Theo các chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Trẻ em thuộc Đại học Harvard, não bộ của trẻ em có khả năng phát triển vượt trội nhờ tính linh hoạt cao. Trong giai đoạn vàng từ 0 đến 6 tuổi, não trẻ có thể hình thành tới 70 tỷ kết nối synap mỗi ngày – con số gấp đôi so với người trưởng thành.
Việc được tiếp xúc với môi trường giàu kích thích sẽ giúp tăng hiệu quả kết nối giữa các nơ-ron thần kinh lên tới 40%. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu trẻ được nuôi dưỡng trong một môi trường giàu trải nghiệm và tương tác, não bộ sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, xử lý thông tin nhanh và hiệu quả hơn so với những trẻ ít được kích thích.
Nghiên cứu của Harvard cũng chỉ ra rằng, tốc độ phát triển trí tuệ của trẻ có mối liên hệ chặt chẽ với một số hành vi cụ thể. Những trẻ thường xuyên thực hiện các hành vi này có xu hướng trở nên nhanh nhạy và thông minh vượt trội theo thời gian.
Ba hành vi "vàng" giúp trẻ phát triển trí não vượt trội
1. Thích khám phá điều mới lạ
Não bộ của trẻ nhỏ có khả năng phát triển mạnh mẽ khi được kích thích qua các giác quan. Giai đoạn trẻ mút tay, cho đồ vật vào miệng hoặc bị thu hút bởi màu sắc sặc sỡ chính là biểu hiện của nhu cầu khám phá tự nhiên, góp phần hoàn thiện hệ thần kinh.
Trẻ thường xuyên nghe kể chuyện, chơi xếp hình, quan sát thiên nhiên hay học nhận biết màu sắc có xu hướng thông minh hơn. Nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy: trẻ được kích thích giác quan thường xuyên sẽ có khả năng kết nối thần kinh tốt hơn, giúp não bộ phát triển nhanh và linh hoạt hơn.
Tuy nhiên, không phải kích thích nào cũng mang lại lợi ích. Cha mẹ cần tránh để trẻ tiếp xúc quá sớm và quá nhiều với màn hình điện tử, âm thanh lớn, ánh sáng chói hoặc các yếu tố gây giật mình, vì có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh và tâm lý.
2. Thích đọc sách và trò chuyện
Đọc sách và trò chuyện không chỉ giúp trẻ tích lũy kiến thức mà còn thúc đẩy sự phát triển của các vùng não bộ liên quan đến ngôn ngữ, tư duy và trí nhớ.
Theo các nhà nghiên cứu của Harvard, việc sử dụng ngôn ngữ thường xuyên giúp kích hoạt vùng Broca – trung tâm xử lý ngôn ngữ, đồng thời tăng cường phối hợp giữa hồi hải mã và thùy thái dương – hai vùng liên quan đến trí nhớ và khả năng hiểu biết.
Vì vậy, những trẻ yêu thích đọc sách và trò chuyện thường có tư duy linh hoạt, vốn từ phong phú và khả năng phản xạ ngôn ngữ tốt hơn. Để hỗ trợ thói quen này, cha mẹ nên lựa chọn sách phù hợp với độ tuổi, đảm bảo ánh sáng tốt khi đọc và hướng dẫn trẻ tư thế ngồi đúng.
3. Thích vận động
Vận động không chỉ có lợi cho thể chất mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não. Thực tế, nhiều trẻ học giỏi và sáng tạo lại rất yêu thích hoạt động thể chất.
Nghiên cứu của Harvard cho thấy sau khi vận động, khả năng học tập và ghi nhớ của trẻ được cải thiện rõ rệt. Vận động kích thích cơ thể sản sinh các hormone tích cực, thúc đẩy sự phát triển của hồi hải mã và vỏ não trước trán – những khu vực quan trọng liên quan đến trí nhớ và khả năng tập trung.
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp như chạy nhảy, đá bóng, nhảy dây... Đồng thời, cần tránh để trẻ vận động quá sức hoặc tham gia những môn thể thao mạo hiểm không phù hợp với độ tuổi và thể trạng.
Kết luận: Sự phát triển trí tuệ của trẻ không chỉ dựa vào bẩm sinh mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường sống và các thói quen hằng ngày. Thay vì cấm đoán những hành vi mang tính khám phá và học hỏi, cha mẹ nên đồng hành, tạo điều kiện để con phát triển một cách toàn diện từ những năm đầu đời.
