Nhằm tránh trường hợp người lao động khi đi làm có thu nhập tốt, nhưng khi nghỉ hưu thì mức lương hưu lại thấp do mức đóng bảo hiểm xã hội thấp, từ ngày 1/1/2018, mức đóng bảo hiểm xã hội được căn cứ dựa vào 3 khoản thu nhập của người lao động gồm: Mức lương, phụ cấp và các khoản thu nhập bổ sung ổn định.
Những khoản thu nhập bổ sung và khoản phụ cấp được tính đóng bảo hiểm xã hội từ 1/1/2018 được quy định rõ tại Điều 30 trong Thông tư số 59/2015 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.
Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định được quy định tại Điều 89 Luật BHXH, Điều 17 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ và được hướng dẫn cụ thể tại Điều 30 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
Theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 30 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH thì từ ngày 1/1/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định tại khoản 1, điểm a khoản 2 và điểm a khoản 3 Điều 4 Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTBXH ngày 16/11/2015 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 Bộ luật Lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo khoản 11, Điều 4 Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12/1/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật Lao động.
Theo đó, chỉ những nhóm phụ cấp lương xác định được cùng mức lương, có tính thường xuyên và ổn định sẽ được tính đóng bảo hiểm xã hội. Còn những khoản phụ cấp lương gắn với kết quả làm việc của người lao động và có tính biến động thì sẽ không tính đóng bảo hiểm xã hội.
Tương tự, với khoản bổ sung khác thì chỉ những khoản được xác định cùng với tiền lương, có tính ổn định thì sẽ được làm căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội. Với các khoản bổ sung khác không xác định được ngay với mức lương và phụ thuộc vào kết quả lao động thì không tính đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 1/1/2018.
Ông Lê Quân, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết: "Về cơ bản, lương của người lao động bao gồm 2 phần là phần cứng và phần mềm (phần gắn với năng suất). Rõ ràng phần gắn với năng suất thì hiện nay không đưa vào. Ví dụ tiền ăn trưa, tiền thưởng sáng kiến, thưởng năng suất hay là thưởng Tết thì không phải đóng. Ở đây phải đóng là những khoản ổn định thu nhập thường xuyên, có nghĩa là các khoản mà người lao động biết trước là chắc chắn được, chỉ có điều gọi là thu nhập khác".
