Kiêng vay mượn tiền, xuất tiền của
Vào ngày đầu tháng, mọi người thường kiêng xuất tiền của vì sợ bị "dông" cả tháng. Tương tự như vậy, dân gian kiêng đi vay mượn, đi trả nợ.
Kiêng gặp gái, gặp người vía dữ
Vào buổi sáng sớm hoặc ngày mùng 1 đầu tháng, nếu có việc phải đi xa, đi buôn bán, đi làm ăn... thì người ta rất kỵ ra ngõ gặp đàn bà con gái hay người vía dữ, khó tính, keo kiệt.
Để tránh gặp phải vía dữ, người ta sẽ hẹn với một người (có tính tình cởi mở, hay gặp may mắn) đứng đón ở ngõ. Khi người này đi ra thì người đón ngõ sẽ chào hỏi và chúc lên đường may mắn.
Kiêng đi thăm phụ nữ mới sinh con
Đầu tháng mà đi thăm gái đẻ là "dông" “ Sinh dữ tử lành” , các cụ vẫn kiêng thế.
Đối với người làm ăn lớn, buôn bán: Mọi người cho rằng họ đi thăm bà đẻ thì vận may trong công việc làm ăn của họ sẽ nhanh chóng biến mất, nên thường họ chờ đến cuối tháng mới đến thăm.
Đối với dân lái xe: rất kiêng kỵ đi thăm gái đẻ, bởi họ quan niệm sẽ gặp nhiều vận hạn, xui rủi, làm ăn thất bát, đi đường dễ gặp bất trắc...
Đối với người bình thường: Cũng cho rằng đi thăm bà đẻ khi họ sinh con được đầy tháng thì mới ko bị Xui.
Đối với những người có bầu: Các cụ cho rằng, nếu bà bầu đi thăm bà đẻ thì con sẽ ganh nhau (em bé của bà đẻ và em bé trong bụng của bà bầu), rồi đến lúc bà bầu đẻ con ra sẽ khó nuôi.
Thực ra, dân gian kiêng đi thăm gái đẻ trong vòng một tháng đầu không hoàn toàn là do mê tín. Trong vòng tháng đầu, cả mẹ lẫn bé đều đang rất mệt mỏi, cần ngủ nhiều, cần được yên tĩnh và sạch sẽ. Nếu người đến thăm nhiều, ồn ã, bụi bặm sẽ nhiễm vào mẹ và bé, ngay cả nếu như khách bị cảm cúm, bệnh tật, sẽ càng nguy hiểm hơn.
Kiêng mặc quần áo màu đen hoặc trắng
Theo quan niệm xưa, màu đen và màu trắng là màu của tang lễ, chết chóc. Vì vậy tránh mặc những đồ màu này, thay vào đó là mặc đồ màu đỏ xanh, vàng, hồng, hoa văn sặc sỡ… tạo sự vui tươi, phấn khởi trong ngày mùng 1 đầu tháng.
Kiêng ăn một số món
Nhiều món ăn của người Việt kiêng ăn vào đầu tháng (từ mùng 1 đến mùng 10 âm lịch), đặc biệt là ngày mùng 1 để tránh vận đen như: mực, thịt chó, thịt vịt, trứng vịt lộn, cá mè, mắm tôm, ốc, chuối…
Kiêng ăn mực vì mực là loại thực phẩm có trong danh sách “đen” của cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Nguyên nhân của điều này xuất phát từ quan niệm “đen như mực” của ông cha ta từ nhiều năm trước.
Kiêng ăn thịt chó vì người ta quan niệm ăn thịt chó đầu tháng thì cả tháng đó sẽ xui xẻo, không may mắn. Tuy vậy, thịt chó lại được coi là món giải xui nếu ăn vào cuối tháng.
Kiêng ăn thịt vịt vì người ta cho rằng, nếu ăn thịt vịt sẽ đen đủi, “tan đàn, xẻ nghé”. Thay vì sử dụng thịt vịt, người ta dùng thịt gà với ý nghĩa cát tường hơn. Giống như thịt chó, vào những ngày cuối tháng, món thịt vịt lại được xem là món ăn “giải đen”.
Kiêng ăn trứng vịt lộn vì nếu ăn thì cả tháng sẽ không được may mắn, mọi thứ đều xảy ra trái với ý mình.
Nguyên nhân của việc kiêng ăn cá mè là do chữ “mè” đi theo với chữ “mè nheo”. Nếu ăn thì cả tháng sẽ bị đen đủi, hãm tài.
Kiêng ăn mắm tôm vì ai cũng sợ gặp điều xui xẻo cả tháng.
Kiêng đánh vỡ đồ đạc
Ông bà ta quan niệm, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa trong gia đình. Vì thế, trong ngày đầu tháng nên cẩn thận để không đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, đồng thời kiêng cãi nhau, đánh chửi nhau và những điều không vui xảy ra với gia đình.
(Bài viết chỉ mang tính tham khảo)
