"Lươn trông trăng" là gì? Liệu loại lươn này có thực sự tồn tại trong thực tế?
Dân gian kể về "lươn trông trăng," một loại lươn đồng lớn hơn so với lươn ruộng bình thường và có hai đặc điểm đặc biệt. Thứ nhất, chúng thích ăn xác động vật chết, như xác chó mèo ngoài đồng. Thứ hai, chúng thường xuất hiện vào đêm trăng tròn, ngẩng đầu lên nhìn trăng, vì thế được gọi là "lươn mặt trăng."
Chính vì những câu chuyện này mà nhiều người tin rằng loại lươn này không thể ăn được. Ở một số nơi, còn có quan niệm rằng lươn trông trăng có độc, ăn phải có thể gây ngộ độc hoặc thậm chí dẫn đến tử vong.
Vậy lươn "trông trăng" có thực sự tồn tại không? Nếu có, làm sao để phân biệt và tránh ăn phải vì nguy hiểm? Theo các ghi chép lịch sử, lươn trông trăng được nhắc đến từ thời nhà Minh ở Trung Quốc, với câu chuyện về một chàng trai ăn phải loại lươn này và chết vì ngộ độc. Từ đó, dân gian truyền miệng rằng lươn trông trăng rất độc.
Tuy nhiên, đây chỉ là truyền thuyết và không có bằng chứng xác thực về sự nguy hiểm của lươn đồng. Tại Việt Nam, việc ăn lươn đồng đã trở thành thói quen lâu đời, từ Nam ra Bắc, và chưa có trường hợp nào ghi nhận ngộ độc hay tử vong sau khi ăn lươn.
Thực tế, khi bắt lươn, bạn có thể thấy chúng đôi khi nhấc đầu khỏi mặt nước, điều này xảy ra khi môi trường nước bị ô nhiễm, thiếu oxy, khiến lươn phải nổi lên để thở. Lươn đồng thường hoạt động mạnh vào ban đêm, đặc biệt là những đêm trăng sáng, khiến việc bắt chúng trở nên dễ dàng hơn.
Mặc dù nhiều người lớn tuổi ở vùng quê cho rằng lươn càng lớn càng không ngon, có thể vì đó là "lươn trông trăng," nhưng những câu chuyện này phần lớn mang tính truyền thuyết và không có căn cứ khoa học.
Vì sao không nên ăn "lươn trông trăng"?
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng thường ăn xác động vật chết, điều này liên quan đến thói quen ăn uống của lươn đồng. Lươn là loài ăn thịt khá hung dữ, với chế độ ăn đa dạng bao gồm cá nhỏ, tôm, ếch, chim, thậm chí cả rắn.
Khi thiếu thức ăn, lươn không ngần ngại ăn xác động vật chết như chó, mèo. Những con lươn càng lớn thì càng tiêu thụ nhiều loại thức ăn này, khiến chúng có thể mang nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng, không phù hợp để ăn.
Ngoài ra, lươn lớn cũng được cho là có độc tính cao hơn. Dù độc tố không có trong thịt mà chủ yếu tập trung ở máu, nhưng độc tố này càng mạnh khi lươn càng lớn. So với lươn nhỏ, việc nấu chín lươn lớn và loại bỏ hoàn toàn nội tạng, máu trở nên phức tạp hơn. Nếu không nấu kỹ, nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao.