(Đời sống) - Mới đây, trong Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000, đã dự trù đưa vào một quy định rất mới là "mang thai hộ vì mục đích nhân đạo". Quy định này được xuất phát từ chính nhu cầu thực tế trong đời sống xã hội ở nước ta.
Người thân thích mới được phép mang thai hộ
Trao đổi trên Dân Việt, ông Dương Đăng Huệ - Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp), Tổ trưởng biên tập Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 khi nói về chế định "mang thai hộ vì mục đích nhân đạo" đã cho biết “Cơ chế thân thích là để đảm bảo tính hỗ trợ, chia sẻ, tránh việc bị thương mại hóa”
Theo ông, quy định này được xuất phát từ chính nhu cầu thực tế trong đời sống xã hội ở nước ta. Đặc biệt, hiện nay có rất nhiều gia đình chỉ có mỗi một người con trai mà vợ họ không thể sinh nở được song họ vẫn quan trọng việc phải có con nối dõi tông đường. Ngoài ra, còn có rất nhiều tình cảnh éo le, thương cảm mà nhiều cặp vợ chồng họ không thể sinh con được nên họ đã làm đơn gửi lãnh đạo bệnh viện với nguyện vọng nhờ người mang thai hộ. Song vì luật chưa có nên các bác sỹ đã từ chối.
Chính vì thế họ đã kiến nghị nên sửa luật và cho phép "mang thai hộ vì mục đích nhân đạo". Theo ông Huệ thì ông cho rằng cần phải cho phép thực hiện việc này vì đây là giải pháp mang tính nhân đạo rất lớn, nó giúp cho những cặp vợ chồng hiếm muộn không thể đẻ con một cách bình thường có con để chăm nuôi, người phụ nữ được làm mẹ.
Tuy quy định cho phép được mang thai hộ song trong Dự thảo luật cũng quy định điều kiện của người nhờ mang thai hộ và người mang thai hộ. Quy định này chỉ được áp dụng đối với những cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Còn nếu một cô ca sĩ hay người mẫu khỏe mạnh bình thường, nhưng không muốn mang thai vì sợ ảnh hưởng đến hình thức và muốn nhờ người khác mang thai hộ thì trường hợp này, luật không cho phép.
Về phía người nhận mang thai hộ, thứ nhất quy định độ tuổi bao nhiêu để đảm bảo sức khỏe khi mang thai hộ, chẳng hạn từ 21 - 40 tuổi; thứ hai là người này không mắc các bệnh nguy hiểm để khi mang thai không dẫn đến hậu quả xấu. Người có bệnh y học chứng minh khi mang thai nguy hiểm đến tính mạng thì không được phép; thứ ba là người đó phải đẻ một lần rồi, bởi như vậy mới có kinh nghiệm. Bên cạnh đó 2 bên phải đảm bảo một điều kiện quan trọng là không phải vì tiền, không phải ký hợp đồng để rồi sau đó đòi tiền nhau. Đây là việc nhân đạo, trên tinh thần tương trợ lẫn nhau.
Người như thế nào mới được coi là thân thích?
Mặc dù quy định này nếu như được thực hiện sẽ đem lại nhiều mục đích “nhân đạo” cho người dân, tuy nhiên, quy định này vẫn còn nhiều băn khoăn như thế nào mới được coi là người thân thích để được phép mang thai hộ?
Bởi vì, trên thực tế, có rất nhiều mối quan hệ gần gũi, thân thiết xung quanh một đôi vợ chồng như: em vợ, em chồng, chị em ruột, chị em họ, em nuôi, chị nuôi, bạn của vợ bạn của chị, bạn của em…nếu để xác định là người thân thích rồi sau đó nhờ mang thai hộ thì sẽ rất khó.
Em vợ, em chồng, chị em ruột, chị em họ trong vòng 3 đời, họ đều là những người có mối quan hệ cùng huyết thống, ruột thịt, họ hàng, gần gũi, là những người thân thiết trong gia đình với người vợ hoặc người chồng. Như vậy họ chính là những người thân thích phù hợp với việc mang thai hộ.
Còn đối với em nuôi, chị nuôi, tuy không có quan hệ về mặt huyết thống với vợ hoặc chồng song về mặt tình cảm hay tinh thần cũng có mối quan hệ hết sức gần gũi, thân thiết.
Rồi trường hợp bạn của vợ, của chị hay của em cũng vậy. Những người này họ cũng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với vợ hoặc chồng không chỉ trong công việc mà cả trong cuộc sống cũng rât gần gũi với nhau. Nếu như quy định trên được thực hiện thì những người đó họ có được coi là thân thích hay không?
Bởi vậy mà, nếu quy định “người mang thai hộ phải là người thân thích” được thực hiện thì người viết cho rằng Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 cũng cần quy định rõ những người được coi là thân thích phải là những người như thế nào, họ có mối quan hệ gì với chính người vợ hoặc người chồng.
Tóm lại, việc quy định cụ thể như vậy sẽ giúp cho việc xác định người mang thai hộ là thân thích được chính xác và rõ ràng hơn, nhằm đảm bảo tính hỗ trợ, chia sẻ, tránh việc bị thương mại hóa trong việc nhờ người mang thai hộ.
- T.P