Tên không chỉ là để gọi. Trong luật pháp có những quy định về việc đặt tên để tránh gây rắc rối cho trẻ, tránh vi phạm điều cấm kỵ. Trong đời sống văn hóa tâm linh cái tên ảnh hưởng tới vận mệnh tương lai.
Người Việt nhiều nơi có truyền thống cha mẹ sinh con thường mời ông bà nội đặt tên, nhờ người có chữ nghĩa học cao hiểu rộng đặt tên. Ngày nay thì nhiều cha mẹ còn đi nhờ thầy phong thủy xem chọn tên cho con để hợp với mệnh, với tuổi, với ngày tháng năm sinh... Thế nhưng dù thế nào thì cha mẹ trước khi đặt tên cho con cần biết tránh những cái tên trong luật cấm.
Pháp luật cấm đặt những cái tên này, khai sinh sẽ bị trả lại
-Khoản 1 Điều 26 Mục 2 Chương III phần thứ nhất Bộ luật Dân sự năm 2015 (Luật số: 91/2015/QH13, ngày 24 tháng 11 năm 2015) quy định cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó. Trẻ có quyền mang theo họ mẹ hoặc họ cha.
- Khoản 3 Điều 26 Mục 2 Chương III phần thứ nhất Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu rõ, việc đặt tên bị hạn chế trong trường hợp xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này. Tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ.
Luật pháp có quy định về việc cấm đặt một số cái tên
Còn Khoản 1 Điều 6 Mục 1 Chương II Thông tư 04/2020/TT-BTP ngày 28 tháng 5 năm 2020 cũng quy định: Việc xác định họ, dân tộc, đặt tên cho trẻ em phải phù hợp với pháp luật và yêu cầu giữ gìn bản sắc dân tộc, tập quán, truyền thống văn hóa tốt đẹp của Việt Nam; không đặt tên quá dài, khó sử dụng.
Theo các quy định trên thì khi đặt tên cho con, cha mẹ cần tránh 5 kiểu tên sau đây vì sẽ bị cấm đặt, khi đi làm thủ tục khai sinh dễ bị cán bộ hộ tịch từ chối hồ sơ khai sinh:
- Tên bằng tiếng nước ngoài không phải tiếng dân tộc Việt.
- Tên bằng ký tự mà không phải chữ, hoặc tên bằng số ví dụ như 1, 2, @, $...
- Tên ảnh hưởng xâm phạm tới lợi ích người khác: Trên thực tế thì hầu như chưa có trường hợp nào rơi vào việc đặt tên xâm phạm lợi ích của người khác.
- Tên không phù hợp với bản sắc dân tộc, tập quán, truyền thống người Việt. Việc xem tên có vi phạm điều này không thì cần xác định theo từng trường hợp cụ thể.
- Tên quá dài. Mặc dù chưa có quy định cụ thể tên được phép đặt bao nhiêu chữ bao nhiêu ký tự nhưng cha mẹ nên chú ý tên thường gồm họ, tên đệm, tên chính. Thông thường là 3 -4 chữ. Việc đặt quá dài sẽ gây khó khăn khi thể hiện trên các giấy tờ. Trước đây từng có đề xuất tên không quá 25 ký tự tuy nhiên chưa được phê duyệt thực tế. Do đó cha mẹ cần lưu ý bởi việc đặt tên quá dài cũng gây khó cho con trong quá trình đi học hay làm việc sau này.
Đây là cái tên hay có nhiều người trùng ở Việt Nam
Ở Việt Nam, tên "Anh" là cái tên rất nhiều người đặt. Tên này dành cho cả bé trai và gái vì trung tính. Ước chừng có khoảng 5 triệu người Việt đang tên là Anh. Chữ Anh được cho là mang ý nghĩa tốt đẹp, thể hiện người tà giỏi thông minh.. Hơn nữa chữ Anh có thể kết hợp với nhiều từ khác, tạo nên tên vừa độc, vừa ấn tượng như Hùng Anh, Nam Anh... (con trai), Minh Anh, Linh Anh, Hà Anh (con gái)...
Tên là thông tin đi theo con cả cuộc đời, cha mẹ cần lưu ý
Thế giới cũng có những quy định về cấm đặt tên
Nước Đức cũng quy định cấm đặt tên sau cho trẻ: Nước Đức cấm những tên có tính chất phân biệt giới tính, không dùng tên đồ vật, tên sản phẩm, cấm những cái tên có thể khiến trẻ bị bôi nhọ, bị sỉ nhục. Một số cái tên bị cấm ở Đức như Matti, Osama Bin Laden, Adolf Hitler, Kohl, Stompie…
Những cái tên bị cấm tại đất nước Thụy Sỹ: Ở Thụy Sỹ người ta được xem là đất nước hạnh phúc thế nhưng trước khi được làm giấy tờ khai sinh thì cha mẹ buộc phải gửi tên mong muốn đặt cho con lên Cơ quan Đăng ký hộ tịch Thụy Sỹ. Tại đây, họ sẽ phê duyệt những tên hợp lệ. Theo quy định của nước này thì tên của trẻ không được gây tổn hại đến sức khỏe của trẻ hoặc gây khó chịu cho bên thứ 3, Thụy Sỹ cũng có các quy tắc khác như không đặt tên con trai cho con gái hoặc ngược lại, không đặt tên theo nhân vật phản diện trong Kinh thánh, tên thương hiệu, địa danh… Một số cái tên bị cấm ở Thụy Sỹ như Judas, Chanel, Paris, Schmid, Mercedes…
Những cái tên bị cấm ở Na Uy: Theo quy định tại Na Uy thì cha mẹ không thể chọn tên đã được đăng ký trong sổ đăng ký dân số của Na Uy làm họ hoặc tên đệm bởi tại nước này, tên đệm về cơ bản là họ thứ hai. Ngoài ra, một số cái tên trùng với họ phổ biến tại đây như Hansen, Haugen, Johansen, Olsen, Larsen… cũng không được phép sử dụng.
