Diễn biến tâm lý kì lạ của sát thủ nổ xe Honda

(Phunutoday) - Dù hung thủ vụ nổ xe máy Honda ở Bắc Ninh khiến thai phụ và cháu bé 4 tuổi tử vong đã thừa nhận hành vi nhưng mấy ngày qua người trong gia đình vẫn không sao lý giải nổi gã em rể được đánh giá là hiền lành, thậm chí nhút nhát lại có thể ra tay một cách hèn hạ, giết chết chính chị dâu và cháu gái mình.
[links()]
Nhiều nhà tâm lý bắt tay vào phân tích con người Nguyễn Đức Tiềm đằng sau vẻ bề ngoài hiền như đất, ít nói lại gài mìn gây nổ xe máy khiến thai phụ Nguyễn Thị Quỳnh và cháu Nguyễn Khánh Vân (4 tuổi) tử vong. Thậm chí trước đó hắn cũng thực hiện hành vi này khiến người bạn thân của mình cụt chân, suýt vong mạng.

Tiến sĩ tâm lý Huỳnh Văn Sơn - Trưởng bộ môn tâm lý Trường ĐH Sư Phạm TP HCM: Cái hẫng hụt rất giản đơn đều có thể...

Tiến sĩ tâm lý Huỳnh Văn Sơn

Con người Tiềm được đánh giá là hiền lành, nhút nhát, thậm chí ít nói, nhưng khi mọi việc vỡ lở ra khiến ai cũng phải giật mình tự hỏi một người có học như anh ta (Tiềm từng  tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ - hệ tại chức - PV) lại có thể tráo trở một cách đáng sợ như vậy?

Câu hỏi đó tự chúng ta đặt ra và cũng tự chúng ta phải trả lời, bởi chúng ta không thể đồng hoá học vấn và trình độ văn hoá.

Hơn thế nữa, càng không thể lấy nhân cách con người so sánh với trình độ học vấn.

Có thể nói đây là một con người có kiểu hành vi khó kiểm soát và mọi phác thảo về chân dung hay diễn tiến tâm lý đều nằm ngoài những khả năng vạch ra dự án phát triển nhân cách.

Ở một góc độ khác, những biểu hiện hành vi này làm cho chúng ta có thể đặt một câu hỏi đặc biệt vì chuỗi hành vi không thống nhất, thiếu sự chuẩn mực và có những dấu hiệu xa lạ trong diễn tiến...

Dường như cái mâu thuẫn rất nhỏ, cái hẫng hụt rất giản đơn đều có thể làm cho tâm lý của kiểu đối tượng này bị “rúng động”. Đó chính là kiểu phản ứng thái quá.... Chúng ta có thể đặt vấn đề về kiểu phản ứng lạ lẫm và có dấu hiệu thiếu cân bằng của cá nhân này.

Mọi người đánh giá con người Tiềm hiền hành, ít nói, ít giao tiếp. Có thể sự đánh giá ấy là chủ quan nhưng cũng có phần đúng.

Những đối tượng có hành vi lầm lì lại là những đối tượng dễ hẫng hụt tâm lý và rất khó điều khiển hành vi của mình.

Dạng “tự kỷ nội tại” hay thiếu cân bằng tâm lý ấy sẽ thôi thúc chủ thể hành động một cách kinh khủng và dã man hơn bao giờ hết...

Thủ phạm Nguyễn Đức Tiềm. (nguồn: VNE)

Sau khi gài mìn hại chết chị dâu và cháu gái, đối tượng còn tỏ ra hết sức bình thường, điềm tĩnh với chính tội ác của mình, thậm chí vào thăm nạn nhân, đưa đón người cha của nạn nhân khi lên bệnh viện thăm cháu bé.

Kiểu hành vi máu lạnh này – từ ngữ dân gian hay gọi có thể diễn ra theo những định hướng: nhu cầu diễn kịch để tạo ra sự đồng cảm, sự vuốt ve để cảm thấy mình không thương tổn, sự kế hoạch hoá để trấn an, sự bình thường hoá để tránh những hậu quả nghiêm trọng...

Việc phản ứng với một hậu quả hành vi ở mỗi người mỗi khác. Điều căn bản có thể nhận thấy đó là người gây ra hậu quả sẽ ứng xử theo định hướng nhận thức của mình và cú “vượt rào” về tâm lý: bỏ chạy, trốn tránh, đóng kịch để tạo chứng cứ ngoại phạm, xoay chuyển tình thế theo hướng có lợi, vờ không hay biết, bối rối nội tại...

Sự lựa chọn theo hướng kinh khủng đã xảy ra đó là “bình chân như vại” và kịch sĩ ... Có thể nhận thấy hành vi này cần được nghiên cứu một cách sâu sắc và hệ thống hơn...

Nói thế để chúng ta thấy rằng cần có một cái nhìn thật sâu sắc khi xem xét và đánh giá hay chẩn đoán hành vi của đối tượng thủ ác...

Đây cũng là một thách thức của Tâm lý học, pháp luật Việt Nam và các khoa học liên quan đến công tác điều tra hiện nay.

Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất (Giám đốc Công ty Tư vấn tâm lý An Việt Sơn): "Vẻ bề ngoài hiền lành, ít nói, nhút nhát, đội lốt của Tiềm đã đánh lừa mọi người xung quanh và chính người nhà của anhh ta"

Theo nhà tâm lý Nguyễn An Chất, chính thói ích kỷ, nhân cách kém cỏi đã khiến Tiềm hành xử đê hèn như vậy.

Có thể lòng tham muốn có nhà ở, muốn chiếm dụng đất của bên nhà vợ, đã làm cho đầu óc của anh ta trở nên mụ mị, không có nhân tính con người. Anh ta muốn hơn người, hơn đời nhưng không bằng sức lao động, chăm chỉ làm ăn mà bằng những thủ đoạn đê hèn. Đồng tiền đã làm mờ mắt anh ta. Anh ta không có thái độ trân trọng giá trị đồng tiền.

Mỗi người có một góc nhìn khác nhau về đồng tiền, từ góc nhìn đó mà biến thành tư duy của mình. Nếu mang tâm lý thua thiệt, muốn có những cái không bằng trí tuệ, bằng bàn tay khối óc của mình mà lại muốn được hưởng thụ thì luôn luôn tham lam.

Phật đã dạy, con người sống làm sao để thoát được tham – sân –si. Chính lòng tham đã khiến anh ta phải sân (nóng giận), rồi dẫn đến “si”. Mặc dù là tốt nghiệp đại học nhưng trình độ của anh ta không thoát được sự ngu dốt.

Anh ta rắp tâm ra tay hại chết người không phải vì quẫn trí. Muốn ăn không của người khác, muốn những thứ tự nhiên mà có, thấy người khác được hưởng thì ghen tị, tức tối đến đến cách hành xử hèn mạt như vậy.

Vẻ bề ngoài hiền lành, ít nói, nhút nhát, đội lốt của anh ta đã đánh lừa mọi người xung quanh và chính người nhà của mình. Anh ta đã dùng màn che rất khéo nhưng không có màn che nào lại có thể che được mãi mãi, cái kim lâu ngày trong bọc cũng phải lòi ra. Người thiếu nhân tính, hèn mạt thì bao giờ che đậy được mãi cả.

Tổ tiên đã nói: “Ở lâu mới biết con người có nhân”. Hàng ngày Tiềm nói những điều “Phật” nhưng không ai biết được trong tâm hắn là “xà”.

• Minh Nhật