Câu tục ngữ xưa: “Năm mươi không xây nhà, sáu mươi không trồng cây” tuy giản dị, nhưng chứa đựng những triết lý sâu sắc, truyền tải kinh nghiệm và sự từng trải của người đi trước. Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này là gì, và liệu kiêng kỵ từ thời xưa có còn phù hợp trong cuộc sống hiện đại?
Từ lâu, người lớn tuổi vẫn thường nhắc đến câu tục ngữ này. Lúc ấy, chúng ta chỉ hiểu đơn thuần là không nên xây nhà khi đã 50 tuổi, cũng không nên trồng cây khi bước qua tuổi 60. Nhưng tại sao lại có lời khuyên như vậy? Thực chất, câu tục ngữ không chỉ dừng lại ở nghĩa bề mặt, mà còn ẩn chứa một bài học sâu sắc khi xem xét từ hoàn cảnh sống của người xưa.
Ở tuổi 50, con người đã trải qua hơn nửa đời người. Theo Luận Ngữ, ba mươi tuổi lập thân, bốn mươi tuổi không còn mê muội, năm mươi tuổi biết mệnh trời. "Biết mệnh trời" nghĩa là ở độ tuổi này, con người hiểu rằng mọi thứ đều có sắp đặt, nên chấp nhận số phận hơn là cố gắng thay đổi.
Câu “năm mươi không xây nhà” hàm ý rằng, ngày xưa, sống đến tuổi 50 đã là một điều may mắn lớn, và ở tuổi này, người ta không nên tiếp tục dốc sức vào gánh nặng xây dựng nhà cửa, vì có lẽ thời gian còn lại để hưởng thành quả sẽ không nhiều.
Còn câu “sáu mươi không trồng cây” cũng ẩn chứa ý nghĩa riêng. Ở tuổi 60, trồng cây đồng nghĩa với việc có thể sẽ không có đủ thời gian để thấy cây lớn lên và tận hưởng bóng mát của nó. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, câu tục ngữ này không còn hoàn toàn phù hợp.
Ngày nay, nhiều người thực sự cảm nhận được sự tự do ở tuổi 50, 60, khi gánh nặng về con cái và công việc đã nhẹ nhàng hơn. Những người may mắn có thể hưởng thụ cuộc sống mong muốn, trong khi những ai còn nhiều thử thách thì vẫn có thể tiếp tục cố gắng để đạt được hạnh phúc.