Tháng Chạp là tháng cuối cùng của năm. Tháng Chạp cũng là lúc chuẩn bị "tống cựu, nghinh tân", tiễn những điều cũ và đón những điều an lành trong năm mới. Lễ cúng Rằm tháng Chạp nhìn chung không có nhiều khác biệt so với những ngày Rằm khác. Tuy nhiên, đây là ngày Rằm cuối cùng của năm nên nhiều gia đình cũng chuẩn bị tươm tất hơn, phần vì tạ ơn Gia tiên, thần linh, phần còn lại là cầu mong những điều lành trong năm mới.
Mâm cỗ cúng Rằm tháng Chạp cần những gì?Tuỳ theo văn hoá của mỗi nơi và điều kiện của mỗi gia đình mà mâm cúng Rằm tháng Chạp sẽ chuẩn bị lớn nhỏ khác nhau. Dù giản dị hay linh đình thì về cơ bản mâm cỗ cúng không thể thiếu được những phần sau.
Có gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng chay và mặn.
Cỗ cúng chay Rằm tháng Chạp gồm những gì?
Mâm cúng chay ngày Rằm cuối năm ít hay nhiều, to hay nhỏ thì cũng đều cần đủ đầy 5 thành phần là hương, hoa, đăng, quả, thực. Dễ hiểu hơn chính là hương (nhang), hoa tươi, đèn (hoặc nến), quả tươi và các món ăn chay.
Hương (nhang) thường chọn loại hương tự nhiên, không dùng loại có nhiều chất hoá học gây ảnh hưởng đến sức khoẻ. Hoa tươi bạn có thể chọn những loại hoa dâng lên ban thờ như hoa cúc, hoa huệ...
Đối với quả tươi, có nhiều sự lựa chọn hơn. Tuy vậy, trong đĩa hoa quả có thể chọn ngũ quả để tượng trưng cho sự đủ đầy và cân bằng, chẳng hạn như lựu đỏ, thanh long, táo, cam, phật thủ... Bên cạnh đó, nếu không dùng nến có thể dùng đèn thắp sáng, tuy nhiên dùng nến sẽ mang lại cảm giác ấm cúng hơn.
Ngoài ra, mâm cỗ chay cúng Rằm tháng Chạp không thể thiếu được những món như rau củ luộc, canh nấm, nem chay rau củ, bánh chưng đậu xanh...
Cỗ cúng mặn Rằm tháng Chạp gồm những gì?
Gà luộc cánh tiên
Trong mâm cỗ cúng ngày Rằm tháng Chạp không thể thiếu được một con gà luộc cánh tiên. Gà nên chọn gà trống để dâng cúng, vừa thể hiện được sự chu đáo, dáng gà bày mâm cúng lại đẹp. Gà luộc cánh tiên da căng bóng, màu vàng đẹp, đầu ngẩng cao, hai cánh xoè ra, có thể trang trí cho gà ngậm bông hoa hồng.
Xôi gấc đỏ
Đĩa xôi gấc đầy đặn, đỏ au tượng trưng cho sự may mắn. Ngoài xôi gấc đỏ, bạn có thể đồ xôi đỗ hoặc xôi hạt sen.
Canh miến/canh bóng thả
Trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Chạp không thể thiếu được bát canh. Để mâm cỗ thêm đủ đầy, bạn có thể nấu canh miến, canh măng mọc, canh bóng thả đầy đủ màu sắc.
Giò cắt hoa
Những đĩa giò, chả được cắt tỉa hình hoa đẹp mắt góp phần giúp mâm cỗ thêm trọn vẹn. Ngoài ra, nhiều chị em nội trợ cũng làm các món giò đủ hương vị màu sắc như giò cuốn ngũ sắc, giò cuốn tai heo...
Bánh chưng
Một đĩa bánh chưng xanh gợi thêm không khí xuân mới thật gần. Màu xanh của bánh chưng sẽ giúp mâm cỗ thêm hài hoà.
Món xào (rau xào thập cẩm, thịt bò xào dứa, lòng gà xào giá...)
Món xào trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Chạp rất đa dạng, từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ nấu đến cầu kỳ, chẳng hạn như rau cải chíp xào nấm hương, thịt bò xào ớt chuông... Những món xào này phụ thuộc vào bạn cân đối với các món khác trong mâm cúng cho hài hoà.
(Lưu ý: Tùy phong tục vùng miền và từng gia đình để có mâm cỗ cúng phù hợp)
Những điều kiêng kỵ trong ngày Rằm tháng Chạp
Rằm tháng Chạp nên hạn chế vay mượn: Ngày rằm tháng Chạp còn được gọi là ngày Vọng vong, là thời điểm Mặt trăng và Mặt trời gần nhau nhất theo quan niệm dân gian. Các cụ xưa thường dạy trong ngày này phải giữ cho tâm hồn thanh tịnh, sạch sẽ.
Tránh làm vỡ bát đĩa cốc chén: Vào ngày rằm, các cụ xưa cực kì kiêng kị làm vỡ bát đĩa – bởi theo quan niệm dân gian, những ngày này mà bát đĩa vỡ mẻ là điềm báo xui rủi, kém may mắn .
Bát đĩa vỡ còn tượng trưng cho gia đình lục đục, vẫn biết chẳng ai cố tình đập vỡ bát nhưng tới tháng Chạp, bạn hãy cẩn thận với bát đĩa trên tay mình nhé.
Tránh gây gổ đánh nhau: Người ta quan niệm rằng tháng Chạp là lúc ngày cùng tháng tận, nếu trong những ngày này mà tranh cãi với người khác thì dễ ảnh hưởng đến vận trình năm mới, dễ gặp nhiều chuyện phiền phức rắc rối. Ngoài ra, ngày rằm tháng Chạp cũng là lúc mà thần thánh bề trên cùng ông bà tiên tổ về thăm con cháu, có thể nhìn và nghe thấy những điều sai trái chúng ta làm, nếu cố tình gây mâu thuẫn, không giữ hòa khí sẽ bị các đấng bề trên trách phạt.
Không nhặt, dùng tiền rơi ngoài đường: Trong những ngày cuối năm, bạn nên tránh nhặt tiền rơi. Người ta kiêng làm điều này trong tháng Chạp vì tiền người đường thường là tiền cúng lễ. Nếu nhặt tiền này về sẽ mạng vận rủi theo mình, đem lại những điều xui xẻo.
