1. Đặc điểm của cây "cỏ trường thọ"
Giảo cổ lam hay còn gọi là ngũ diệp sâm, thất diệp đảm, Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino, họ bầu bí Curcubitaceae. Ở Nhật Bản cây này được gọi là cây trường sinh, Trung Quốc gọi là Jiaogulan, sâm nam.
Giảo cổ lam có thân mảnh, leo nhờ tua cuốn đơn ở nách lá. Cây cái và cây đực riêng biệt. Lá kép có hình chân vịt.
Cây còn có nhiều tên thể hiện sự quý hiếm như ngũ diệp sâm, sâm phương nam, cây cỏ thần kỳ…
Cụm hoa có hình chuỳ, nhiều hoa nhỏ màu trắng, cánh hoa rời nhau xoè hình sao, bao phấn dính thành đĩa, bầu có 3 vòi nhuỵ.
Quả khô có hình cầu, đường kính khoảng 5 – 9 mm, khi chín có màu đen.
2. Lịch sử sử dụng Giảo cổ lam
Giảo cổ lam có tên khoa học là Gynostemma pentaphyllum, là dạng cây thảo, có thân mảnh. Giảo cổ lam đã được ghi trong sách cổ “Nông chính toàn thư hạch chú” quyển hạ năm 1639 của Trung Quốc và được các vua chúa Trung Quốc sử dụng để tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ, làm đẹp. Do vậy, giảo cổ lam còn được gọi là cỏ trường thọ.
Vào năm 1976, khi nghiên cứu một bộ lạc có tuổi thọ bình quân là 98 sống trên vùng núi cao, người Nhật Bản đã tình cờ phát hiện ra người dân nơi đây đã dùng Giảo cổ lam chế biến thành trà uống hàng ngày, để tăng cường sức khỏe. Người dân Nhật gọi giảo cổ lam là Phúc âm thảo.
Năm 1997, lần đầu tiên, GS. Phạm Thanh Kỳ cùng các cộng sự đã phát hiện một quần thể Giảo cổ lam mọc tự nhiên trên núi Fansipan (Lào Cai) ở độ cao 1500m.
Hàng trăm công trình nghiên cứu khoa học tại Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam đã ghi nhận tác dụng của giảo cổ lam: giảo cổ lam chứa hơn 100 hoạt chất saponin có cấu trúc tương tự nhóm dammaran trong nhân sâm. Những hoạt chất này có tác dụng giúp giảm cholesterol toàn phần, giảm triglycerid, ngăn ngừa hình thành các mảng xơ vữa ở động mạch, ổn định đường huyết và huyết áp…
Kể từ khi phát hiện ra giảo cổ lam, GS.TS. Phạm Thanh Kỳ (Thầy thuốc nhân dân, Nguyên hiệu trưởng trường ĐH Dược Hà Nội) đã đăng ký đề tài khoa học cấp nhà nước, cùng với đó là rất nhiều nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước để làm rõ tác dụng của giảo cổ lam.
3. Những công dụng chính của giảo cổ lam được kể đến như sau:
– Giúp bình ổn huyết áp, chống kết tụ tiểu cầu, làm tan huyết khối, ngăn ngừa sơ vữa mạch, các tai biến về tim, mạch, não.
– Chống lão hóa, ngăn ngừa stress, giúp ăn ngon miệng, ngủ ngon giấc.
– Ngăn ngừa ung thư não, phổi, dạ dày, thận, vú, tử cung, da, tuyến tiền liệt, tuyến giáp. Ngoài ra giảo cổ lam giúp bệnh nhân sau phẫu thuật, chiếu tia xạ, truyền hóa chất ăn ngủ tốt, mau hồi phục sức lực.
– Làm giảm đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường, giúp giảm các biến chứng do bệnh tiểu đường gây ra.
– Bảo vệ tế bào gan rất mạnh trước sự tấn công của các chất gây độc, làm tăng tiết mật và làm tăng đáp ứng miễn dịch tế bào khi chiếu xạ hoặc gây độc tế bào bằng hóa chất…
Giáo sư, tiến sĩ khoa học Trần Văn Sung – Nguyên Viện trưởng Viện Hóa học: “Việc tìm thấy chất phanosid hạ đường huyết mạnh, gypenosid chống u và bây giờ là adenosin tốt cho tim mạch chứng minh chất lượng giảo cổ lam Việt Nam rất tốt. Đây là loại cây đặc biệt rất cần được bảo vệ và phát triển thành những thuốc quý phục vụ thị trường trong nước cũng như xuất khẩu”.
