(Phunutoday) - Sau "Dạ tiệc hoa", Trà Ngọc Hằng đã có chuyến đi từ thiện tại Hà Nội. Cô đã tới Ninh Bình, cách Hà Nội gần 200km để đến thăm hỏi và tặng quà nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu. Bà Hà Thị Cầu được coi là nghệ nhân hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20.
[links()]
Có lẽ, Trà Ngọc Hằng là người đẹp đầu tiên đến thăm người nghệ nhân già, được coi là "báu vật" của hát xẩm này. Trà Ngọc Hằng đã rất xúc động và bất ngờ khi thấy bà đã 90 tuổi mà vẫn còn kéo nhị hát rất tuyệt vời. Năm nay, nghệ nhân Hà Thị Cầu sức khỏe tốt hơn năm ngoái, bà đã hát cho Trà Ngọc Hằng nghe 2 bài xẩm khá dài.
Hằng Trà tặng cho nghệ nhân bó hoa đơn giản nhưng chất chứa nhiều ý nghĩa |
u rất vui khi được quan tâm. Bà đã trò chuyện, tâm sự rất nhiều.
Bước vào tuổi 90, bà kết thúc công việc hát rong của mình. Hoàn cảnh khó khăn của gia đình bà đã được đề cập nhiều trên các phương tiện truyền thông và đã nhận được nhiều sự ủng hộ tích cực của nhiều người hảo tâm. Những làn điệu xẩm cùng giọng hát của bà là những di sản quý giá còn lại của nghệ thuật xẩm.
Bà đã được Hội văn nghệ dân gian Việt Nam tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian vào ngày 25 tháng 12 năm 2004 và đã được Nhà nước Việt Nam trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.
Năm 2008, nghệ nhân Hà Thị Cầu đã nhận được giải thưởng Đào Tấn, giải thưởng cho những đóng góp trong việc gìn giữ vốn quý nghệ thuật dân tộc.
Nghệ nhân biểu diễn lại một vài bài xẩm |
những giải thưởng và danh hiệu nhưng cuộc sống của bà vẫn vô cùng khổ cực. Đến cuối đời, bà vẫn chưa một ngày thoát khỏi cảnh nghèo khó và gia đình bà Cầu thuộc diện những hộ dân nghèo nhất xã Yên Phong.
Khoảng tám tuổi, bà đã đã bê chiếc thau đồng theo bố mẹ lê la khắp các chợ quê để hành nghề hát xẩm kiếm sống. Định cư sống tại Yên Mô (Ninh Bình), hai mẹ con bà nương nhờ học hát tại nhà ông trùm xẩm Chánh Trương Mậu (khi đó là trưởng 6 gánh hát ở Ninh Bình).
Sau đó, bà trở thành người vợ thứ 18 của ông trùm xẩm Nguyễn Văn Mậu (biệt danh là Chánh Trương Mậu). Năm đó, ông Mậu 49 tuổi, từng chung sống với 17 người đàn bà, trong đó có 8 bà chính thức.
Khi bà gần 40 tuổi thì ông Mậu qua đời, để lại cho bà 7 người con, 4 người lần lượt bị mất vì bệnh đậu mùa. Hiện tại bà sống cùng vợ chồng người con gái. Con rể bà làm nghề đánh cá còn con gái buôn bán rong các chợ Bút, chợ Ninh, chợ Nam Dân ở Ninh Bình.
Hằng Trà lì xì cho nghệ nhân |
Nghệ nhân Hà Thị Cầu dạy cho Hằng Trà chơi đàn nhị |
Nghệ nhân Hà Thị Cầu chỉ cho Trà Ngọc Hằng những vết chai sạn vì gảy đàn hát xẩm trên tay |
- Phương Trịnh (Ảnh: A.Van)