Giấy phép lái xe là gì?
Giấy phép lái xe hay còn gọi là Bằng lái xe là một loại giấy phép, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp cho một cá nhân cụ thể cho phép người đó được phép vận hành, lưu thông, tham gia giao thông bằng xe cơ giới các loại như xe máy, xe mô tô phân khối lớn, xe ô tô, xe tải, xe buýt, xe khách, xe container hoặc các loại hình xe khác trên các con đường công cộng.
Quy định về giấy phép lái xe ở các quốc gia tuy có khác nhau tùy vào đặc thù của mỗi nước nhưng nhìn chung để nhận được GPLX, người xin cấp giấy phép lái xe cần trải qua nhiều thủ tục pháp lý như nộp đơn xin cấp, phải trải qua một bài kiểm tra lái xe hoặc những kỳ thi sát hạch về lái xe nghiêm ngặt (tùy yêu cầu của từng loại phương tiện) và các thủ tục khác. Sau khi được cấp GPLX, người đó mới có quyền (về mặt pháp lý) để tham gia giao thông bằng phương tiện xe.
Giấy phép lái xe thông thường được cấp căn cứ vào độ tuổi nhất định. Khi một người vi phạm Luật giao thông, cảnh sát giao thông có thể yêu cầu xuất trình giấy phép lái xe để kiểm tra. Một số quy định pháp luật ở các nước có hình thức xử phạt tịch thu giấy phép lái xe hoặc tước GPLX có thời hạn hay không có thời hạn (giam bằng lái).
Nếu không xuất trình được Giấy tờ khi CSGT yêu cầu sẽ bị xử lý như nào?
Theo khoản 3 Điều 82 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, người điều khiển phương tiện nếu không xuất trình được một, một số hoặc tất cả các giấy tờ (Giấy phép lái xe, Giấy đăng ký xe, Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường) sẽ bị xử lý như sau:
- Người có thẩm quyền tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với người điều khiển phương tiện về hành vi không có giấy tờ (tương ứng với những loại giấy tờ không xuất trình được), đồng thời lập biên bản vi phạm hành chính đối với chủ phương tiện về những hành vi vi phạm tương ứng quy định tại Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP và tạm giữ phương tiện theo quy định;
- Trong thời hạn hẹn đến giải quyết vụ việc vi phạm ghi trong biên bản vi phạm hành chính, nếu người vi phạm xuất trình được các giấy tờ theo quy định thì người có thẩm quyền ra quyết định xử phạt về hành vi không mang theo giấy tờ đối với người điều khiển phương tiện (không xử phạt đối với chủ phương tiện);
- Quá thời hạn hẹn đến giải quyết vụ việc vi phạm ghi trong biên bản vi phạm hành chính, người vi phạm mới xuất trình được hoặc không xuất trình được giấy tờ theo quy định thì phải chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định đối với các hành vi vi phạm đã ghi trong biên bản vi phạm hành chính.
Khi phương tiện bị tạm giữ theo quy định, chủ phương tiện phải chịu mọi chi phí (nếu có phát sinh) cho việc sử dụng phương tiện khác thay thế để vận chuyển người, hàng hóa được chở trên phương tiện bị tạm giữ.
"Như vậy, chỉ cần trong thời gian được gia hạn giải quyết vụ việc, người điều khiển phương tiện có thể chứng minh bản thân có giấy tờ hợp lệ để phối hợp giải quyết. Hiện nay, người dân có thể sử dụng giấy tờ xe, giấy phép lái xe tích hợp trên VNeID để xuất trình khi được yêu cầu kiểm tra giấy tờ" - luật gia Nguyễn Gia Hải (Công ty Luật TNHH Thái Hà) cho biết.
