Những ghi chép của nội bộ Trung Quốc về dung mạo của Từ Hi
Về dung mạo của Từ Hi thái hậu, cả Trung Quốc và những nước khác đều đã lưu lại rất nhiều tài liệu lịch sử bàn về vấn đề này.
Cuốn "Mãn Thanh ngoại sử" đã miêu tả về vị thái hậu Từ Hi như sau: "Tuổi tuy còn nhỏ nhưng rất thông tuệ, nhan sắc không có đối thủ." (Miêu tả giai đoạn khi Từ Hi còn trẻ). Sự miêu tả này rất quy cách và tiêu chuẩn, rất phù hợp với cách viết trong những tài liệu lịch sử truyền thống.
Một tỳ nữ như hình với bóng với Từ Hi thái hậu, đó là Dụ Đức Linh cũng đã miêu tả Từ Hi trong tác phẩm của bản thân là: "Từ Hi là một mỹ nhân thướt tha yêu kiều, nhan sắc chói lọi rực rỡ, dáng người thẳng và cao, tuy rằng gương mặt thái hậu đã dần già đi, nhưng vẫn giữ được khí chất trang trọng, thanh lịch."
Xét theo mối quan hệ chủ tớ đặc biệt giữa Dụ Đức Linh và Từ Hi, và thêm cả tính chất "tiểu thuyết" vô cùng đậm đặc trong tác phẩm của tỳ nữ này, sẽ có thể thấy rằng những chi tiết miêu tả "yêu kiều thướt tha", "trang trọng thanh lịch" không hề đáng tin.
Nhan sắc xinh đẹp và trí tuệ hiếm có
Từ Hi Thái hậu có xuất thân vô cùng khiêm tốn. Vào năm Hàm Phong thứ 2, bà tham gia tuyển tú và lọt vào vòng cuối cùng. Trong năm đó, bà được chỉ định làm Quý nhân. Với nhan sắc xinh đẹp và trí tuệ hiếm có, Từ Hi Thái hậu từng bước tranh quyền, đoạt vị và trở thành người nhiếp chính sau này.
Không chỉ đam mê quyền lực, Từ Hi Thái hậu còn tìm mọi cách để bảo trì nhan sắc của mình. Sau khi thâu tóm quyền lực, bà chủ yếu tập trung vào chuyện ăn uống, vui chơi hoan lạc và giữ gìn tuổi xuân.
Các tài liệu cho thấy, Từ Hi Thái hậu đã dùng nhiều hoa hồng tươi và hoa nhài để cho vào nước tắm, thường xuyên dùng nước kim ngân vỗ lên mặt. Bên cạnh đó, bà còn uống bột ngọc trai 10 lần mỗi ngày cùng các loại dược liệu quý như nhân sâm, nhung hươu để kéo dài tuổi trẻ.
Nghe dân gian đồn uống sữa người tốt cho sắc đẹp, Từ Hi Thái hậu bèn nuôi rất nhiều vú em trong cung để có được nguồn sữa tươi dồi dào mỗi ngày.
Việc Từ Hi Thái hậu can thiệp vào chính sự, kiểm soát quyền lực là chống lại luật lệ của tổ tiên hoàng tộc nên có nhiều người phản đối. Chuyện này khiến bà gặp nhiều áp lực, không được nghỉ ngơi đầy đủ. Nhan sắc của bà vì vậy nhanh chóng phai tài, làn da xấu đi, xuất hiện nhiều vết đồi mồi.
Ra lệnh xử trảm thái giám vì thấy mặt mộc của mình
Vì Từ Hi Thái hậu rất yêu cái đẹp nên bà quan tâm đến những gì người khác nói về ngoại hình của mình. Cho dù những cung nữ, thái giám xung quanh không dám bình luận nhưng Từ Hi Thái hậu sẽ biết họ đang nghĩ gì thông qua những biểu hiện tinh tế.
Vì không muốn người ngoài thấy khoảnh khắc xuống sắc của mình, Từ Hi Thái hậu khi ngủ thường lấy mảnh vải che mặt. Việc đầu tiên bà làm sau khi thức dậy là trang điểm rồi mới đi vệ sinh. Do nhan sắc xuống cấp nên thời gian lão phật gia dành cho việc họa mặt rất lâu.
Một lần Từ Hi Thái hậu đi ngủ muộn nên sáng hôm sau không thức dậy đúng giờ. Các thái giám và cung nữ đợi hầu hạ bà vào buổi sáng đều đã đợi bên ngoài, cả thảy gần 50 người. Do thiếu ngủ, Thái hậu mơ màng gọi hạ nhân vào. Một thái giám mới nhập cung lần đầu tiên nhìn thấy mặt mộc của Thái hậu đã để lộ sự kinh hãi của mình. Lúc này Thái hậu đã tỉnh táo nên ngay lập tức ra lệnh xử trảm người này.
Có một số người lên tiếng cầu xin tha mạng cho thái giám mới. Từ Hi Thái hậu lửa giận ngùn ngụt nên quyết định xử tử toàn bộ cung nữ, thái giám đến hầu hạ khi ấy để diệt khẩu tất cả những kẻ đã nhìn thấy mặt mộc của mình.
Hành động tàn nhẫn của Từ Hi Thái hậu đến nay vẫn lưu truyền hậu thế. Nó thể hiện sự bất lực của Từ Hi khi cố níu giữ tuổi xuân, đồng thời cho thấy sự ghen tị của bà với những cung nữ, thái giám trẻ trung, xinh đẹp.
