Theo sách “Hoàng đế nội cung”, ngũ cốc có thể nuôi dưỡng, ngũ quả dùng để hỗ trợ… Điều này nhấn mạnh vị trí quan trọng của ác loại ngũ cốc như gạo, kê, đậu, lúa mì trong việc nuôi dưỡng sự sống. Nhóm thực phẩm này cung cấp năng lượng tức khì cho cơ thể.
Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người tìm đến những loại thực phẩm đắt tiền để bồi bổ cơ thể. Trên thực tế, những món ăn bình dân, dễ nấu lại chính là món bổ dưỡng nhất, là nền tảng để phục hồi cơ thể.
Cháo ngũ cốc là một trong những món như thế. Thưởng thức một bán cháo nóng ấm vừa cung cấp năng lượng, tạo ra khí huyết cho cơ thể.
Lợi ích của việc ăn cháo ngũ cốc
Theo Đông y, cháo ngũ cốc (hoặc cháo thập cốc) là món ăn tốt trong trường hợp tỳ vị suy yếu, dinh dưỡng không cân bằng. Những người thiếu khí huyết, tỳ vị yếu thường gặp các biểu hiện như tay chân lạnh, sắc mặt nhợt nhạt, mệt mỏi, hay chóng mặt khi đứng lên quá nhanh, khó ngủ…
Khi huyết không tự sinh ra mà được hình thành từ tinh chất của những thứ mà chúng ta đưa vào cơ thể, thông qua sự vận hành của tỳ vị. Vì vậy, tỳ vị được coi là nguồn sản xuất khí huyết của cơ thể.
Ngũ cốc (bao gồm kê, đại mạch, gạo, đậu…) có đặc điểm chung là tính bình, không quá lạnh cũng không quá nóng; có vị ngọt tự nhiên; đi vào kinh tỳ và vị. Cơ thể có thể dễ dàng hấp thu và chuyển hóa các chất trong nhóm thực phẩm này.
Nấu ngũ cốc thành cháo giúp hệ tiêu hóa dễ dàng hoạt động để xử lý các thực phẩm này, giúp cơ thể hấp thụ dưỡng chất tốt hơn. Tỳ vị không làm việc quá sức. Quá trình thu nhận và chuyển hóa dinh dưỡng thành khí và máu diễn ra hiệu quả hơn.
Giá trị dinh dưỡng của cháo ngũ cốc theo khoa học hiện đại
Cháo ngũ cốc là kho dinh dưỡng, cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể. Món ăn này cung cấp nhiều chất xơ hòa tan có tác dụng hỗ trợ hoạt động của đường ruột, ngăn ngừa táo bón, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng. Các loài ngũ cốc chứa carbohydrate phức (tinh bột chậm) giúp cung cấp năng lượng ổn định cho cơ thể, giúp đường huyết không tăng đột ngột.
Ngoài ra, các nguyên liệu của món cháo ngũ cốc còn chứa các khoáng chất như magie, mangan, kẽm hỗ trợ enzyme và chuyển hóa tế bào. Sắt và đồng trong món này tham gia quá trình tạo nên huyết sắc tố trong hồng cầu. Vitamin nhóm B (đặc biệt là B6 và B9) có vai trò quan trọng trong việc tạo máu ở tủy xương.
Ăn cháo ngũ cốc giúp giải phóng năng lượng một cách từ từ, ổn định, không khiến mức năng lượng trong cơ thể tăng lên nhanh rồi tụt đột ngột nên tránh được cảm giác uể oải, chóng váng như khi ăn các món chứa nhiều đường tinh luyện.
Một số nguyên liệu bổ sung giúp tăng giá trị dinh dưỡng cho món cháo ngũ cốc
Để gia tăng dinh dưỡng cho món ăn, bạn có thể bổ sung thêm các nguyên liệu có tính bổ tỳ, dưỡng huyết như củ mài, hạt sen, táo đỏ, ý dĩ. Trong đó:
Hạt sen có tác dụng dưỡng âm, bổ tỳ, an thần, cải thiện các triệu chứng của tình trạng thiếu khí huyết như tim đập nhanh nhẹ, hồi hộp, lo âu, mất ngủ, hay ngủ mơ.
Táo đỏ là vị thuốc bổ máu tự nhiên nhờ chứa nhiều sắt, polysaccharides, polyphenol, giúp cải thiện tình trạng thiếu máu nhẹ. Sử dụng đều đặn sẽ giúp làn da trở nên hồng hào hơn.
Ý dĩ rang có tác dụng trừ thấp, kiện tỳ, giải cảm giúp giảm cảm giác uể oải, nặng nề. Khi thấp khí trong cơ thể được loại bỏ, khí huyết sẽ lưu thông tốt hơn, tạo cảm giác ấm áp, nhẹ nhàng từ bên trong.
Củ mài hay còn gọi là hoài sơn có tác dụng bổ thận, kiện tỳ, chống suy nhược, giúp tăng cường khả năng hấp thu, chuyển hóa tinh bột và dưỡng chất trong cơ thể, giúp hình thành khí huyết tốt hơn.
Ai nên dùng cháo ngũ cốc?
Cháo ngũ cốc là món ăn có tính bình, ấm nhẹ, không dễ gây nóng trong, nổi mụn, khó tiêu. Các nguyên liệu được nấu chín mềm nên dễ hấp thu, không tích trữ mỡ thừa.
Món ăn này được khuyên dùng với những người có tỳ vị yếu, ăn uống kém; người mới ốm dậy hoặc cơ thể suy nhược; người có tay chân lạnh, thường xuyên chóng mặt; người làm việc trí óc, căng thẳng kéo dài; phụ nữ sau kỳ kinh nguyệt, sau sinh…
Người khỏe mạnh ăn món cháo ngũ cố này là một cách bảo dưỡng cơ thể, giúp phòng ngừa tình trạng thiếu khí huyết.
Một tuần có thể ăn cháo ngũ cốc 2-3 lần.
Cách nấu cháo ngũ cốc
Có nhiều cách nấu cháo ngũ cốc khác nhau. Tùy theo điều diện, sở thích, bạn có thể chọn các nguyên liệu cho phù hợp.
Bạn có thể nấu gạo lứt đen, lứa mạch, đậu đỏ, đậu đen, đậu xanh.
Ngoài ra, có thể dùng đậu đen, đậu xanh, lạc, vừng đen, gạo lứt.
Sử dụng gạo nếp, gạo đen, đậu đỏ, lạc, nhân hạt óc chó, mè đen, kỷ tử cũng là một món cháo hấp dẫn.
Nếu không dùng gạo, bạn có thể thay thế bằng kê. Cháo kê kết hợp với táo đỏ, kỷ tử cũng là một lựa chọn thơm ngon, dễ ăn.
