Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cấu trúc não của những cá nhân có chỉ số IQ cao có sự khác biệt rõ ràng so với những người có trí thông minh bình thường, không chỉ về cấu trúc mà còn về tư duy.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng não bộ của những người này thường phát triển vượt trội ở một số vùng nhất định, chẳng hạn như vỏ não trước trán, khu vực liên quan trực tiếp đến khả năng tư duy phức tạp, lập kế hoạch và đưa ra quyết định.
Theo quan niệm truyền thống từ xưa, những trẻ em có IQ cao thường có thể được nhận diện thông qua một số đặc điểm bên ngoài nổi bật, như đôi mắt sáng và vầng trán cao.
Trán rộng
Những người có vầng trán rộng và đầy đặn thường khiến chúng ta liên tưởng đến sức khỏe và trí thông minh.
Mức độ IQ có liên quan đến kích thước của não bộ. Nhà thần kinh học John Medina đã chỉ ra rằng "20% sự khác biệt về chỉ số IQ giữa các cá nhân gắn liền với kích thước não, trong đó kích thước của vỏ não trước trán đóng vai trò đặc biệt quan trọng."
Thùy trán trước được xem là trung tâm điều khiển các hoạt động tư duy trong não, giúp giải quyết vấn đề, nhận diện cảm xúc, lập kế hoạch cho tương lai và tham gia vào các hình thức tư duy sáng tạo khác.
Do đó, có thể nói rằng, trong một mức độ nhất định, sự phát triển của vầng trán có thể liên quan đến trí thông minh của một người.
Bộ não hoạt động theo nguyên tắc "không sử dụng thì sẽ bị mất đi", và nó có khả năng tái cấu trúc nhất định, đặc biệt mạnh mẽ trong giai đoạn thơ ấu. Do đó, để phát triển trí não, cần phải kích thích thùy trán trước.
Ví dụ, hãy thể hiện sự đồng cảm với trẻ, phản hồi kịp thời và khuyến khích trẻ tự làm những việc mà chúng có khả năng thực hiện.
Đối với trẻ 2-3 tuổi, hãy cho phép trẻ tự xếp những cuốn sách tranh, đọc sách và sắp xếp đồ chơi về chỗ cũ. Đối với trẻ mầm non, hãy để trẻ tự mang giày, mặc quần áo, gấp quần áo, bỏ quần áo bẩn vào giỏ và sắp xếp bát đĩa, đũa vào nơi quy định.
Tóm lại, khi trẻ lớn lên và mở rộng những công việc nhà, thùy trán trước sẽ được rèn luyện hiệu quả. Đặc biệt, việc đọc sách trước khi đi ngủ cũng là một phương pháp tuyệt vời để phát triển trí não.
Đôi mắt sáng
Nhiều người thường sử dụng cụm từ “đôi mắt lanh lợi” để miêu tả những người thông minh và nhạy bén. Trên thực tế, đôi mắt và bộ não hoạt động bổ trợ lẫn nhau.
Khoảng 80% thông tin được đưa vào não đến từ thị giác, qua đó hình ảnh được truyền đến thùy chẩm, nơi xử lý thông tin thị giác.
Ví dụ, khi chúng ta nhìn một quả táo, hình ảnh mà mắt trái và mắt phải ghi nhận sẽ có chút khác biệt. Chỉ khi hai hình ảnh này được gửi đến não đồng thời và chuyển tới trung tâm thị giác để xử lý, chúng ta mới có thể nhận diện hình ảnh của quả táo đỏ một cách rõ nét và ba chiều.
Nếu đôi mắt của trẻ có khả năng nhận diện và phản ứng với các vật thể tốt, thì mọi thứ trẻ quan sát sẽ được đưa đến não một cách chính xác và nhanh chóng.
Khả năng nhận thức thị giác xuất sắc giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn trong cả học tập lẫn các hoạt động khác.
Khi vẽ, trẻ dễ dàng thể hiện bức tranh mà mình tưởng tượng; khi viết, trẻ có thể đặt bút và viết chữ một cách chính xác hơn. Đối với việc đọc, trẻ có khả năng nhanh chóng nắm bắt những thông tin chính và hiểu ý tưởng của tác giả.
Tóm lại, khả năng trực quan tốt mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống cũng như việc học của trẻ.
Sự phát triển mạnh mẽ nhất của thùy chẩm thường đạt được vào trước 4 tuổi. Việc khuyến khích trẻ thực hiện các hoạt động như gấp giấy, xếp hình, chơi cờ vua, giải câu đố và tham gia vào các trò chơi giáo dục trong vòng 6 tháng sau khi sinh có thể giúp trẻ phát triển một “đôi mắt sáng”, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của vỏ não trước trán.
Luôn nở nụ cười trên môi
Nhiều người cho rằng những đứa trẻ yêu thích cười không chỉ gặp may mắn mà còn thể hiện sự thông minh hơn.
Trong não bộ, có một hạch hạnh nhân đảm nhiệm việc điều chỉnh các cảm xúc như vui vẻ, giận dữ và buồn bã. Khi chúng ta trải nghiệm niềm hạnh phúc, khu vực này hoạt động, kích thích vùng vỏ não vành trước (ACC) lân cận, từ đó tạo ra nụ cười.
Khi cảm thấy hưng phấn, vùng ACC cũng được kích hoạt, giải phóng beta-endorphin, giúp xoa dịu cảm xúc, duy trì tâm trạng ổn định và mang đến cảm giác hạnh phúc.
Do đó, nụ cười không chỉ giúp trẻ phát triển thái độ tích cực mà còn cải thiện tinh thần tổng thể.
Ngoài ra, trong não của chúng ta có sự hiện diện của các tế bào thần kinh phản chiếu, giúp chúng ta đồng cảm và hành xử theo cách tương tự như những người xung quanh.
Khi một đứa trẻ cười khi nhìn thấy người khác, điều đó không chỉ thể hiện rằng người chăm sóc cũng đang cảm thấy vui vẻ, mà còn cho thấy sự gắn bó và tình bạn giữa họ. Điều này minh chứng rằng người chăm sóc đã tạo ra một môi trường an toàn và thoải mái cho trẻ, giúp trẻ cảm nhận được sự yên tâm và hài lòng.
Bộ não con người ưu tiên sự sống còn trước mọi yếu tố khác. Khi trẻ cảm thấy an toàn và không bị tác động cảm xúc tiêu cực, chúng có thể thoải mái khám phá thế giới xung quanh, tìm hiểu những lĩnh vực mới, phát triển kỹ năng cũng như cải thiện trí thông minh của mình.
Dù có thể nhận biết mức độ thông minh của trẻ qua ngoại hình, điều này không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến khả năng trí tuệ. Quá trình phát triển trí thông minh còn bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác như môi trường giáo dục, sự nuôi dưỡng và các trải nghiệm trong cuộc sống.