Vào dịp đầu xuân, mỗi người dân thường tìm về chốn linh thiêng để cầu bình an, may mắn cho năm mới. Tại Hà Nội, ngay khi vừa bước sang thời khắc Giao thừa, đón năm mới Mậu Tuất 2018, các khu vực đình, chùa đã “nêm” người tới lễ. Tại các nơi thờ tự ở TPHCM, Đà Nẵng và nhiều tỉnh thành trên cả nước cũng tấp nập du khách tới du xuân, cầu bình an.
Chùa vốn là chốn vô cùng linh thiêng, thanh tịnh, tách biệt với thế tục để những người xuất gia tĩnh tâm tu hành theo lời Phật dạy để giải thoát khỏi bể khổ luân hồi. Đây cũng là nơi những chúng sinh ngoài thế tục tới để tỏ lòng kính ngưỡng Phật, gieo mầm cơ duyên với Phật Pháp.
Theo kinh điển nhà Phật, Phật không cần chút vật chất gì ở con người, mà vì sự từ bi, chư Phật muốn giang tay cứu độ con người ra khỏi bể khổ của lục đạo luân hồi. Sinh lão bệnh tử, mọi sự việc ở cõi người vốn là chiểu theo luật nhân quả, ai làm điều ác sẽ kết ác duyên, ai làm điều thiện sẽ kết thiện duyên.
Phật chỉ có thể giúp những người kính Phật hướng tâm tích đức tu thiện, khuyên con người từ bỏ ham muốn vật chất, từ bỏ “tham sân si” để đạt được tâm thanh tịnh, tiến đến cảnh giới giác ngộ, chứ không thể ban phát tài lộc, công danh, hay giúp con người tiêu tai giải nạn.
Sau đây là những sai lầm lớn khi đi lễ chùa mà nhiều người mắc phải. Khi làm sai, có thể con người không những không tạo được công đức mà còn có thể mắc thêm đại tội với Phật.
1. Cúng dường tượng Phật đồ mặn
Hiện nay vẫn có những người cúng dường gà xôi, vốn là đồ mặn, lên tam bảo. Trong tâm họ thông thường cảm thấy không yên tâm, nếu như chỉ có trái cây và hương hoa. Thực tế ai cũng biết câu “đi lễ Phật quan trọng nhất ở tấm lòng thành”, “Phật chỉ ăn hương ăn hoa” nhưng dường như con người đã quen cách nghĩ rằng dùng vật chất mà con người vốn yêu thích để thể hiện ra “lòng thành” của mình với Phật, cho rằng lễ càng to càng đắt tiền mới thể hiện ra “lòng thành”.
Đây thực tế là tư duy biếu xén quà cáp vốn để đổi lấy những thứ mà họ đang mong cầu đã ăn sâu vào tâm khảm. Khi con người có thói quen sùng bái vật chất kim tiền, các vấn đề đạo đức lại dường như bị xem nhẹ.
Theo kinh điển nhà Phật, vật chất ở cõi người lại là điều Phật xem nhẹ nhất, cái thiện đức của con người mới là điều Phật nhìn, Phật chỉ nhìn vào tâm thiện đức của con người mà thôi.
2. Cúng dường Phật tiền lẻ, tiền địa phủ, hóa vàng mã tại chùa
Cũng như trên, tiền lẻ và tiền vàng mã vốn hoàn toàn không phải những thứ vật chất mà con người có thể dâng lên cõi Phật. Xả bỏ tâm tham lam mê đắm vật chất tiền bạc vốn là điều đầu tiên Thần Phật khuyên răn con người.
Tiền lẻ còn là một thứ “bẩn” hết mức đến con người cũng biết, vốn đã có thể qua tay bác hàng thịt, cô hàng cá, bác hàng rau, v.v… dính đầy trên đó là vi khuẩn vi trùng, chứ chưa nói đến sự thanh khiết. Mà người ta luôn nói, cần phải dâng lên Phật những gì tinh khiết nhất…
Tiền địa phủ (hay còn gọi là tiền âm phủ) và vàng mã, vốn tự thân nó đã nói rõ là tiền dành cho cõi âm gian, địa phủ, người chết về cõi âm gian, chúng sinh cô hồn vơ vất không nơi trú ngụ. Còn Phật ở nơi cảnh giới cao siêu, sao lại có thể dùng tiền của cõi địa phủ?
Đi lễ chùa cần chuẩn bị tâm thế
Năm nào cũng vậy, đi lễ đầu xuân luôn là cuộc hành xác, chen chân của đám đông, kéo theo đó là những hình ảnh phản cảm. Người dân thi nhau cúng bái với lễ vật thật to, đốt thật nhiều vàng mã.
GS Ngô Đức Thịnh cho rằng điều này gây lãng phí và không phù hợp với tín ngưỡng. Ông đưa ra lời khuyên: Mỗi người cần phải chuẩn bị tâm thế khi đi lễ chùa. Tâm thế đó là cách ứng xử, ăn nói, đi đứng, cách dâng hương hoa, cúng bái... Cần ăn mặc lịch sự, trang nghiêm, không chen lấn xô đẩy nơi linh thiêng, không dâng đồ lễ mặn ở cửa Phật.
Ngoài ra, người dân cũng không nên đặt tiền lẻ lên các ban hay vào tay Phật. Điều này khiến việc hành lễ trở nên trần tục. Nhà nghiên cứu văn hóa này cũng nhắn nhủ: "Đừng vì lòng tham, sự vụ lợi mà vật chất hóa đời sống tâm linh".
