Trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, có câu tục ngữ quen thuộc: "Ở hiền gặp lành", hay "Tích đức cho con cháu". Những lời dạy ấy không phải ngẫu nhiên mà xuất phát từ quan sát thực tế qua bao thế hệ. Tổ tiên ta tin rằng, cuộc sống con người không chỉ là chuỗi ngày tháng ngắn ngủi mà còn là dòng chảy nối tiếp, nơi hành động của bậc tiền bối sẽ gieo mầm phúc đức cho hậu duệ.
Gia đình làm việc thiện
Tổ tiên ta dạy rằng, việc thiện không cần to tát, chỉ cần xuất phát từ tấm lòng chân thành. Như câu chuyện về ông lão nghèo khó ở làng quê xưa, dù cuộc sống cơ cực nhưng vẫn chia sẻ bát cơm cho người hành khất. Ông không ngờ rằng, hành động ấy đã gieo hạt giống lành, để con cháu sau này gặp quý nhân phù trợ, gia đình thịnh vượng, ruộng vườn màu mỡ.
Khoa học hiện đại cũng chứng minh: việc giúp đỡ người khác kích thích hormone hạnh phúc, giảm stress, và xây dựng mạng lưới xã hội vững chắc. Trong xã hội ngày nay, làm thiện có thể là ủng hộ quỹ từ thiện, giúp đỡ hàng xóm, hay bảo vệ môi trường. Khi tổ tiên tích lũy việc thiện, con cháu không chỉ hưởng tài lộc mà còn sống trong bình an, tránh tai ương.
Gia đình giữ chữ tín
Chữ tín nghĩa là giữ lời hứa, trung thực trong giao tiếp và kinh doanh. Xưa kia, các bậc cha ông thường nói: "Một lời nói bằng mười lời thề". Có gia tộc nọ, dù nghèo khó nhưng ông cụ luôn trả nợ đúng hạn, không bao giờ nuốt lời. Nhờ đó, con cháu sau này làm ăn phát đạt, đối tác tin tưởng, tiền bạc dồi dào.
Ngược lại, gia đình mất chữ tín thường chuốc họa: bạn bè xa lánh, cơ hội vuột mất. Trong thời đại số, chữ tín càng quan trọng hơn với uy tín cá nhân trên mạng xã hội hay doanh nghiệp. Tổ tiên giữ chữ tín, con cháu hưởng phúc lộc như dòng sông được đắp đê vững chãi, không lo lũ lụt.
Gia đình có nề nếp kính trên nhường dưới
Nề nếp gia phong dạy con cháu biết kính trọng ông bà, cha mẹ, nhường nhịn anh em, và yêu thương hàng xóm. Trong các gia tộc lớn xưa, bữa cơm gia đình luôn là dịp để trẻ con học lễ nghi: chào hỏi, nhường miếng ngon cho người lớn tuổi. Nhờ nề nếp ấy, gia đình đoàn kết, tránh tranh chấp thừa kế, con cháu lớn lên có đạo đức, dễ thành công.
Ngày nay, nhiều gia đình hiện đại bỏ qua điều này, dẫn đến xung đột, ly tán. Nhưng những dòng họ giữ gìn nề nếp thường có con cháu hiếu thảo, học hành giỏi giang, sự nghiệp vững vàng. Phúc lộc ở đây không chỉ là tiền bạc mà còn là sức khỏe tinh thần, gia đạo yên vui.
* Thông tin chỉ mang tính chiêm nghiệm
