Trẻ em có chỉ số cảm xúc (EQ) thấp thường gặp khó khăn trong việc đạt được thành công. Điều này chủ yếu do các em luôn cảm thấy tự ti và gặp rắc rối trong việc giao tiếp cũng như ứng xử, dẫn đến việc xây dựng mối quan hệ xung quanh trở nên căng thẳng. Ngược lại, có những em lại tỏ ra quá kiêu ngạo về bản thân, không nhận ra giới hạn và khả năng của mình, từ đó từ chối đối mặt với những thực tế và ngại ngần trước những thách thức trong đời sống.
Để giúp trẻ phát triển tốt hơn, cha mẹ có thể chú ý đến một số dấu hiệu để nhận biết trẻ có chỉ số EQ thấp và thực hiện các biện pháp can thiệp ngay từ khi còn nhỏ.
Không giữ được bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh
Khi trẻ nhỏ cảm thấy xấu hổ và phản ứng một cách bối rối, có thể bạn nên suy nghĩ rằng trẻ đang gặp khó khăn về mặt cảm xúc. Cha mẹ cần tự đặt câu hỏi: Nguyên nhân nào khiến trẻ hành xử như vậy? Liệu rằng cha mẹ có đang gặp phải những vấn đề tương tự không? Đôi khi, cách cư xử của trẻ có thể là phản ánh từ thái độ của cha mẹ hằng ngày.
Theo các chuyên gia, những dấu hiệu của trẻ có chỉ số cảm xúc (EQ) thấp có thể xuất hiện rất sớm, ngay từ khi trẻ mới chỉ 1 tuổi. Trẻ có EQ thấp thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc của chính mình, dễ dàng bị kích thích và không kiềm chế được cơn giận. Những trẻ này thường rất dễ chịu tác động từ các yếu tố bên ngoài. Chỉ cần một tình huống bất ngờ như trời đổ mưa trong một buổi dã ngoại, hay tủ lạnh không còn sữa mà bé yêu thích... cũng có thể làm cho trẻ trở nên phấn khích và không giữ được bình tĩnh.
Theo các chuyên gia, những dấu hiệu của trẻ có chỉ số cảm xúc (EQ) thấp có thể xuất hiện rất sớm, ngay từ khi trẻ mới chỉ 1 tuổi
Giao tiếp không kiểm soát, dễ đổ lỗi cho người khác.
Nhiều đứa trẻ có xu hướng nói ra mọi điều chúng nghĩ mà không nghĩ đến hậu quả. Một số người có thể cho rằng đó là do chúng có tính cách thật thà, không giả tạo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trí tuệ cảm xúc (EQ) của những đứa trẻ này là khá thấp. Chúng thường chỉ chú ý đến sự thoải mái của bản thân mà không quan tâm đến cảm xúc của người khác, điều này có thể dẫn đến việc trẻ đánh mất những mối quan hệ tốt đẹp và gặp khó khăn trong việc đạt được thành công trong cuộc sống. Đây là một thói quen rất tiêu cực, và nếu con bạn có dấu hiệu như vậy, hãy cố gắng hướng dẫn chúng thay đổi.
Ngoài ra, những trẻ có EQ thấp còn thường có xu hướng đổ lỗi cho những người xung quanh. Chúng không bao giờ thừa nhận sai lầm của bản thân và không chấp nhận những ý kiến phê phán từ người khác. Trẻ thường xuyên phàn nàn về những tình huống xung quanh và cảm thấy không có điều gì làm cho chúng vui vẻ.
Nhiều đứa trẻ có xu hướng nói ra mọi điều chúng nghĩ mà không nghĩ đến hậu quả
Làm cho người khác cảm thấy thiếu sót
Có những người thường xuyên nói về khuyết điểm của người khác mà không xem xét cảm xúc của họ. Như một nhà văn đã nói: "Trí tuệ cảm xúc không đơn thuần là khả năng giao tiếp, mà còn là khả năng lựa chọn thời điểm im lặng, giữ gìn những điều mình đã nhận ra, và bảo vệ lòng tự trọng của người khác". Những người có trí tuệ cảm xúc cao thường biết rõ điều gì nên nói và điều gì nên giữ lại.
Có những người thường xuyên nói về khuyết điểm của người khác mà không xem xét cảm xúc của họ
Để giúp con cải thiện những vấn đề này, cha mẹ có thể thực hiện những bước sau:
1. Trước hết, cha mẹ cần nỗ lực nâng cao bản thân, từ cách giao tiếp đến hành động, trở thành tấm gương cho con trẻ.
2. Đừng lấy lý do "con còn nhỏ" để bỏ qua. Nếu bạn nhận thấy con có dấu hiệu thiếu trí tuệ cảm xúc, hãy trực tiếp nhắc nhở và thực hiện những thay đổi nhỏ.
3. Quan trọng là tăng cường giao tiếp với trẻ. Ngoài việc dạy qua hành động, việc dạy bằng lời cũng rất quan trọng. Hãy khen ngợi và khuyến khích con khi chúng làm tốt, đồng thời nhẹ nhàng nhắc nhở khi có sai sót. Cách này sẽ giúp thắt chặt tình cảm gia đình và giảm bớt sự ngại ngùng trong việc chia sẻ.
4. Dạy trẻ nhận diện cảm xúc như giận dữ, sợ hãi hay hoang mang. Trẻ cần hiểu rõ những cảm xúc này để có thể xử lý cảm xúc của chính mình. Trước hết, hãy an ủi trẻ, sau đó mới tìm hiểu lý do và lắng nghe những gì trẻ muốn chia sẻ, rồi mới cùng nhau phân tích. Quan trọng nhất là cha mẹ tạo ra một môi trường giúp trẻ cảm thấy an toàn và tự tin bày tỏ cảm xúc.
5. Đọc sách cũng là một cách tốt để phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ. Một cách khác hữu ích là khuyến khích trẻ viết nhật ký hoặc tham gia thể dục thể thao. Việc viết nhật ký hàng ngày giúp trẻ nhìn lại và học hỏi từ những bài học trong quá khứ, trong khi thể dục thể thao không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh mà còn mở rộng các mối quan hệ xã hội, giúp trẻ trở nên hòa đồng và vui vẻ hơn.
