Qua vẻ bề ngoài
Con người ta sinh ra, ngoại hình là một trong những thứ không thể lựa chọn. Hoặc theo thời gian, bị dòng đời vùi lập, khiến bản thân mang thương tật gớm ghiếc không thể chữa lành. Vậy nên, làm người đừng trông mặt mà bắt hình dong, đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài. Đừng thấy người ta xấu xí mà coi thường. Đừng trông vẻ mặt của họ bặm trợn mà nghĩ đó là dân giang hồ. Cũng đừng thấy họ ăn mặc khác người mà nghĩ họ không được ăn học tử tế, chơi bời lêu lổng.
Có câu chuyện thế này, một cụ già có vết sẹo trên mặt thường bị đồn thổi là dân anh chị, nhân cách không đứng đắn, nhưng thực chất đó là hệ quả của những năm tháng trai trẻ, chiến đấu vì đất nước. Đánh giá người tốt, kẻ xấu qua vẻ bề ngoài, là một sai lầm trong giao tiếp, và rất dễ kết lầm bạn, tin lầm người. Không phải ai sinh ra cũng xinh đẹp. Không phải người giàu nào cũng thích phô trương. Có người xấu xí nhưng chân tâm lương thiện. Lại có kẻ nghèo hèn, nhưng thích vay mượn, để bản thân trở nên hào nhoáng.
Qua lời nói
Ông bà ta có câu: Mật ngọt chết ruồi. Xưa nay, kẻ tiểu nhân ưa xu nịnh, người tốt thì thẳng như ruột ngựa. Kẻ bụng bồ dao găm thường miệng nam mô lời phật, người thật lòng lời lại roi vọt đắng cay. Lòng người như sông sâu, lời nói bên ngoài chỉ là gió bay. Ngày mai ai biết được, kẻ từng xu nịnh ta đến tận mây xanh, có thể cầm dao đâm vào lưng ta một nhát chí mạng.
Qua lời đồn thổi
Có một câu chuyện ngạn ngữ rằng, chú lừa nọ sau một ngày cày bừa vất vả, bèn than với chó rằng: “Tôi mệt quá. Ước gì ngày mai được nghỉ ngơi một hôm”. Chó nghe xong, bèn kể lại với mèo: “Tôi vừa gặp anh lừa, anh ấy muốn nghỉ ngơi một ngày. Cũng không thể trách, chủ bắt anh ấy làm việc nhiều quá.” Mèo nghe xong, bèn kể với gà: “Anh lừa không muốn làm việc cho chủ nữa, vì ông ấy bóc lột quá đáng. Có lẽ người khác sẽ đối xử tốt hơn với gia súc của mình.” Gà nghe xong bèn kể với chủ: “Anh lừa mệt quá rồi, không muốn làm việc cho ông nữa.” Chủ nghe xong, không phân định đúng sai, bèn giết chết chú lừa tội nghiệp.
Bạn vĩnh viễn không biết rằng bản thân mình ở trong miệng người khác có bao nhiêu phiên bản. Vậy nên đánh giá người khác miệng lưỡi thiên hạ là hết sức sai lầm. Nếu bạn không mù, thì đừng quen biết một ai qua miệng không xương.
