tướng Anh, rồi ra đi trong nước mắt, trước sự chứng kiến của đông đảo báo chí thế giới.

Bà Thatcher đã khóc trên truyền hình vào năm 1991 khi tuyên bố bà sẽ rời khỏi Quốc hội

Năm 2007, bà Thatcher trở thành cựu thủ tướng còn sống đầu tiên được vinh danh với một bức tượng đặt ở Hạ viện.

Mặc dù người tiên phong của đảng Bảo thủ hứng chịu hàng loạt cú đột quỵ nhẹ, ảnh hưởng tới trí nhớ ngắn hạn, bà vẫn tiếp tục tham gia nhiều sự kiện.

Margaret Thatcher được coi là nhân vật chính trị Anh quốc gây nhiều ảnh hưởng nhất kể từ sau Thủ tướng Churchill, và là một trong những gương mặt chính trị nổi bật trong thế kỷ 20 của Anh.