Những ngày cuối năm luôn mang theo một cảm giác rất riêng. Khi mở cánh tủ cũ, lật lại những món đồ lâu năm hay lau dọn góc nhà ít đụng tới, người ta thường bất giác nhớ về lời dạy của ông bà: dọn nhà cuối năm không chỉ để sạch sẽ mà còn là nghi thức thay mới năng lượng, chuẩn bị đón vận khí tốt.
Dân gian có nhiều quan niệm xoay quanh việc dọn dẹp, nhưng có ba điều tổ tiên đặc biệt nhắc nhở phải tránh bằng mọi giá. Những điều này không xuất phát từ sự mê tín, mà nằm ở triết lý giữ gìn sinh khí, bảo vệ tài lộc và duy trì hòa khí trong gia đình trước khi bước sang năm mới.
Không vứt bỏ bừa bãi những vật mang giá trị tâm linh
Trong mỗi ngôi nhà, dù nhiều hay ít, cũng có những vật dụng gắn với tín ngưỡng: bát hương cũ, bài vị, tranh thờ, giấy cúng, tượng nhỏ hoặc những món đồ được đặt trên bàn thờ qua nhiều năm. Cuối năm là thời điểm nhiều gia đình thay mới, nhưng không ít người lại gom tất cả bỏ vào túi rác cho nhanh.
Theo quan niệm của tổ tiên, hành động này là điều đại kỵ. Những vật liên quan đến tâm linh luôn được xem là mang ý nghĩa tinh thần, là biểu tượng kết nối giữa gia đình và bề trên. Việc vứt bỏ lẫn với rác sinh hoạt được xem là thiếu tôn trọng, khiến gia chủ bước vào năm mới với cảm giác bất an, dễ gặp trục trặc trong công việc hoặc gia đạo.
Người xưa dạy rằng bất cứ vật dụng nào có yếu tố tâm linh nếu cần thay mới thì phải xử lý đúng cách. Có thể hóa sạch, gửi tại chùa, hoặc đặt ở gốc đa, gốc cây lớn để “trả về nơi thanh tịnh”. Với những món vẫn còn giá trị nhưng không dùng nữa, chỉ nên lau sạch rồi cất riêng, tuyệt đối không ném bỏ chung với rác thường.
Bản chất của lời nhắc này không phải nỗi sợ “phạm lỗi”, mà là thái độ trân trọng với những vật từng giữ vai trò bảo hộ tinh thần cho gia đình. Khi làm đúng cách, tâm thế trở nên nhẹ nhõm và không gian sống cũng giữ được năng lượng lành mạnh.
Không cãi vã hay nổi nóng khi đang dọn nhà
Cuối năm thường rất bận rộn, ai cũng muốn hoàn thành nhanh nên không tránh khỏi mệt mỏi. Nhiều gia đình vì không thống nhất cách sắp xếp, người làm người không làm, dẫn đến khó chịu, to tiếng hoặc quát mắng nhau.
Tổ tiên xem việc này là điều tuyệt đối phải tránh. Dọn dẹp cuối năm không chỉ là hoạt động lau chùi mà còn là quá trình thay đổi dòng khí trong nhà. Nếu trong thời điểm này xuất hiện mâu thuẫn, năng lượng xấu dễ “ám” lại, khiến tài lộc bị cản trở. Người xưa tin rằng những lời nóng giận sẽ vô tình khóa lại đường may mắn, ảnh hưởng đến vận trình công việc trong năm mới.
Ở góc nhìn thực tế, tranh cãi trong lúc dọn nhà khiến mọi người mất tập trung, dễ làm vỡ đồ, gây tốn kém, và đặc biệt là tạo không khí nặng nề kéo dài nhiều ngày. Cuối năm vốn nhạy cảm về cảm xúc, chỉ cần vài câu khó nghe cũng khiến cả nhà mệt mỏi.
Cách tốt nhất là phân chia rõ ràng việc ai làm phần nào. Nếu có điều chưa hài lòng, nên trao đổi nhẹ nhàng hoặc tạm dừng vài phút để tránh căng thẳng. Một không gian sạch được tạo ra trong tinh thần hòa thuận luôn mang lại vận khí tốt hơn nhiều lần so với ngôi nhà bị bao phủ bởi tiếng cãi vã.
Không quét rác thẳng ra ngoài cửa chính
Đây là kiêng kỵ cũng là điều được nhắc đi nhắc lại mỗi dịp cuối năm. Theo quan niệm dân gian, tài lộc và may mắn của gia đình thường “đọng lại” ở các góc nhà. Nếu khi quét dọn bạn gom rác và đẩy thẳng ra cửa chính, người xưa cho rằng đó là hành động vô tình quét luôn cả vận may ra ngoài.
Vì vậy, tổ tiên hướng dẫn rằng khi quét nhà, nên gom rác gọn vào một điểm trong nhà, sau đó bỏ vào thùng rác hoặc đưa ra phía sau để xử lý. Tránh tuyệt đối hành động hất thẳng rác qua ngưỡng cửa, nhất là cửa chính – nơi được xem là “miệng nhà”, điểm đón nhận sinh khí mới.
Ngày nay, nhiều người hiểu đây là quan niệm mang tính biểu tượng chứ không phải quy tắc bắt buộc. Tuy vậy, cách làm này vẫn có giá trị thực tế. Nó giúp tránh việc thất lạc những món đồ nhỏ, tạo thói quen cẩn thận và giữ cửa chính luôn sạch sẽ – một yếu tố tốt cho tâm lý lẫn phong thủy.
Cửa chính càng thông thoáng, năng lượng mới càng dễ đi vào. Việc tránh quét rác qua cửa chính cũng là cách nhắc nhở con người sống chỉn chu và chăm chút không gian sống.
Dọn dẹp đúng cách để giữ vận khí tốt trong năm mới
Ba điều kiêng kỵ tổ tiên để lại đều hướng về triết lý chung: trân trọng. Trân trọng đồ vật, trân trọng từng thành viên trong gia đình, và trân trọng những giá trị vô hình đã gắn bó với ngôi nhà suốt năm dài.
Ngoài việc tránh ba điều trên, bạn có thể áp dụng thêm một số thói quen để tăng cường vận khí như mở cửa sổ đón gió mới, dùng hương thơm nhẹ để thanh lọc không gian hoặc sắp xếp lại đồ dùng theo hướng gọn gàng hơn. Những điều nhỏ này giúp thay đổi hoàn toàn bầu không khí trong nhà và tạo cảm giác sảng khoái bước sang năm mới.
Khi dọn dẹp với tâm thế chu đáo, điềm tĩnh và trân trọng, gia đình không chỉ tránh được những điều xui rủi mà còn chủ động mở cửa đón may mắn vào nhà. Đó chính là tinh thần mà người xưa muốn gửi gắm: sống có ý thức, biết giữ gìn, biết cảm ơn những giá trị đã tạo nên sự bình an cho gia đình suốt cả năm.
*Thông tin trong bài mang tính tham khảo chiêm nghiệm
