Hỏi: H.V.M đang làm việc cho một công ty, có tham gia BHXH từ tháng 8/2020 đến tháng 9/2024. Vợ anh H.V.M không tham gia BHXH và vừa sinh em bé. Anh H.V.M hỏi anh được hưởng những chế độ bảo hiểm nào và khi gửi yêu cầu lên BHXH thì trong thời gian bao lâu sẽ được giải quyết?
Câu trả lời:
Theo BHXH Việt Nam, điều kiện hưởng chế độ thai sản cho nam khi vợ sinh được căn cứ tại Điều 31 Luật BHXH số 58/2014/QH13, Nghị định 115/2015/NĐ-CP của Chính phủ.
Cụ thể, quy định người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp: Lao động nữ mang thai; Lao động nữ sinh con; Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi;
Ngoài ra còn có người lao động nữ đặt vòng tránh thai, thực hiện các biện pháp triệt sản; Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ; Người lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Mặt khác, khoản 2 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về việc nam nghỉ chế độ thai sản khi vợ sinh con. Theo đó, lao động nam đang đóng BHXH khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:
Nghỉ việc hưởng chế độ thai sản 5 ngày làm việc; nghỉ 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;
Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc;
Trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc.
Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.
Như vậy, theo quy định nêu trên thì lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con sẽ được hưởng chế độ thai sản.
Về trợ cấp một lần: Trợ cấp một lần cho người chồng có vợ sinh con được quy định tại Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và hướng dẫn chi tiết tại điểm a khoản 2 Điều 9 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 được bổ sung tại điểm c khoản 5 Điều 1 Thông tư số 06/2021/TT-BLĐTBXH ngày 7/7/2021.
Cụ thể như sau: Đối với trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH (mẹ không tham gia BHXH hoặc mẹ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản) thì cha phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì cha được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Về thời hạn giải quyết: Tại Điều 102, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về việc giải quyết việc hưởng chế độ thai sản như sau:
Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho người sử dụng lao động.
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ theo quy định nộp cho cơ quan BHXH.
Trách nhiệm giải quyết của cơ quan BHXH: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người sử dụng lao động, cơ quan BHXH phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động;
Trường hợp cơ quan BHXH không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Sau thời gian quy định trên, nếu hồ sơ của bạn chưa được giải quyết, đề nghị bạn liên hệ với cơ quan BHXH nơi bạn nộp hồ sơ để kiểm tra, hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ (nếu có).
BHXH Việt Nam cung cấp thông tin để anh H.V.M được biết. Anh H.V.M liên hệ Công ty nơi đang làm việc hoặc cơ quan BHXH tại địa phương nơi quản lý thu để được kiểm tra, hỗ trợ trực tiếp.