Trước khi đón năm mới, người Việt sẽ chuẩn bị 3 lễ cúng tiễn năm cũ, bao gồm cúng Rằm tháng Chạp, cúng ông Công ông Táo (23 tháng Chạp) và cúng tất niên. Trong đó, Rằm tháng Chạp là lễ sớm nhất, cũng là thời điểm đánh dấu sự tất bật cho một mùa Tết Nguyên đán đã chính thức bắt đầu.
Chuẩn bị lễ cúng Rằm tháng Chạp
Cúng Rằm thường không quá cầu kỳ, giống các nghi thức khác lễ này cần chuẩn bị hai phương diện: đồ lễ và văn khấn. Đồ lễ là lễ vật dâng lên thần linh, gia tiên và văn khấn là bài khấn nguyện gửi gắm tâm tư nguyện vọng của con cháu tới các bậc anh linh. Đồ cúng Rằm tháng Chạp cũng tương tự như các ngày Rằm khác trong năm, nếu có thay đổi thì chỉ là một số chi tiết nhỏ không quá quan trọng.
Về đồ lễ, gia đình nào đơn giản chỉ cần cúng lễ chay gồm trầu cau, hoa quả, hoa tươi, hương đèn, nước sạch và nến. Hiện nay, quả Phật thủ rất được ưa chuộng, bày ban thờ tươi lâu và ý nghĩa lại tốt đẹp; ngoài ra, có thể sử dụng các loại quả thông thường như táo, cam, dưa hấu, chuối…. Các loại hoa thường dùng là hoa huệ và hoa cúc - hai loài hoa được coi là có ý nghĩa tâm linh đặc biệt.
Gia đình nào muốn tươm tất hơn thì bày biện lễ mặn gồm các món ăn truyền thống như xôi gấc tượng trưng cho may mắn, gà luộc đại diện cho sung túc, giò chả, nem rán, món xào, canh măng miến và đặc biệt, có thể thêm bánh chưng cho không khí ngày cận Tết càng thêm đầm ấm. Lễ vật chuẩn bị cho cúng Rằm không cầu kỳ sang trọng, chỉ cần thành tâm thành ý, thể hiện sự trân trọng của gia chủ là đủ.
Cúng Rằm tháng Chạp cần phải lưu ý những gì?
Rằm tháng Chạp là một trong những ngày Rằm được các gia đình chú trọng. Vì vậy từ thủ tục, chuẩn bị đồ lễ dâng cúng cũng như cách khấn cúng đều được lưu ý.
Việc chuẩn bị đồ lễ cúng Rằm cần phải chuẩn bị lễ dâng lên thần linh và gia tiên. Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của từng gia đình có thể chuẩn bị mâm lễ là lễ chay hay lễ mặn.
Song trên mâm lễ cúng dâng lên các vị thần linh và tổ tiên gia đình không thể thiếu trầu cau, hương, nến , hoa tươi, quả (có thể là ngũ quả, tam quả), nước sạch.
Đối với lễ cúng chay, mâm lễ bao gồm: Hương, hoa tươi, hoa quả, trầu cau, nước sạch, nến hoặc đèn dầu, tiền vàng…
Đối với lễ cúng mặn, mâm lễ bao gồm: Thịt luộc, xôi (hoặc bánh chưng), giò/chả, các món mặn khác và rượu. Với quan niệm màu đỏ mang lại may mắn, nhiều gia đình thương đồ xôi hoặc mua xôi gấc để cúng vào ngày Rằm.
Đồ lễ cúng Rằm tháng Chạp
Tùy theo cách thức tiến hành lễ cúng là lễ chay hay mặn mà có sự chuẩn bị khác nhau. Nhìn chung, đồ lễ cúng Rằm tháng Chạp thường có:
- Lễ cúng chay: Hương, hoa tươi, hoa quả, trầu cau, nước sạch, nến hoặc đèn dầu, tiền vàng…
- Lễ cúng mặn: Thịt gà luộc, xôi (hoặc bánh chưng), giò/chả, các món mặn khác và rượu. Hiện nay, nếu không cúng rằm tháng Chạp bánh chưng, người dân thường cúng bằng xôi gấc với quan niệm màu đỏ của xôi gấc mang lại may mắn cho các gia đình.
Nhìn chung, đồ lễ cúng rằm tháng Chạp không quá cầu kỳ hay coi trọng về số lễ vật cúng, miễn sao thể hiện thành tâm của gia chủ.
