Ông Jose Mujika tóc bạc trắng đầu, năm nay 83 tuổi. Ông là Cựu Tổng thống Uruguay, cũng là người được tờ "Chính sách ngoại giao" của Mỹ mệnh danh là "Tổng thống nghèo nhất nhưng lại được chào đón nhất thế giới".
"Xã hội xây dựng trên chủ nghĩa tiêu dùng cạnh tranh tàn khốc thật sự có thể nói thế giới của các vị ngày càng tốt đẹp, xã hội ngày càng phồn vinh không?" Ông Jose Mujaka phát biểu. Từ năm 2013, ông Jose Mujaka liên tiếp nhận được giải Nobel Hòa bình trong 2 năm liền.
"Họ đều gọi tôi là Tổng thống nghèo nhất thế giới nhưng tôi cảm thấy mình cực kỳ giàu có." Ông Jose Mujica mỉm cười hiền hậu nói. "Người nghèo không phải là người có ít tài sản mà là người có lòng ham muốn vô hạn."
Tháng 3/2015, ông kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống 5 năm. Tháng 4 năm 2016, ông đã được mời đến thăm Nhật Bản. Với chủ đề "Người Nhật Bản có thật sự hạnh phúc không?", bài phát biểu của ông ở Đại học Ngoại ngữ Tokyo - Nhật Bản đã thu hút hơn 300 thanh niên đến nghe.
Dưới đây là tóm tắt những điểm nổi bật trong bài phát biểu vào thời điểm ấy:
Năm nay tôi 81 tuổi. Tôi xin cảm ơn các bạn về cơ hội đến Nhật Bản này. Lần này tôi muốn dùng cách suy nghĩ khác để cùng mọi người thử giải quyết khúc mắc, đặc biệt là các bạn trẻ sẽ gánh vác thế giới trong tương lai, rất nhiều người đang hướng đến thời khắc trọng đại của cuộc đời.
Hiện tại, thế giới có những quan niệm khác nhau về giá trị nhưng quan trọng nhất chính là quan niệm sống vì sống vốn là kỳ tích. Các bạn trẻ, các bạn có hai cách nhìn nhận cuộc sống thế này.
Thứ nhất là đã đến thế giới này thì phải sống, mọi sinh vật đều như vậy. Cách nhìn nhận kia là xuất phát từ đây, định ra hướng riêng cho cuộc đời của mình. Bản thân phải nắm giữ được cuộc đời, vì mục đích lớn hơn mà tạo nên kỳ tích.
Đối diện với sự thực về sự tồn tại của chính mình, chúng ta không thể không cố gắng hết sức nhưng sống không chỉ là để làm việc mà bắt buộc còn có rất nhiều thứ khác.
Bởi vì khi bạn mua đồ, thứ bạn tiêu không phải là tiền bạc mà là dùng một phần thời gian của cuộc đời bạn để đổi lấy. Bạn dùng thời gian bắt buộc phải lãng phí để đổi lấy tiền chi trả cho những thứ bạn mua.
Tôi không nghèo, chỉ là tôi chọn sự giản dị
Thế nên các bạn nên quý trọng thời gian, tiết kiệm thời gian. Đời người luôn có địa ngục và vinh quang. Vì giây phút vinh quang, chúng ta bắt buộc phải vật lộn để có cuộc sống tốt đẹp.
Vấn đề nghèo không phải là thiếu thốn trên phương diện vật chất, điều quan trọng là chúng ta có thể cùng chia sẻ cuộc sống.
Hiện nay, nhờ rất nhiều thị trường phát triển, văn minh ngày càng tiến bộ, kỹ thuật tốt, vật liệu phát triển thúc đẩy lịch sử tiến bộ nhưng điều này không phải là vĩnh viễn. Mặt trái của tiến bộ là gánh nặng.
Chúng ta không thể đem mọi thứ của cuộc đời giao cho thị trường quyết định. Chúng ta cũng không biết tương lai sẽ xảy ra chuyện gì.
Chúng ta mong muốn tự nắm giữ cuộc đời mình, cũng cố gắng hết sức để làm như vậy nhưng chúng ta lại không thể kiểm soát được sức mạnh của thị trường.
Tại sao lại nói vậy? Chẳng hạn trước đây, chúng ta đã ký Nghị định thư Kyoto để hạn chế tốc độ và quy mô phá hoại môi trường.
Nhưng cho dù như vậy, chúng ta cũng không thể ngăn chặn việc phá hoại môi trường. Điều tôi muốn nói là văn minh gây ra sự lãng phí quá độ.
Chúng ta phung phí những thứ không dùng đến, cũng không tập trung vào những điều thật sự quan trọng mà quan trọng nhất chính là hạnh phúc.
Không thể phủ nhận được rằng tiền bạc là một công cụ rất quan trọng trong cuộc sống, tuy nhiên nó chỉ là điều kiện cần chứ không phải điều kiện đủ để đạt đến sự hạnh phúc. Nếu để lòng tham tiền trỗi dậy trong tâm trí, nó có thể khiến cá nhân sống cả một cuộc đời sai lầm và vô nghĩa. Rất nhiều người đã làm việc quần quật cả đời, bán cả sức khỏe, bỏ mặc gia đình, thậm chí làm nhiều việc trái lương tâm cốt để kiếm thật nhiều tiền. Cuối cùng, khi đối mặt với bệnh tật và cận kề cái chết họ mới nhận ra cuộc sống này đâu chỉ có tiền bạc mới là quan trọng.
Với những người vừa nhiều tiền, vừa cảm thấy viên mãn với cuộc sống của mình thì sẽ chẳng còn gì phải bàn tới, nhưng dường như ở đời mấy ai được như vậy? Có rất nhiều người giàu không thể có được sống cuộc sống tự tại, thanh thản tinh thần. Nhiều người có trong tay trăm tỷ, nghìn tỷ nhưng phải đứng trước vành móng ngựa cũng không phải là hiếm. Lẽ thường, nhiều tiền không đồng nghĩa với thành công hay hạnh phúc. Hạnh phúc là thứ mà ta không thể gượng ép bởi hạnh phúc là tại tâm. Đối với những người giàu có và thật sự hạnh phúc, họ thường chia sẻ: “Người khôn ngoan xem việc kiếm tiền như niềm vui, người không khôn ngoan xem tiền bạc như mục đích phải đạt được của cuộc đời”.
