1. Hạ thấp người, giao tiếp bằng ánh mắt
Khi cha mẹ nói chuyện với con mà vẫn đứng cao hơn, trẻ dễ cảm thấy mình đang bị áp lực, như bị giảng dạy thay vì được lắng nghe. Thay vào đó, hãy ngồi xuống hoặc quỳ ngang tầm mắt trẻ để trò chuyện.
Cử chỉ nhỏ này thể hiện sự tôn trọng và giúp trẻ cảm thấy an toàn, sẵn sàng mở lòng. Ví dụ, nếu trẻ không chịu ăn, thay vì ép buộc, bạn có thể nói nhẹ nhàng: "Mẹ hiểu con chưa đói, nhưng ăn cơm sẽ giúp con có thêm năng lượng, giống như xe cần đổ xăng mới chạy được."
2. Bắt đầu bằng “mẹ thấy…”, “bố cảm thấy…” để chia sẻ cảm xúc
Thay vì trách mắng trực tiếp, hãy chuyển sang mô tả cảm xúc của bản thân. Ví dụ, thay vì nói: “Con lại bày bừa nữa rồi đấy!”, hãy thử: “Mẹ thấy đồ chơi vứt khắp nơi, mẹ hơi buồn vì như vậy vừa khó tìm vừa dễ vấp ngã.” Cách nói này giúp trẻ hiểu hậu quả hành vi mà không cảm thấy bị đổ lỗi, từ đó dễ thay đổi hơn.
3. Cho con quyền lựa chọn trong giới hạn hợp lý
Trẻ nhỏ thường có nhu cầu được làm chủ một phần cuộc sống của mình. Thay vì ra lệnh, hãy đưa ra những lựa chọn đơn giản để con cảm thấy được tôn trọng. Ví dụ: “Con muốn đi tắm ngay bây giờ hay chơi thêm 5 phút rồi đi tắm?” Sự chủ động này khiến trẻ dễ hợp tác hơn vì cảm thấy mình có quyền quyết định.
4. Truyền cảm hứng qua những câu chuyện
Trẻ em thường rất thích nghe kể chuyện, và đây cũng là phương pháp tuyệt vời để dạy con những giá trị sống. Thay vì răn dạy trực tiếp, cha mẹ có thể lồng ghép bài học vào những mẩu chuyện nhẹ nhàng, gần gũi. Ví dụ, muốn con học cách chia sẻ, hãy kể về những con vật biết nhường nhau thức ăn, cùng nhau vui chơi. Những thông điệp lồng trong câu chuyện sẽ dễ dàng thấm vào tâm trí trẻ một cách tự nhiên và bền lâu.
5. Khen ngợi đúng cách để khích lệ hành vi tích cực
Lời khen là nguồn động lực mạnh mẽ, nhưng quan trọng là phải đúng lúc và đúng cách. Thay vì chỉ nói: “Con giỏi quá!”, hãy cụ thể hóa hành động tích cực mà trẻ vừa làm, chẳng hạn: “Hôm nay con tự cất đồ chơi rất ngăn nắp, mẹ thấy rất vui và tự hào về con.” Cách khen như vậy sẽ giúp trẻ hiểu rõ việc gì là tốt và có xu hướng lặp lại hành vi tích cực đó trong tương lai.
Nuôi dạy con không phải là hành trình ép buộc mà là một quá trình đồng hành, lắng nghe và trưởng thành cùng nhau. Khi thay đổi cách giao tiếp, cha mẹ sẽ thấy con trở nên hợp tác hơn, ngoan ngoãn hơn – không phải vì sợ hãi, mà vì con cảm nhận được tình yêu và sự thấu hiểu từ bố mẹ.