Những cái tên bị cấm ở Malaysia: Malaysia cũng đưa ra một danh sách những cái tên mà chính phủ và nhiều người coi là “không mong muốn”. Danh sách này gồm những cái tên gọi động vật, mang hàm ý xúc phạm, con số, tên hoàng gia, thực phẩm như Chinese Ah Chwar, Woti, Khiow Khoo, Chow Tow, Sor Chai…
Những cái tên bị cấm ở Trung Quốc: Trung Quốc cũng có những quy định về cấm đặt tên, theo đó cha mẹ không được đặt tên con bằng các ký hiệu hoặc chữ số vào tên trẻ em. Biểu tượng at được phát âm là “ai-ta” trong tiếng Trung, đồng âm với cụm từ “yêu anh ta cũng sẽ bị cấm.
Những cái tên bị cấm ở Arab Saudi: Từ năm 2014, chính phủ Arab Saudi đã cấm hơn 50 cái tên mà họ cho là “quá xa lạ, không phù hợp, báng bổ hoặc trái với truyền thống xã hội, tôn giáo”. Một số cái tên bị cấm như Alice, Elaine, Linda, Sandy, Binyameen, Malika, Malak, Maya…
Những cái tên bị cấm ở Pháp: Muốn khai sinh cho con, cha mẹ ở Pháp phải được chính quyền xét duyệt thông qua cái tên mà họ muốn đặt cho con Theo đó thì cơ quan tòa án địa phương có thể từ chối tên cha mẹ đặt. Các tên bị cấm ở Pháp là tên có ý nghĩa nhạo báng, dễ khiến bé gặp nhiều rắc rối sau này. Một số tên bị cấm đặt ở Pháp như: MJ, Manhattan, Joyeux, Deamon, Prince William, Mini Cooper, Nutella, Fraise…
Cái tên “Megan”, hay “Megane” trong tiếng Pháp có vẻ không gây hiểu nhầm. Nhưng năm 2000, một cặp vợ chồng người Pháp bị cấm gọi con họ là “Megane Renaud” vì nghe giống chiếc xe hơi Renault Megane.
Khi Pháp vô địch World Cup 2018, một cặp vợ chồng khác muốn ăn mừng chiến thắng này. Họ quyết định đặt tên con là Griezmann Mbappe, theo tên các ngôi sao bóng đá Antoine Griezmann và Kylian Mbappe. Song, các quan chức Pháp cho rằng đứa trẻ lớn lên sẽ bị chế giễu nên yêu cầu cha mẹ phải chọn tên mới cho con.
Những cái tên bị cấm ở Mexico: Năm 2012, giới chức bang Sonora, Mexico đã phê duyệt đạo luật cấm 61 cái tên mà họ cho rằng có thể khiến trẻ bị bắt nạt sau này. Chúng gồm Facebook, Rambo, Escroto, Hermione, James Bond, Batman, Harry Potter…
Những cái tên bị cấm ở Iceland: Nếu cha mẹ là người Iceland thì trước khi khai sinh cho con, họ đều phải nộp tên của con mình tới Cơ quan đăng ký quốc gia trong vòng 6 tháng sau sinh. Tên đó sẽ được Ủy ban đặt tên quốc gia duyệt. Có tới 50% cái tên bị từ chối vì vi phạm các yêu cầu đặt tên. Nước này quy định tên của trẻ phải không xung đột với cấu trúc ngôn ngữ Iceland, và viết theo quy tắc chính tả thông thường ở nước này. Nếu tên có chứa từ không nằm trong bảng chữ cái Iceland như (C, Q, W) sẽ bị loại. Một số tên bị cấm ở nước này như Zoe, Harriet, Duncan, Enrique...
Những cái tên bị cấm ở New Zealand: Chính quyền New Zealand có thể từ chối những cái tên nếu chúng mang tính xúc phạm, gây hiểu nhầm... Những cái tên bị cấm như Lucifer (chúa quỷ địa ngục trong Kinh thánh), Fish và Chips (tên cá rán ăn kèm khoai tây chiên của Anh). Tuy nhiên, cái tên độc dị nhất từng được lan truyền tại New Zealand chính là "Talula Does The Hula From Hawaii" (lược dịch là: Talula nhảy Hula từ Hawaii).
