Tiền bạc vốn là vật ngoài thân, thế nhưng từ xưa đến nay những người vì tiền mà dấn thân chỗ hiểm lại nhiều không sao đếm xuể. Rốt cuộc tiền bạc đến từ đâu, bản chất của nó là gì?
Sống ở đời, con người mỗi ngày đều không khỏi lo lắng những chuyện cơm áo gạo tiền, tâm can không mấy khi được an tĩnh, trong tư tưởng hầu như chỉ một chữ “tiền”. Có người vui buồn chỉ vì chút lợi nhỏ nhoi, có người thậm chí vì tiền mà tranh chấp để rồi trở mặt thành thù.
Tuy thời gian đã trôi qua hơn 20 năm, tôi vẫn không sao quên được một chuyện nhỏ từng xảy ra trong tuổi thơ của tôi: Trên đường tan học trở về nhà, lúc chúng tôi đi qua một con sông nhỏ vừa mới đóng băng, một thương nhân ác ý cố tình ném mấy đồng tiền xu vào giữa lòng sông. Cậu bạn tên A Tài của tôi ngay lập tức không màng đến nguy hiểm mà chạy tới giữa lòng sông để nhặt.
Kết quả lớp băng mỏng không chịu nổi thể trọng của cậu ta mà nứt toác ra, thế là cậu chìm ngay xuống sông. A Tài không những không nhặt được đồng xu, trái lại còn vì rơi xuống nước lạnh buốt mà bị cảm mạo nặng, bệnh nằm liệt giường suốt hơn một tuần.
Vì vậy, tôi cảm ngộ được rằng, khi đứng trước danh lợi con người ta thường dễ đánh mất lý trí, dấn thân mình vào chỗ hiểm nguy. Tôi thường nhắc nhở bản thân lấy đó làm điều răn, sau khi lớn lên lại cũng dần dần lý giải được ý nghĩa của câu nói “người chết vì tiền, chim chết vì mồi” này, danh và lợi đối với con người ta mà nói quả là một loại cám dỗ lâu dài.
Danh lợi đôi khi khiến cho cuộc sống của mỗi một người tỏa “ánh hào quang” đẹp đẽ, nhưng đó chẳng qua chỉ là rực rỡ trong nháy mắt. Đứng ở đoạn cuối của đời người mà ngoảnh đầu nhìn lại, tôi tin rằng mỗi người đều sẽ ngộ ra rằng danh lợi tựa như nước trôi qua kẽ tay, như mây khói thoảng qua rồi tan biến ngay trước mắt.
Chúng ta phải biết, tham muốn nhiều là gốc của đau khổ trong luân hồi sanh tử. Khi vừa khởi niệm tham muốn, chúng ta quyết chí không chiều theo nó để giữ cho thân tâm được trong sạch. Bệnh của con người là muốn được cái này lại tiếp muốn cái khác, cứ như thế mà muốn hoài đến khi gần chết nằm trên giường vẫn tiếc nuối những thứ mình chưa thực hiện được. Chúng ta có ít thì sống theo ít, khi có dư thì chia sớt cho người cần, ta thấy rõ vật chất là tạm bợ nên không khởi tâm mong cầu, tham đắm.
Người hàng ngày chạy theo dục lạc thế gian khi gần chết thân xác hư hoại mà tình ái cứ buộc ràng với gia đình, người thân không muốn xa lìa nên tiếc nuối trong đau khổ; lại không biết mình sẽ đi về đâu nên hoang mang lo sợ trong khủng hoảng.
Người biết tu hạnh buông xả không chất chứa nên ba nghiệp lúc nào cũng thanh tịnh, tinh thần bình tĩnh, sáng suốt nên khi trút hơi thở cuối cùng rất nhẹ nhàng, an ổn vì đã biết chỗ đến. Đành rằng con người ai cũng chết, nhưng người chạy theo ngũ dục tạo nghiệp ác khi chết ắt chịu quả báo khổ đau, người tu không tạo nghiệp ác mà tu nghiệp lành thì đến khi chết sanh vào cõi lành, hưởng phước an vui hoặc được tự tại, giải thoát.
Người thế gian vì mê muội không thấy được sự thật nhân quả nghiệp báo nên mới tham muốn, say mê, đắm nhiễm cho dục lạc là số một. Người ý thức biết tham muốn nhiều là tai hại, là đau khổ nên sống đời đơn giản, đạm bạc để vững chải, thảnh thơi.
Chúng ta tham muốn về ngũ dục có nghĩa là tham muốn về tiền bạc, của cải, vật chất, nhà cao cửa rộng, ruộng vườn cò bay thẳng cánh, đắm mê sắc đẹp, ham danh vọng quyền cao chức trọng, thích ăn ngon mặc đẹp và ngủ nhiều.
Mỗi một người nếu muốn sống phóng khoáng tự nhiên, thì ắt cần phải thoát khỏi sự trói buộc của đồng tiền, lấy tâm thái “trời sinh thân ta hẳn có dùng, nghìn vàng tiêu hết rồi lại đến” để đối diện với áp lực trong cuộc sống, tích đức hành thiện, tu tâm dưỡng tính.
Những người tích đức ắt sẽ tiền tài như nước, những kẻ sĩ đại đức mệnh gắn với trời, cơm áo sung túc mà lại khỏe mạnh an vui.
