Chỉ nên thắp hương khi dâng mâm cúng lên tổ tiên
Với mong muốn gian thờ lúc nào cũng được ấm cúng, không để “hương lạnh khói tàn”, nhiều gia đình nhắc nhở con cháu phải thắp hương liên tục trong mấy ngày Tết. Có người cầu kỳ hơn còn giữ thói quen tỉnh dậy giữa đêm để châm hương khi tàn.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Mạnh Linh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Phong thủy Kiến trúc (Đại học Xây dựng) cho rằng, quan niệm này là không đúng. Theo chuyên gia, mọi người chỉ nên thắp hương vào thời khắc chuyển giao năm mới, khi dâng lên tổ tiên mâm cỗ tất niên hay mâm cỗ cúng.
Nên thắp mấy nén hương trên bàn thờ?
Trong nghi thức thờ cúng thần linh, gia tiên ở Việt Nam, tùy tôn giáo, dân tộc, vùng miền mà việc thờ cúng có khác, nhưng vẫn có những quy phạm cơ bản giống nhau, nhất là dịp lễ Tết.
Theo ông Tam Nguyên (Giám đốc Công ty TNHH Kiến trúc phong thủy Tam Nguyên), 95% các nghi thức của chúng ta hiện tại là theo Đạo giáo. Việc thờ cúng là thể hiện đạo hiếu trong nhà, tri ân với thần linh tổ tiên. Trong nghi thức có phần thắp hương (lên hương) và dâng hương. Đó là hành động thắp và cắm cây hương vào bát hương - được coi là thực hiện giao tiếp với gia tiên.
Trong dân gian có nhiều quan niệm về thắp hương, cho rằng thắp theo số lẻ 1, 3, 5, 7, 9 – đại diện cho tính dương để tưởng nhớ, dâng cúng lễ vật tới gia tiên, mong được phù hộ sức khỏe, may mắn, mọi sự hanh thông. Cụ thể, thắp 1 nén thể hiện tôn kính, người dương thành tâm cầu thần linh phù hộ an lành, may mắn…; 3 nén hương có thể đó là đại diện Tam bảo (Phật – Pháp – Tăng), Tam giới (Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới), Tam thời (Quá khứ – Hiện tại – Tương lai)… Còn có ý nghĩa tâm nhang (lòng thành), giới nhang (theo lời răn dạy của Phật), định nhang (không thay lòng đổi dạ); 5 nén hương tượng trưng cho 5 hướng thần linh, hay ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ); 7 và 9 nén hương – tượng trưng cho “vía” của con người (nam 7, nữ 9). Ngày Tết, cúng giỗ, động thổ, cưới xin, những khi tiến hành các việc quan trọng trong đời người Việt thường thắp 3 nén hương.
Theo ông Tam Nguyên, thắp 1 hoặc 3 nén hương là để thắp cho gia tiên. Thắp 5 nén hương là thắp cúng thần linh và các thần.
Phổ biến các gia đình Việt Nam thắp 1 hoặc 3 nén hương. Nhưng đi lễ chùa, đền, đình hiện nay các sư thầy khuyến khích chỉ nên thắp 1 nén hương chủ yếu với mục đích giảm thiểu hỏa hoạn, bởi hương cắm quá dày dễ phát hỏa.
Vài lưu ý khi thắp hương
Khi hương đang thắp bị tắt, nên để nguyên vị trí và đốt tiếp để hương cháy hết.
Nên cắm thẳng hương khi thắp, thắp hương ở nơi kín gió để tránh bị tắt giữa chừng.
Việc cắm que hương vào đồ ăn để dâng cúng cũng có thể gây ngộ độc cho người ăn, bởi chân hương thường có lẫn hóa chất.
Nhà có trẻ nhỏ không nên lạm dụng đốt hương nhiều, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ.
Không bao giờ được dùng hương giả (hương điện) cắm vào lư hương.
