Cúng ông Công ông Táo trước ngày 23 được không?
Theo thạc sĩ, chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển, Viện nghiên cứu Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam cho hay, lễ cúng ông Công ông Táo tốt nhất là vào giờ Ngọ (11h - 13h) tối 22 và 23 tháng Chạp khi các thần quy tụ chuẩn vị về trời. Tùy vào điều kiện từng gia đình mà lễ cúng có thể khác nhau. Có gia đình cúng vào buổi sáng hoặc buổi chiều ngày 23 nhưng cũng có gia đình đã thực hiện lễ cúng trước đó 1 ngày.
Tuy nhiên, nếu không bận việc gì thì gia chủ nên hoàn tất việc cúng ông Công ông táo trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp để kịp giờ các thần lên thiên đình.
Bởi mỗi năm chỉ có một ngày Ngọc hoàng nghe các Táo báo cáo, do đó Táo quân cần phải lên thiên đình đúng giờ để kịp vào chầu.
Nếu Táo nào lên thiên đình sớm thì phải chờ đến ngày thiết triều và táo nào lên muộn thì không tham gia được. Chính vì thế, các gia đình không nên cúng sau ngày 23.
Cúng ông Công Táo trước ngày 23 có ảnh hưởng gì không?
Tục lệ cúng ông Công Táo đã có từ rất lâu, nếu gia đình bạn có việc không thể cúng đúng ngày 23 được thì cúng trước có sao không? Câu trả lời là không nên, vì cúng trước thì các thần chưa thể lên thiên đình được. Tuy nhiên, việc cúng trước không quá ảnh hưởng đến thời vận sau này
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Trọng Tuệ, thì: "Đa số mọi người chỉ cúng tiễn ông Công, ông Táo đến ngày cuối cùng của năm lại không cúng mời Táo quân về. Trường hợp không mời thì các ông cũng vẫn về lại gia đình, nhưng việc được mời về sẽ tôn nghiêm hơn”.
Lễ cúng ông Công ông Táo cần phải chuẩn bị gì?
Một lễ cúng ông Công ông Táo đầy đủ gồm mâm cỗ mặn hoặc cỗ chay cùng các lễ vật như hoa quả, tiền vàng, trà, trầu cau và cá chép, đặc biệt kiêng kỵ thịt chó, thịt chim. Ngoài ra, lễ vật không thể thiếu 3 bộ áo mũ Táo quân gồm 1 bộ không có cánh chuồn dành cho Táo bà và 2 bộ có cánh chuồn dành cho 2 Táo ông. Cả 3 bộ đều phải có kèm đủ hia hài và màu sắc tùy theo ngũ hành của năm.
Mỗi gia đình nên chuẩn bị 3 con cá chép thật hoặc 3 con cá chép giấy với ý nghĩa làm “ngựa” tiễn ông Công ông Táo về trời và không được phép ném cá chép từ trên cao xuống hồ. Hơn nữa, nếu có ý định phóng sinh cá chép thật thì nên có kế hoạch trước đó để chọn nơi phóng sinh sạch sẽ.
Ông Công ông Táo là ai?
Thần Táo quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ công, Thổ địa, Thổ kỳ của Lão giáo Trung Quốc, nhưng được Việt hóa thành sự tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc, và người dân vẫn quen gọi chung là Táo quân hoặc ông Táo.
Theo tích của người Việt, Thị Nhi có chồng là Trọng Cao. Tuy ăn ở mặn nồng tha thiết với nhau nhưng họ mãi không có con, vì vậy dần dà Trọng Cao hay kiếm chuyện xô xát, dằn vặt vợ.
Một hôm, chỉ vì chuyện nhỏ, Cao lại gây thành chuyện lớn, đánh Thị Nhi và đuổi đi. Nhi bỏ nhà, lang thang đến xứ khác và gặp Phạm Lang. Phải lòng nhau, hai người kết thành vợ chồng. Phần Trọng Cao sau khi nguôi giận thì quá ân hận nhưng vợ đã bỏ đi xa rồi. Day dứt và nhớ quay quắt, Cao lên đường tìm kiếm vợ.
Ngày này qua tháng nọ, tìm mãi, hết gạo hết tiền, Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường, cuối cùng tình cờ mò vào xin ăn đúng nhà của Thị Nhi nhằm lúc Phạm Lang đi vắng. Nhận ra người hành khất là chồng cũ, Nhi mời vào nhà nấu cơm cho ăn. Đúng lúc đó, Phạm Lang trở về. Nhi sợ chồng nghi oan nên giấu Cao dưới đống rạ sau vườn.
Chẳng may đêm ấy, Phạm Lang nổi lửa đốt đống rạ để lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Nhi lao mình vào cứu Cao ra. Thấy Nhi nhảy vào đống lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy theo. Cả ba đều chết trong đám lửa.
Ông Công ông Táo là ai? Theo truyện dân gian, đó là người phụ nữ và 2 người chồng, duyên nghiệp khiến họ cùng chết trong đống lửa.
Thượng đế thương tình thấy 3 người sống có nghĩa có tình nên phong cho làm vua bếp hay còn gọi là Định phúc Táo quân, giao cho người chồng mới làm Thổ công trông coi việc trong bếp, người chồng cũ làm Thổ địa trông coi việc trong nhà, còn người vợ làm Thổ kỳ trông coi việc chợ búa.
