Mùa hè đến, cùng với làn gió nồm mang theo hơi mát dịu nhẹ, cũng là thời điểm sinh sôi của những chú rù rì. Trong quá khứ, rù rì xuất hiện dày đặc, nhưng gần đây số lượng chúng đã giảm đi trông thấy. Chỉ những người có ánh mắt sắc sảo, có khả năng "nhìn thấu" mới có thể phát hiện ra chúng.
Rù rì được biết đến với những đặc tính riêng: Cỡ lớn nhất của chúng chỉ hơi to hơn ngón chân cái của người trưởng thành một chút; chúng sở hữu một chiếc đuôi yếu ớt cùng với một lớp xương cứng cáp bên ngoài, giúp chúng tự vệ khi cuộn mình giữa dòng thuỷ triều và sóng biển. Cá thể đực thường nhỏ hơn cá thể cái, chênh lệch có thể từ 8 đến 37 mm.
Rù rì được biết đến với những đặc tính riêng
Rù rì di chuyển theo dòng nước lên bãi biển để tìm kiếm thức ăn gồm sinh vật phù du, sau đó chúng nhanh chân chui xuống cát trước khi thủy triều rút đi. Mặc dù chúng phổ biến ở nhiều nơi, nhưng theo người dân làng chài Quảng Ngãi, rù rì chỉ xuất hiện ở những khu vực có bãi cát mênh mông, không thấy chúng ở những bãi biển có địa hình bằng phẳng. Đặc biệt, bãi biển Sa Huỳnh chính là nơi có mật độ rù rì cao nhất. Chỉ có người dân bản xứ lâu năm mới có đủ kỹ năng để tìm và bắt được rù rì. Quá trình này đòi hỏi họ phải cúi mình quan sát bề mặt cát, tìm kiếm những vùng có màu xám, hơi lõm xuống, tròn như vết tích của miệng cốc trà, bởi đó là dấu hiệu cho thấy rù rì đang ẩn mình dưới đó.
Mặc dù kích thước của rù rì không lớn, hình dáng có đầu và đuôi cùng bộ càng cứng cáp khiến chúng giống hệt loài cua quý tộc huỳnh đế, nên chúng có biệt danh là "tiểu huỳnh đế". Trước kia, rù rì không phải là mặt hàng được buôn bán rộng rãi, nhưng giờ đây giá trị của chúng đã tăng vọt, lên tới khoảng 230.000 đồng mỗi kilogram. Tuy nhiên, dù có giá cao, rù rì không phải lúc nào cũng sẵn có để mua.
Mặc dù kích thước của rù rì không lớn, hình dáng có đầu và đuôi cùng bộ càng cứng cáp khiến chúng giống hệt loài cua quý tộc huỳnh đế
Ở những nhà hàng và quán ăn tại Quảng Ngãi, rù rì được coi là một món đặc sản không thể bỏ qua đối với du khách khi ghé thăm. Có thể chế biến rù rì thành nhiều món ăn lôi cuốn, trong đó phải kể đến món cháo rù rì thơm ngon và món rù rì chiên giòn hấp dẫn.
Sau khi trải nghiệm món rù rì ở bờ biển Sa Huỳnh, anh Hoàng Anh từ Tp.HCM đã mô tả cảm nhận của mình: "Tên rù rì nghe đã khiến mình cảm thấy hiếu kỳ, và khi thử ăn, mình thực sự bất ngờ vì rù rì mang một hương vị đặc trưng, thịt không nhiều nhưng lại ngọt thơm giống cua ghẹ. Điều đặc biệt nhất có lẽ là lớp vỏ bên ngoài, giòn tan trong miệng. Mình đã tìm mua rù rì ở chợ hải sản để mang về thành phố chia sẻ cùng gia đình."
Rù rì chiên giòn
Rù rì chiên giòn có hương vị thơm nồng, lớp vỏ giòn tan rất hấp dẫn
Việc làm món rù rì chiên thật đơn giản, chỉ cần loại bỏ phần đuôi, làm sạch, sau đó cho rù rì vào chảo nóng có dầu và tỏi phi thơm. Thêm một chút muối hầm, một ít đường, cùng chút bột nêm cho vị ngon đậm đà. Hãy để lửa liu riu và không ngừng khuấy đều, đợi đến khi vỏ rù rì đổi màu vàng nâu thì tắt lửa, bày ra đĩa để thưởng thức. Hương thịt thơm nồng cùng lớp vỏ giòn tan mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo, như thưởng thức "tiểu huỳnh đế" của làng chài xứ Quảng.
Cháo rù rì
Không chỉ có rù rì chiên mà cháo rù rì cũng chiếm được cảm tình của du khách. Người dân Quảng Ngãi thường nấu cháo với nguyên con rù rì. Món cháo này không những thơm ngon, dễ ăn mà còn mang hương vị độc đáo, khiến bất cứ ai thử lần đầu cũng trở thành fan hâm mộ. Rù rì có lợi thế vượt trội so với các loại cua, còng nhỏ khác, bởi phần mai mềm và thịt ngọt, cho phép thưởng thức trọn vẹn từng con mà không cần loại bỏ bất kỳ phần nào.
