Xoài là một loại trái cây quen thuộc và gần gũi với cuộc sống của người dân Việt Nam. Tùy thuộc vào điều kiện khí hậu và đặc điểm thổ nhưỡng, mỗi khu vực lại có những giống xoài đặc trưng với hương vị độc đáo riêng. Trong số đó, xoài mủ Ninh Thuận nổi bật với sự thơm ngon và chất lượng đáng chú ý, góp phần làm phong phú thêm bản sắc ẩm thực của vùng đất này.
Xoài mủ có thể vẫn là cái tên còn xa lạ với nhiều người ở các vùng miền khác, nhưng đối với người dân Ninh Thuận, loại quả này thật sự quen thuộc và gần gũi.
Chị Giang, một người sống tại Cầu Giấy, Hà Nội, đã chia sẻ trên chợ mạng rằng xoài mủ đang được rao bán với giá 50.000 đồng/kg. Chị cho biết: "Xoài mủ là giống xoài tự nhiên, được trồng từ những cây cổ thụ đã nhiều năm. Mỗi gia đình ở quê thường chỉ có 1-2 cây để lấy bóng mát. Giống xoài này có sức sống mạnh mẽ và mặc dù có thể mọc ở nhiều nơi, nhưng vẻ đẹp và hương vị của xoài mủ Ninh Thuận vẫn được coi là tuyệt nhất. Khi chín, nó rất ngọt và thơm, còn khi còn xanh lại mang vị chua rõ rệt. Bạn có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành các món như sinh tố, kem hay dầm đá, tất cả đều rất hấp dẫn."
Chị Giang cũng nhấn mạnh rằng xoài mủ chỉ có một mùa trong năm, vì vậy nhiều chị em tranh thủ mua về để thưởng thức. Quả thường được hái khi đã già và để chín theo cách tự nhiên, giữ trọn hương vị đặc trưng của nó.
Xoài mủ nổi bật với hình dáng nhỏ nhắn, thường dài từ 5 đến 10 cm. Vỏ của nó mỏng, có màu xanh tươi khi còn non, sau đó chuyển sang màu vàng rực rỡ khi chín. Những cây xoài mủ sở hữu khả năng sinh trưởng tốt, có thể cao từ 3 đến 5 mét. Thời điểm cây ra hoa thường rơi vào khoảng tháng 3 đến tháng 4, trong khi mùa thu hoạch diễn ra từ tháng 7 đến tháng 11, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết của từng năm.
Chị Nga, một người dân Ninh Thuận, đã chia sẻ niềm hoài niệm về loại quả này: "Những giống quả bản địa thường có nguy cơ bị lãng quên, nhưng với xoài mủ thì lại hoàn toàn khác. Những ai được sinh ra và lớn lên ở Ninh Thuận chắc chắn sẽ nhớ mãi hương thơm và vị đặc biệt của xoài mủ."
Chị kể lại rằng, trong ký ức thuở nhỏ, mỗi độ mùa xoài đến, bọn trẻ trong xóm lại cùng nhau đi hái xoài. Những cây cao thì được dùng sào dài, hay thậm chí là ném đá để rụng quả. Khi còn xanh, xoài mủ mang vị rất chua, thường được xóc với muối ớt hoặc dầm với nước mắm. Nhưng khi đã chín, hương thơm từ quả xoài tỏa ra lại mạnh mẽ và quyến rũ hơn bất kỳ loại xoài nào mà chị đã từng thưởng thức.
Trong những năm gần đây, xoài mủ đã trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng, được biết đến rộng rãi ở nhiều nơi. Với chỉ một mùa thu hoạch mỗi năm, các chị em ở thành phố thường tranh thủ mua loại trái cây này để thưởng thức.
Chị Nga cho biết: "Xoài mủ có hương vị ngọt ngào và thơm phức, lại ít xơ, nên rất được lòng các bà nội trợ. Ai cũng có thể thưởng thức loại xoài này, từ người già đến trẻ nhỏ, mà không phải lo lắng về vị chua hay các vấn đề sức khỏe khác."
Chị cũng chia sẻ thêm về việc nhiều du khách đến Ninh Thuận thường mua xoài mủ làm quà cho người thân. Họ nhận xét rằng loại xoài này không chỉ rẻ mà còn cực kỳ ngon, có thể ăn lâu mà không biết chán.
Xoài mủ không chỉ hấp dẫn vì hương vị mà còn có giá trị dinh dưỡng cao. Loại trái cây này rất giàu vitamin C, vitamin A và chất xơ, giúp tăng cường khả năng miễn dịch và hỗ trợ hệ tiêu hóa. Hơn thế, xoài mủ còn chứa các khoáng chất như kali và magie, rất có lợi cho sức khỏe tim mạch.