Bàn thờ gia tiên là nơi tôn nghiêm, nơi để mỗi con người tưởng nhớ, bày tỏ lòng thành kính và hướng về nguồn cội. Vào mỗi dịp cuối năm, các gia đình đều dọn dẹp lại nhà cửa, đặc biệt là chú trọng tân trang lại bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, nhiều người chưa biết nên lau dọn bàn thờ vào thời điểm nào là chuẩn nhất.
Hiện nay có một số quan niệm khác nhau về thời điểm thích hợp để tiến hành việc lau dọn bàn thờ. Có nơi cho rằng phải làm việc này trước ngày ông Táo chầu Trời. Bên cạnh đó một số nơi quan niệm tiến hành việc này trong thời điểm ông Táo vắng nhà, tức là từ ngày 23 tháng Chạp đến trước 30 hoặc 29 tháng Chạp (nếu tháng Chạp thiếu).
Nên dọn ban thờ gia tiên vào thời điểm nào?
Thông thường, bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp (23/12 Âm lịch) – thời điểm tiễn Táo Quân lên trời là mọi người bắt đầu thu xếp thời gian dọn dẹp, bày biện bàn thờ. Tất nhiên việc này kéo dài tới trước giao thừa là mọi việc phải hoàn tất.
Việc quét dọn bàn thờ tục gọi là “quét tàn tinh” nhưng lưu ý nếu năm đó nhà ai có tang ma thì không được quét, kiêng khói bụi bay vào mắt người chết.
Dân gian quan niệm rằng, sau khi các Táo lên chầu trời, chỉ còn 1 số thần nhỏ ở lại “trực” để duy trì trật tự, do đó nếu có xê dịch hay đảo lộn đồ đạc cũng không mạo phạm đến các thần.
Lưu ý quan trọng khi lau dọn bàn thờ
- Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng, hạn chế sự chung đụng.
- Khi lau bát hương, bài vị phải lấy tay giữ không cho xoay rồi lấy khăn sạch, ẩm, phun rượu pha gừng giã nhỏ, nước hoa, ngũ vị hương... lau cho sạch.
- Việc lau dọn phải làm một cách thành tâm, nghiêm túc để thể hiện lòng thành kính với người trên.
Gia chủ có thể tỉa các chân hương và chỉ nên để lại 3 chiếc. Việc để quá nhiều chân hương khiến bàn thờ nhanh bụi, điều này sẽ không tốt cho gia chủ. Chân hương tỉa ra thường đốt và tất cả tro được thả xuống sông, hồ hoặc hòa nước bón cây, không nên đổ lung tung. Khi sạch bàn thờ đã sạch bụi thì gia chủ mới tiến hành thay nước.
