Khi cúng rằm và mùng một, nên để gà nguyên con hay chặt miếng?
Trong văn hóa cúng lễ của người Việt, mâm cỗ là một phần quan trọng, và gà luộc thường là món không thể thiếu. Nhiều người thắc mắc liệu nên để gà cúng nguyên con hay chặt miếng khi dâng lên bàn thờ.
Câu trả lời là, khi cúng, gà luộc nên được để nguyên con. Gà nguyên con không chỉ mang tính thẩm mỹ cao mà còn thể hiện hình dáng uy nghiêm của con gà đang cất tiếng gáy. Việc để gà nguyên con biểu trưng cho sự vẹn nguyên, đầy đủ.
Nếu gà đã bị chặt miếng khi mua, sẽ không đảm bảo được tính trang nghiêm, thậm chí có thể không chắc chắn đó là gà nguyên vẹn hay bị phối trộn từ nhiều con. Khi đặt gà nguyên con lên bàn thờ, nó trông oai dũng và thể hiện sự nghiêm trang, tượng trưng cho hình ảnh con gà đang báo hiệu ánh sáng và thần linh.
Tuy nhiên, nếu gà là món ăn trong mâm cỗ sau lễ, việc chặt miếng là cần thiết để thể hiện sự chu đáo trong việc bày biện. Người Việt thường sắp xếp mâm cỗ gồm 4 đĩa 4 bát, 6 đĩa 6 bát hoặc 8 đĩa 8 bát với các món ăn ngon và truyền thống. Trong trường hợp gà được tính như một món ăn trong mâm, việc chặt ra và trình bày đẹp mắt sẽ phù hợp với ý nghĩa của một đĩa thức ăn dâng mời tổ tiên và thần linh.
Khi bày gà trên bàn thờ, cần chú ý đặt gà quay đầu về phía bát hương, trong khi phao câu quay ra ngoài. Mặc dù cách sắp xếp này có thể không thẩm mỹ, nhưng nó thể hiện đúng vị thế của gà như đang chờ đợi để báo cáo lên thần linh. Một số gia đình có thể để gà quay đầu ra ngoài để thể hiện sự không chịu chầu, nhưng quan trọng là phải đặt gà sao cho phao câu hướng về bát hương, thể hiện sự thành kính và tôn trọng đối với nghi lễ cúng bái.
Cách luộc gà cúng đẹp mắt
Sau khi buộc cố định dáng gà, đặt gà vào nồi sâu lòng với phần bụng hướng xuống, thêm gừng, hành đập dập và một ít muối. Đổ nước ngập gà và đặt lên bếp. Nên cho gà vào nồi từ khi nước còn lạnh để thịt chín đều từ ngoài vào trong và tránh làm nứt da. Nếu sử dụng gà đông lạnh, cần rã đông hoàn toàn trước khi luộc.
Phần da bụng dễ bị nứt do tiếp xúc với đáy nồi, nên mẹo nhỏ là đặt gà vào một bát tô sâu lòng trước khi cho vào nồi nước. Cách này giúp giữ dáng gà đẹp và da không bị nứt.
Để gà cúng có màu da vàng óng và không bị bám vẩn tiết, nên luộc lòng và tiết gà riêng trong một nồi nhỏ, không luộc chung với gà cúng.
Khi luộc, điều chỉnh lửa vừa và mở hé nắp vung. Khi nước sôi, vớt hết bọt để nước trong. Sau khi sôi khoảng 5 phút, tắt bếp và ngâm gà trong nồi thêm 15-20 phút để da không co rút hay bị nứt.
Để da gà căng bóng, sau khi chín, vớt gà ra và nhúng ngay vào nước lạnh có vài viên đá. Nếu muốn da gà thêm vàng óng, bạn có thể pha mỡ gà với một ít nước ép nghệ rồi phết đều một lớp mỏng lên bề mặt gà.