Đối với người phương Đông, tháng 7 âm lịch được coi là tháng ma quỷ, là thời điểm địa ngục tương thông với trần gian nên những linh hồn người đã khuất quay trở lại thăm chốn dương gian. Cũng vì thế mà sinh ra lễ cúng cô hồn hay còn gọi là cúng xá tội vong nhân.
Tập tục này xuất phát từ tâm niệm rất nhân văn của người châu Á: An ủi và cấp dưỡng cho linh hồn của những người chết đường chết chợ, những người bị biến thành quỷ đói tha phương, đói khát vất vưởng, không có nơi nương tựa. Cũng là cách để những người trên dương gian an lòng, không lo sợ bị ma quỷ quấy nhiễu, hoành hành.
Ngoài những hành động tâm linh ý nghĩa để giúp đỡ những linh hồn đói khổ, những gia đình có con nhỏ đặc biệt nên tránh những điều sau để không gặp rắc rối vào tháng 7.
- Tháng 7 là tháng cô hồn ma quỷ “vất vưởng” ngoài đường rất nhiều, đặc biệt là vào ban đêm. Trẻ con thường yếu bóng vía, lại dễ bị các vong trêu đùa, theo về nhà quấy nhiễu. Vì thế nên hạn chế cho bé đi chơi, đặc biệt là vào khung giờ từ 18 – 21 giờ và 23 giờ đến 1 giờ sáng.
- Không nên cho bé đứng chơi hay xem mọi người đốt vàng mã. Bởi theo quan niệm của dân gian, ma quỷ có ở khắp nơi, đặc biệt những khu vực đốt vàng mã, cúng đồ ăn sẽ khiến ma quỷ tụ tập nhiều. Bé đứng gần cũng dễ bị ảnh hưởng đến sức khỏe khi bị ma quỷ trêu đùa, bắt hồn.
- Không nên cho bé ăn đồ ăn ở mâm cỗ cúng cô hồn. Vì mâm cỗ cúng là để ban phát đồ ăn, thức uống cho linh hồn, quỷ đói. Nếu ăn tranh phần đồ ăn của người âm sẽ dễ rước họa vào thân,
- Không nên cho bé chơi cạnh những gốc đa gốc đề, ngã ba, xóm chợ… Đây là những “địa điểm” tụ tập thường xuyên của ma quỷ và hội tụ nhiều âm khí. Nên kiêng cho bé không đứng gần, ngồi hoặc nằm ở những nơi như vậy.
- Không nên treo chuông gió trong phòng bé hoặc gần nơi bé nằm. Chuông gió là vật thu hút nhiều âm khí, dễ dẫn dụ vong ma quỷ vào nhà. Đặt chuông gió ở phòng của bé dễ khiến ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé.
- Không nên giặt giũ, phơi đồ của bé vào ban đêm, ma quỷ nếu thấy sẽ “mượn tạm” và để lại “quỷ khí” trong quần áo dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của bé.
- Nếu có việc cho bé đi chơi vào buổi tối, bạn không nên gọi tên con hay chơi đùa, hát hò cùng con trên đường đi. Nếu ma quỷ nhớ tên thì đó cũng là điềm xấu mang lại xui xẻo cho con.
- Không nên cho bé tắm ao, hồ, sông, suối vì theo dân gian nên kiêng bơi lội trong tháng cô hồn. Vì nếu không cẩn thận dễ bị “ma rủ”.
- Không nên hù dọa bé vào tháng cô hồn dễ khiến bé bị giật mình, mất vía.
- Tránh để bé nhặt tiền rơi ngoài đường trong tháng cô hồn. Tiền thường được mọi người cúng nên nếu bé nhặt phải sẽ dễ bị tai họa thay cho người rải tiền.
- Không nên cho bé chơi ở góc tường hay chơi ú òa với mành, rèm trong nhà, đặc biệt là vào buổi tối bởi đó thường là những nơi trú ẩn của ma quỷ.
- Không nên chụp ảnh cho bé vào buổi tối vì tháng cô hồn, ma quỷ lảng vảng rất nhiều. Chẳng may ma quỷ lọt vào ống kính có thể khiến con dễ gặp vấn đề về sức khỏe.
Những điều cần biết về tục cúng cô hồn
Các món bỏng nẻ, khoai, sắn, ngô, kẹo bánh, sữa, bim bim… được coi là để cúng các thai nhi, bé đỏ.
Còn cháo loãng, nước mía được cho là vong linh rất thích, bởi cổ họng của vong hồn, quỷ đói rất bé chỉ ăn được cháo loãng và nước.
Các điển tích xưa cũng mô tả các cô hồn lang thang đói khát, bị đày đọa nơi âm giới có cái cổ dài, thực quản nhỏ hẹp nên không thể nuốt được thức ăn thông thường, nên chỉ ăn được cháo loãng, ngày nay còn thêm nước mía.
Lễ xá tội vong nhân còn có vẩy cháo, rắc gạo, muối để bố thí thức ăn khắp bốn phương tám hướng cũng là cách để tứ tán các cô hồn.
Sau khi hoàn thành xong lễ cúng cô hồn, thì các gia chủ nên tiến hành hóa vàng ngay tại chỗ, để các vong linh nhận và đi ngay mà không vất vưởng xung quanh và quấy nhiều gia chủ.
Các cụ xưa thường dặn dò con cháu một số điều cần phải biết khi làm lễ cúng cô hồn tại gia là trong mâm cúng cô hồn nên là đồ chay, vì theo thuyết nhà Phật cúng chay để các cô hồn bớt sân hận. Nếu cùng đồ mặn, thì sẽ khiến cho các vong linh nảy sinh sự luyến tiếc dương gian mà khó siêu độ và đầu thai kiếp khác.
Khi cúng cô hồn, gia chủ nên dặn trẻ con không nên chơi đùa quanh chỗ cúng, trước hết là không ảnh hưởng tới mâm lễ (làm đổ lễ, ngã hỏng đồ lễ…). Sau là tránh cho trẻ con yếu “vía”, dễ bị những cô hồn trêu chọc…
Khi đang cúng cô hồn, thì những đối tượng là trẻ nhỏ, người già và phụ nữ có thai nên tránh mặt. để tránh tình trạng yếu vía bị các vong linh dọa nạt.
Còn người bình thường, kể cả người đứng cúng xong cũng không nên đứng trước lối ra vào để tránh đường cho ma quỷ vào hưởng đồ cúng cô hồn.