Sáng 29/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) gồm 11 chương, 141 điều. 454/465 đại biểu Quốc hội đã biểu quyết tán thành (chiếm 93,42% tổng số đại biểu). Luật Bảo hiểm xã hội sử đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Đóng bảo hiểm xã hội 15 năm được hưởng lương hưu hằng tháng
Một trong những thay đổi nổi bật trong việc sử đổi luật lần này là giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) để được hưởng lương hưu của người lao động.
Nghị quyết số 28-NQ/TW đặt ra nhiệm vụ sử cải cách với nội dụng sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí của người lao động. Hướng thay đổi là giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm và hướng tới 10 năm. Mức hưởng lương hưu sẽ được tính toán cho phù hợp nhằm tạo điều kiện cho những người lao động lớn tuổi nhưng số năm tham gia BHXH thấp có thể tiếp cận và được hưởng quyền lợi BHXH.
Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) lần này quy định người lao động được hưởng lương hưu hằng tháng khi đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên. Đây là quy định có lợi cho những người lao động tham gia BHXH không liên tục hoặc tham gia BHXH muộn có cơ hội tích luỹ đủ 15 năm đóng BHXH. Theo Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, người lao động sẽ phải đóng đủ 20 năm BHXH để được hưởng lương hưu hằng tháng. Khi đó, người lao động đóng từ đủ 15 năm BHXH trở lên sẽ có cơ hội nhận lương hưu thay vì phải nhận BHXH một lần.
Lưu ý, quy định về số năm tham gia BHXH tối thiểu này sẽ không áp dụng với trường hợp hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động.
Tỷ lệ hương lương hưu đối với lao động nam và lao động nữ tham gia BHXH 15 năm được Luật BHXH sửa đổi quy định mức tối đa là 75%.
Quy định về mức lương hưu hằng tháng
Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội sử đổi có các quy định cụ thể về mức lương hưu hằng tháng.
Theo đó, mức lương hưu hằng tháng của đối tượng đủ điều kiện hưởng lương hưu được quy định tại điều 64 của Luật này:
- Với lao động nam: Mức lương hưu hằng tháng bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại điều 72 của Luật này, tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm một năm tham gia BHXH thì tính thêm 2% và mức tối đa là 75%.
Trường hợp lao động nam có thời gian tham gia BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức hưởng lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH được quy định tại Điều 72 của Luật này, tương ứng với 15 năm tham gia BHXH. Sau đó, cữ thêm mỗi năm đóng BHXH thì được tính thêm 1%.
- Với lao động nữ: Mức lương hưu hằng tháng bằng 45% mức tiền lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 của Luật này, tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì được tính thêm 2% và mưucs tối đa bằng 75%.
Không giảm tỉ lệ phần trăm hưởng lương hưu với trường hợp nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng; giảm 1% với trường hợp nghỉ hưu trước tuổi từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng.
Luật cũng nêu rõ việc tính lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà thời gian tham gia BHXH theo quy định của điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên nhưng có thời gian đóng BHXH ở Việt Nam dưới 15 năm thì mỗi năm đóng trong thời gian này được tính bằng 2,25 mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 của Luật này.