Cụ thể, điểm a khoản 2 Điều 12 Thông tư 32/2023/TT-BCA có nội dung quy định về các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện giao thông:
"Kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện giao thông, gồm:
...Khi các cơ sở dữ liệu đã kết nối với hệ thống định danh và xác thực điện tử, xác định được các thông tin về tình trạng của giấy tờ thì việc kiểm soát thông qua kiểm tra, đối chiếu thông tin của các giấy tờ đó trong tài khoản định danh điện tử có giá trị như kiểm tra trực tiếp giấy tờ".
Như vậy, theo quy định mới, người dân có thể xuất trình giấy tờ tích hợp VNeID thay giấy tờ giấy. Các giấy tờ trong tài khoản định danh điện tử có giá trị như kiểm tra trực tiếp. Để đề phòng rủi ro của việc quên hay làm mất giấy tờ gốc, người dân nên nhanh chóng tích hợp giấy tờ xe vào VNeID ngay từ bây giờ.
Cách tích hợp giấy phép lái xe ôtô và xe máy vào VNEID
Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư hướng dẫn người dân có thể tích hợp giấy phép lái xe vào ứng dụng VNEID ngay tại nhà theo cách sau:
Bước 1: Nâng cấp VNEID lên phiên bản 2.0.7
Bước 2: Đăng nhập vào ứng dụng, tại màn hình chính chọn "Ví giấy tờ".
Bước 3: Chọn "Tích hợp thông tin".
Bước 4: Chọn "Tạo mới yêu cầu" và lần lượt nhập thông tin giấy phép lái xe sau đó gửi đi.
Sau khi tích hợp bằng lái xe và được phê duyệt, người dân hoàn toàn có thể sử dụng ứng dụng VNEID thay thế loại giấy tờ này và các giấy tờ khác, với điều kiện đã đồng bộ các giấy tờ này vào tài khoản định danh mức 2.
Tuy nhiên, nếu người dân có giấy phép lái xe ôtô là thẻ PET nhưng giấy phép lái xe máy vẫn là thẻ giấy thì người dân cần phải đổi giấy phép lái xe máy bằng giấy sang giấy phép lái xe PET. Khi đó, người dân mới có thể tích hợp được vào VNEID.
Cục Đường bộ Việt Nam khuyến khích công dân đổi từ giấy phép lái xe giấy sang giấy phép lái xe bằng vật liệu PET.
Thủ tục cấp đổi giấy phép lái xe giấy sang giấy phép lái xe PET được thực hiện theo hai hình thức trực tuyến và trực tiếp.
Với hình thức trực tiếp, người dân có thể nộp hồ sơ đề nghị đổi giấy phép lái xe tại Cục Đường bộ Việt Nam hoặc Sở Giao thông Vận tải. Thời gian giải quyết hồ sơ là năm ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đúng theo quy định.
Đối với hình thức làm trực tuyến, người dân vào trang dịch vụ công của Cục Đường bộ Việt Nam https://dichvucong.gplx.gov.vn/faces/registration/home.xhtml. Sau đó, người dân điền đầy đủ thông tin theo hướng dẫn.
Dù là hình thức trực tiếp hay trực tuyến, người dân cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gồm có: Đơn đề nghị đổi giấy phép lái xe. Giấy khám sức khỏe của người lái xe do cơ sở y tế có thẩm quyền cấp theo quy định. Bản sao giấy phép lái xe, giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn thời hạn có ghi số giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân (đối với người Việt Nam) hoặc hộ chiếu còn thời hạn sử dụng (đối với người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài).
Ứng dụng định danh điện tử - VNEID do trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư Bộ Công an Việt Nam phát triển, cung cấp các tiện ích trực tuyến cho người dân trên môi trường điện tử. VNEID giúp định danh công dân trên môi trường kỹ thuật số, có giá trị thay thế cho các loại giấy tờ cá nhân truyền thống, đồng thời cung cấp nhiều tiện ích khác cho người dân.
Với ứng dụng VNeID đã có định danh mức 2, người dân có thể tích hợp các loại giấy tờ cá nhân quan trọng, cho phép sử dụng trực tiếp trên ứng dụng, thay vì phải mang theo nhiều loại giấy tờ bản cứng.
